Οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ έχουν πάντα μεγάλο ενδιαφέρον σε παγκόσμιο επίπεδο λόγω της επιρροής που ασκεί με την εξωτερική πολιτική της η παγκόσμια υπερδύναμη.
Για τις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου υπάρχει, ωστόσο, ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον, λόγω της προοπτικής να υπάρξουν μεγάλες αλλαγές στο παγκόσμιο εμπόριο στην περίπτωση που επικρατήσει ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων και πρώην πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ.
Με την εκλογική κούρσα μεταξύ της αντιπροέδρου και υποψήφιας των Δημοκρατικών, Κάμαλα Χάρις, και του Τραμπ προμηνύεται αμφίρροπη με βάση τις δημοσκοπήσεις, η οικονομική ατζέντα του Τραμπ έχει προκαλέσει από καιρό συναγερμό στις Βρυξέλλες και τη Φρανκφούρτη.
Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι θα επιβάλει οριζόντιο δασμό 60% στα κινεζικά προϊόντα και έως 20% στα προϊόντα από τις άλλες χώρες, περιλαμβανομένων των ευρωπαϊκών, για να χρηματοδοτήσει τη μείωση της φορολογίας στις ΗΠΑ. Αν εκλεγεί και εφαρμόσει τις εξαγγελίες αυτές, το παγκόσμιο εμπόριο θα υποστεί ένα μεγάλο σοκ, το μεγαλύτερο μετά το κύμα ακραίου προστατευτισμού της δεκαετίας του 1930.
Μία τέτοιας κλίμακας παρέμβαση στο διεθνές εμπόριο θα έχει αρνητική επίπτωση στην ευρωπαϊκή οικονομία, σε μία περίοδο μάλιστα που αυτή χειμάζεται από τις πρόσφατες αλλεπάλληλες κρίσεις, με τελευταία αυτή του πληθωρισμού.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, έδωσε το στίγμα των συνεπειών, όταν ρωτήθηκε την περασμένη εβδομάδα αν μία πιθανή επάνοδος του Τραμπ στον Λευκό Οίκο θα επηρέαζε την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη. «Το εμπόριο είναι βασικός μοχλός της οικονομικής δραστηριότητας. Κάθε περιορισμοί, αβεβαιότητα ή εμπόδια στο εμπόριο είναι σημαντικά για μία ανοικτή οικονομία, όπως η ευρωπαϊκή, η οποία βασίζεται τόσο στο εσωτερικό όσο και στο διεθνές εμπόριο», απάντησε.
Από την Ουάσιγκτον, όπου βρέθηκε τις προηγούμενες ημέρες για την ετήσια σύνοδο του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, η επικεφαλής της ΕΚΤ σημείωσε ότι οι ΗΠΑ πρέπει να σεβαστούν τις παραδόσεις τους και να συνεχίσουν να στηρίζουν το ανοικτό εμπόριο αντί να επιβάλλουν προστατευτικά μέτρα.
Στο ίδιο μήκος κύματος, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προειδοποίησε με την τελευταία έκθεσή του για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας ότι μία κλιμάκωση περιορισμών στο διεθνές εμπόριο θα οδηγούσε σε μεγάλους κινδύνους, όπως και οι κίνδυνοι από τους πολέμους που μαίνονται, ιδιαίτερα στη Μέση Ανατολή. Οι κίνδυνοι αυτοί, σύμφωνα με το Ταμείο, έχουν καταστήσει ξεκάθαρα καθοδικούς τους κινδύνους για την ανάπτυξη, για την οποία προβλέπει ότι θα κινείται λίγο πάνω από το 3% την επόμενη πενταετία, το χαμηλότερο επίπεδο 20ετίας.
Αν οι δασμοί κλιμακωθούν, τα μοντέλα του ΔΝΤ δείχνουν ότι «θα υπάρξει κόστος για όλους», δήλωσε η αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του, Γκίτα Γκόπινατ, στέλνοντας και αυτή μήνυμα στον Τραμπ. «Το ΑΕΠ θα είναι πολύ χαμηλότερο από ό,τι προβλέπουμε για όλες τις χώρες του κόσμου, θα υπάρξει πίεση στον πληθωρισμό, επομένως δεν είναι αυτή η κατεύθυνση που θα έπρεπε να κινηθούμε», πρόσθεσε.
Προηγουμένως, η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, είχε δηλώσει, κατά το άνοιγμα των εργασιών της ετήσιας συνόδου του Ταμείου, ότι το διεθνές εμπόριο δεν θα αποτελεί πλέον τη «μηχανή ανάπτυξης», όπως ήταν στο παρελθόν, και ότι τα «αντίποινα» που θα επέβαλαν οι χώρες που θα θίγονταν από τα προστατευτικά μέτρα θα έπλητταν εξ ίσου και τις χώρες που τα επιβάλλουν.
Πέρα από την καθοδική επίπτωση στο ΑΕΠ που θα είχαν οι οριζόντιες αυξήσεις δασμών, θα ανέκοπταν την πορεία μείωσης του πληθωρισμού στις ΗΠΑ, ο οποίος τον Σεπτέμβριο έτρεχε με ετήσιο ρυθμό 2,4%, και συνεπώς θα ανάγκαζε την κεντρική τράπεζα της χώρας (Fed) να διατηρήσει για μακρό τα πολύ υψηλά επιτόκια ή να τα αυξήσει, όπως προειδοποίησε ο διευθύνων σύμβουλος του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου, Τιμ Ανταμς.
Κάποιοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι δεν είναι βέβαιο πως ο Τραμπ θα υλοποιήσει, αν εκλεγεί, την εξαγγελία του για τους δασμούς καθώς μάλιστα η Ευρώπη είναι προετοιμασμένη να απαντήσει με τα δικά της αντίμετρα. Αναφέρουν ότι ο Τραμπ είχε ανακοινώσει δασμούς σε ευρωπαϊκά προϊόντα στη θητεία του ως πρόεδρος, αλλά τελικά δεν προχώρησε στην εφαρμογή τους, όταν ο τότε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ απείλησε με την επιβολή δασμών από την ΕΕ σε αμερικανικά προϊόντα.
Αντίθετα με τον Τραμπ, η Κάμαλα Χάρις αναμένεται να συνεχίσει την ίδια πολιτική με τον Τζο Μπάιντεν στο διεθνές εμπόριο, διατηρώντας τους δασμούς που έχουν επιβληθεί σε μία σειρά κινεζικών προϊόντων, τα οποία η Ουάσιγκτον θεωρεί ότι επιδοτούνται, χωρίς να προχωρήσει όμως στην επιβολή δασμών σε ευρωπαϊκά προϊόντα.
‘Ακης Χαραλαμπίδης