Ένα βυζαντινό φρούριο δεσπόζει στην κορυφή του λόφου πάνω από το Παλαιό Γυναικόκαστρο, δώδεκα χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Κιλκίς. Το περίβλεπτο μνημείο, που έδωσε και το όνομά του στο χωριό, θα είναι πλέον ορατό και τις νύχτες, καθώς ολοκληρώθηκαν οι εργασίες φωτισμού της περιμέτρου των τειχών, της ακρόπολης και του μονοπατιού πρόσβασης.
Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, εγκαινιάζοντας χθες βράδυ το έργο «Φωτισμός ασφαλείας και μακροανάδειξης του βυζαντινού φρουρίου Γυναικοκάστρου», χαρακτήρισε το μνημείο «ένα από τα σημαντικότερα βυζαντινά οχυρά του 14ου αιώνα». Όπως είπε, «το υπουργείο Πολιτισμού, που έχει την ευθύνη για τους αρχαιολογικούς χώρους, έπρεπε να το φροντίσει, όχι μόνο διότι είναι ένα μνημείο, αλλά λόγω της ειδικής του σχέσης με τον τόπο και την τοπική κοινωνία». Πρόσθεσε ακόμη ότι «κάθε τέτοια παρέμβαση είναι μία ψηφίδα στον αναπτυξιακό χάρτη των τοπικών κοινωνιών» και ότι «βασική έγνοια του Υπουργείου είναι να συμβάλλουμε στην αναπτυξιακή προοπτική της πατρίδας μας, ιδιαίτερα σε περιοχές κοντά στα σύνορα».
Η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κιλκίς Γεωργία Στρατούλη υπενθύμισε ότι «το -απόρθητο κατά τον 14ο αιώνα- φρούριο ιδρύθηκε από τον αυτοκράτορα Ανδρόνικο Γ΄ Παλαιολόγο (1328-1341), με σκοπό να ενισχύσει τη βόρεια άμυνα της συμβασιλεύουσας Θεσσαλονίκης». Πρόσθεσε ότι «σε αυτό κατέφυγαν το 1342 οι αριστοκράτες της πόλης κατά την επανάσταση των Ζηλωτών». Αναφερόμενη στην ονομασία, σημείωσε πως «κατά τον Ιωάννη Καντακουζηνό, το Γυναικόκαστρο πήρε το όνομά του από τα ισχυρά τείχη του, που μπορούσαν να υπερασπιστούν ακόμη και γυναίκες», ενώ σύμφωνα με τον Τούρκο περιηγητή του 17ου αιώνα Χατζή Καλφά «συνδέεται με τη μυθιστορηματική μορφή της Μαρουλίας, της γυναίκας του διοικητή που έπεσε μαχόμενη για την υπεράσπιση του φρουρίου».
Το έργο φωτισμού χρηματοδοτήθηκε από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020 (Leader) και περιλαμβάνει τον φωτισμό ανάδειξης των τειχών του φρουρίου με περίμετρο 614 μέτρα, της τειχισμένης ακρόπολής του, τη διαδρομή πρόσβασης και τις εσωτερικές πορείες επισκεπτών. Παράλληλα, δημιουργήθηκε ιστοσελίδα σε ελληνικά και αγγλικά, τοποθετήθηκαν ενημερωτικές πινακίδες και QR codes που οδηγούν σε ψηφιακό υλικό.
«Ο καινούργιος και προσεγμένος φωτισμός του φρουρίου θα αναβαθμίσει την αισθητική αξία του ιστορικού χώρου, θα επαυξήσει την επισκεψιμότητά του και θα συμβάλει στην τουριστική αξιοποίηση όλης της περιοχής», ανέφερε ο δήμαρχος Κιλκίς Δημήτρης Κυριακίδης, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι «το περίβλεπτο Βυζαντινό Μνημείο ξαναβρίσκει τη θέση που του αξίζει στον πολιτιστικό χάρτη».
Ο γενικός διευθυντής της Αναπτυξιακής Κιλκίς Παναγιώτης Κωνσταντινίδης σημείωσε ότι η εταιρεία «ήταν, είναι και θα είναι πάντα υποστηριχτής αλλά και υποκινητής τέτοιων προσπαθειών και πρωτοβουλιών, που εμπνέονται από όραμα και πραγματοποιούνται με βιωσιμότητα, ποιότητα και μετρήσιμα αποτελέσματα».
Το «παρών» στην εκδήλωση έδωσε και ο αντιπρόεδρος της Βουλής Γιώργος Γεωργαντάς, που υπογράμμισε ότι «στον τομέα του πολιτισμού, με την ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων και την αναβάθμιση του Μουσείου Κιλκίς, επιδεικνύεται μετρήσιμο έργο, που προσελκύει ήδη κόσμο από άλλες περιοχές» και τόνισε πως στόχος είναι να γίνουν όλοι οι επισκέπτες κοινωνοί αυτού του πλούτου.
Άλλωστε η κ. Μενδώνη σχολίασε ότι «το Κιλκίς τα προηγούμενα χρόνια δεν έτυχε της προστασίας και της ανάδειξης που ταιριάζει στο πολιτιστικό του απόθεμα». Όπως ανέφερε, «σήμερα, είναι σε εξέλιξη περισσότερα από 850 έργα σε όλες τις γωνιές της πατρίδας μας, συνολικού προϋπολογισμού 1,3 δισ. ευρώ. Στο τέλος του 2027, το Υπουργείο Πολιτισμού θα παραδώσει αποκατεστημένα μνημεία, αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία. Η ψηφίδα του Γυναικοκάστρου είναι ένα από τα στοιχεία που θα συνθέσουν τον πολιτιστικό και τουριστικό χάρτη του Κιλκίς».
Η εκδήλωση έκλεισε με την προβολή της ταινίας μικρού μήκους «Γυναικόκαστρο “φρούριον καρτερώτατον”» για την ιστορία του φρουρίου και τον θρύλου της Μαρουλίας, την οποία δημιούργησε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κιλκίς με χρηματοδότηση του υπουργείου Πολιτισμού.
Βαρβάρα Καζαντζίδου