«Η Θεσσαλονίκη δεν είναι ανάμεσα στις υπερβολικά επιβαρυμένες πόλεις όσον αφορά στα επίπεδα αλλεργιογονικότητας από το αστικό πράσινο», όπως επισημάνθηκε από την επιστημονικά υπεύθυνη του ερευνητικού έργου ALLEGREEN, ομότιμη καθηγήτρια του Τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ Δέσποινα Βώκου, σε ημερίδα με τίτλο «Αστικό Πράσινο και Αλλεργίες».
Στην ημερίδα παρουσιάστηκαν σχετικά στοιχεία καθώς και το βιβλίο «Ιστορίες Αστικού Πρασίνου: αλλεργιογονικότητα και άλλες ιδιότητες», που προέκυψε στο πλαίσιο του έργου, επιχορηγούμενου από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ).
Στην έρευνα της Μονάδας Αεροβιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, που διενεργήθηκε το διάστημα 2020-2024, μελετήθηκαν 7 χώροι αστικού πρασίνου υψηλής επισκεψιμότητας και συγκεκριμένα τα πάρκα Ξαρχάκου, Πεδίου του Άρεως και Τελλογλείου Ιδρύματος, η Πανεπιστημιούπολη ΑΠΘ, το Στρατόπεδο Κόδρα, η Νέα Παραλία και η Λεωφόρος Σοφούλη. Όπως προέκυψε, το 51% των ξυλωδών φυτών είναι δέντρα, το 43% θάμνοι, το 2,5% εμφανίζονται και με τις δυο μορφές, ενώ το 3,5% είναι αναρριχώμενα. Περισσότερα από τα μισά είναι αλλόχθονα (56%). Τα περισσότερα από τα 158 φυτά που καταγράφηκαν έχουν ως φυσική περιοχή εξάπλωσης την Άπω Ανατολή και την Κίνα (27%) και ακολουθούν τα ευρωπαϊκά (25%), τα μεσογειακά (18%), τα αμερικανικά (13%) κ.ά.
«Τα περισσότερα φυτά (62%) είναι μηδενικής ή χαμηλής αλλεργιογονικότητας, 20% μέτριας και 18% είναι υψηλής ή πολύ υψηλής, στα οποία συγκαταλέγονται κυρίως τα κυπαρίσσια, οι ελιές και οι φτελιές» ανέφερε η κ. Βώκου, τονίζοντας τη σημασία επιλογής φυτών με χαμηλό κίνδυνο πρόκλησης αλλεργιών.
«Δεν είναι όλα τα φυτά ισοδύναμα, πρέπει να υπάρχει προτίμηση για φυτά μέσα στις πόλεις χωρίς μεγάλες ανάγκες σε νερό και ανθεκτικά στην ξηρασία. Επίσης, να αποφεύγεται η φύτευση φυτών με αλλεργιογόνες ιδιότητες και να γίνεται έλεγχος των εισβλητικών και επεκτατικών ειδών, πολύ περισσότερο αν έχουν αλλεργιογόνες ιδιότητες, π.χ. περδικάκι, αμβροσία, βρωμοκαρυδιά».
Σημειώνεται ότι προϊόν του ερευνητικού έργου ALLEGREEN είναι το βιβλίο, με τίτλο «Ιστορίες Αστικού Πρασίνου: αλλεργιογονικότητα και άλλες ιδιότητες», με συγγραφείς τους Βώκου Δ, Χαραλαμπόπουλο Α, Δάμιαλη Α, Λαζαρίνα Μ, Τσιγγάνη-Παπανικολάου O, Χανλίδου Ε, που αναφέρεται στο αστικό πράσινο, εστιάζει στην αλλεργιογονικότητα της γύρης των φυτών και στη σημασία που θα πρέπει να δίνεται σε αυτήν την ιδιότητα κατά τον σχεδιασμό και τη διαχείριση των χώρων αστικού πρασίνου.
Στο βιβλίο περιλαμβάνονται καλές πρακτικές για το αστικό πράσινο και προτάσεις φύτευσης, πληροφορίες για καθένα από τα 158 φυτά που αποτελούν την ξυλώδη χλωρίδα των χώρων πρασίνου που μελετήθηκαν και συγκεντρωτικά αποτελέσματα για το αστικό πράσινο στη Θεσσαλονίκη.
Για τη συσχέτιση της κλιματικής αλλαγής με την εποχική έξαρση των αλλεργιών έκανε λόγο στην ημερίδα ο επίκουρος καθηγητής Οικολογίας Χέρσου και Κλιματικής Αλλαγής, Τομέας Οικολογίας, Τμήμα Βιολογίας ΑΠΘ, Αθανάσιος Δάμιαλης. Όπως σημείωσε, η αύξηση της θερμοκρασίας και η νωρίτερη ανθοφορία, επιφέρουν γυρεοφορία, που συμπίπτει πλέον με την εποχή των ιών, ενώ αυξάνεται στην ατμόσφαιρα και η ποσότητα των γυρεοκόκκων.
Παρουσιάζοντας στοιχεία από 718 ασθενείς υπό ειδική ανοσοθεραπεία, την περίοδο 2012-2023, ο αλλεργιολόγος παίδων και ενηλίκων, διευθυντής Αλλεργιολογικού Τμήματος 424 ΓΣΝΕ Γεώργιος Κωνσταντίνου, τόνισε για τις αναπνευστικές αλλεργίες και τις αλλεργικές ρινίτιδες ευθύνονται κυρίως τα αγρωστώδη φυτά και μετά τα αλλεργιογόνα των δέντρων.
«Ο επιπολασμός της αναπνευστικής αλλεργίας βαίνει ολοένα αυξανόμενος και η αύξηση του φορτίου και της διάρκειας έκθεσης οδηγεί σε αύξηση της βαρύτητας» κατέληξε ο κ. Κωνσταντίνου, συσχετίζοντας το θέμα και με ανθρώπινες παρεμβάσεις (κλιματική αλλαγή, ρύπανση, μεταβολές χλωρίδας).
Νατάσα Καραθάνου