του Ben Caspit (*)
Τα συναισθήματα είναι ανάμικτα. Από τη μια πλευρά, ο πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου βρήκε τελικά την ιστορική του κληρονομιά: ειρήνη με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Από την άλλη, το επίτευγμά του δεν ήταν αυτό ακριβώς που ήθελε, αυτός και οι ψηφοφόροι του, δηλαδή η ισραηλινή κυριαρχία σε ένα μεγάλο μέρος της Δυτικής Οχθης. Αυτό δεν θα συμβεί. Η συμφωνία με τα ΗΑΕ είναι ένα παυσίπονο για τον πονοκέφαλο που έχει πάθει η εκλογική βάση του Νετανιάχου από τότε που ανακοινώθηκε η επικείμενη προσάρτηση, τον περασμένο Ιανουάριο, στον Λευκό Οίκο.
Οσο παράξενο κι αν φαίνεται, η συμφωνία με τα ΗΑΕ καθιστά λιγότερο πιθανό έναν τέταρτο γύρο ισραηλινών εκλογικών αναμετρήσεων. Ο Νετανιάχου, που εξακολουθεί να κατρακυλά στις δημοσκοπήσεις, γνωρίζει ότι η συμφωνία με τα ΗΑΕ δεν θα του δώσει ούτε μια ψήφο από τα κεντροαριστερά, ενώ μπορεί να του αφαιρέσει και ψήφους από τα δεξιά.
Οι επαφές με τα ΗΑΕ είχαν ξεκινήσει εδώ κι ένα χρόνο, κυρίως μέσω του πρεσβευτή των Εμιράτων στην Ουάσινγκτον Γιουσέφ Αλ-Οτάιμπα και του ισραηλινού πρεσβευτή στις ΗΠΑ Ρον Ντέρμερ. Τα τελευταία χρόνια, από τις αραβικές χώρες που δεν είχαν επίσημους δεσμούς με το εβραϊκό κράτος, τα ΗΑΕ ήταν η πιο κοντινή προς το Ισραήλ. Αυτό το παράνομο φλερτ τώρα δημοσιοποιήθηκε. Όπως είπε ένας εξέχων ισραηλινός διπλωμάτης στο Al–Monitor, «το Ισραήλ αποφάσισε τελικά να φύγει από το σπίτι και να παντρευτεί την ερωμένη». Όταν ρωτήθηκε τι σημαίνει ότι φεύγει από το σπίτι, απάντησε: «Ξεχνά τα σχέδια προσάρτησης. Ο Νετανιάχου γνωρίζει ότι δεν μπορεί να έχει και ειρήνη και προσάρτηση. Εξαναγκάστηκε να διαλέξει την ειρήνη όταν κατάλαβε ότι δεν μπορούσε να πετύχει την προσάρτηση».
Η συμφωνία με τα Εμιράτα επιβεβαιώνει παραδόξως την αρχή που περιφρονεί περισσότερο ο Νετανιάχου και η πολιτική Δεξιά: γη αντί ειρήνης. Αυτό εξηγεί και τις αντιδράσεις από τα δεξιά του, που ήταν από παγερές ως οργισμένες. Υποσχέθηκες προσάρτηση, του λέει η εκλογική του βάση. Και αντί γι’ αυτό έδωσες απευθείας πτήσεις στο Αμπου Ντάμπι.
Οι επαφές μεταξύ Ισραήλ και Εμιράτων επιταχύνθηκαν μετά την επίσκεψη του αμερικανού προεδρικού απεσταλμένου Αβι Μπέρκοβιτς στην Ιερουσαλήμ, στα τέλη Ιουνίου. Ο Μπέρκοβιτς κατέστησε σαφές στον Νετανιάχου ότι αν το Ισραήλ θέλει να προσαρτήσει το 30% της Δυτικής Οχθης, πρέπει να δώσει στους Παλαιστίνιους το 6,5% της Περιοχής Γ (το 60% της Δυτικής Οχθης που τελεί υπό πλήρη ισραηλινό έλεγχο). Ο Νετανιάχου ήταν διατεθειμένος να δώσει μόνο το 0,5%. Οι Αμερικανοί το απέρριψαν. Ο Νετανιάχου αρνήθηκε να δεσμευθεί δημοσίως υπέρ του «σχεδίου του αιώνα» που είχε εκπονήσει ο Τραμπ για την ισραηλοπαλαιστινιακή ειρήνη, και το οποίο θα οδηγούσε στη δημιουργία κάποιου ισραηλινού κράτους. Ολοι κατάλαβαν τότε ότι το σχέδιο προσάρτησης ήταν νεκρό. Επρεπε να διασωθεί κάτι από τα ερείπια. Κι αυτό ήταν η επισημοποίηση της σχέσης του Ισραήλ με τα Εμιράτα.
Άλλο ένα παράδοξο είναι ότι αποφασιστικό ρόλο στην επίτευξη αυτής της συμφωνίας έπαιξαν οι κυβερνητικοί εταίροι του Νετανιάχου, ο υπουργός Εξωτερικών Γκάμπι Ασκενάζι και ο υπουργός Αμύνης Μπεν Γκαντς. Κι αυτό, λόγω της αποφασιστικής τους αντίθεσης στα σχέδια προσάρτησης. Από την ώρα που ανέλαβαν τις κυβερνητικές τους θέσεις, και οι δύο κατέστησαν σαφές στον πρόεδρο Τραμπ ότι το Ισραήλ είχε πλέον δύο διευθύνσεις. Και ότι στη δεύτερη διεύθυνση, ο Ασκενάζι και ο Γκαντς ήταν αντίθετοι στη μονομερή προσάρτηση και προτιμούσαν μια ελάχιστη προσάρτηση ύστερα από μέγιστες διαπραγματεύσεις, που θα περιλάμβανε και την καταβολή μιας γενναιόδωρης αποζημίωσης στους Παλαιστίνιους. Με δεδομένο ότι το πακέτο αυτό δεν μπορούσε να γίνει αποδεκτό από τον Νετανιάχου, άνοιξε ο δρόμος για την εναλλακτική λύση.
Τις βραδινές ώρες της 13ης Αυγούστου, ο Νετανιάχου κοίταξε τις κάμερες με το ύφος που είχε ο Γιτζάκ Ράμπιν μετά την υπογραφή της συμφωνίας με την Ιορδανία το 1994 και ο Μεναχέμ Μπέγκιν μετά την υπογραφή της συμφωνίας με την Αίγυπτο το 1979. Αλλά η συμφωνία με το μικρό πριγκιπάτο που δεν ήταν ποτέ σε εμπόλεμη κατάσταση με το Ισραήλ δεν είναι συγκρίσιμη με τις ειρηνευτικές συμφωνίες με δύο παραδοσιακούς εχθρούς του.
Ο Νετανιάχου ξέρει τώρα ότι η συμφωνία θα εξοργίσει τους εποίκους, που είναι το σημαντικότερο στήριγμά του. Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να περιμένει τις δημοσκοπήσεις. Αν τα ποσοστά του συνεχίσουν να πέφτουν, θα ξεχάσει τις εκλογές. Αν υπάρξει ανάκαμψη, οι Ισραηλινοί θα προσέλθουν στα τέλη του χρόνου στις κάλπες, για τέταρτη φορά σε 18 μήνες.
- 25η Αυγούστου είναι η τελευταία προθεσμία γι’αυτή την κρίσιμη επιλογή, καθώς ο νόμος προβλέπει τη διάλυση της Βουλής αν οι βουλευτές απορρίψουν τον προϋπολογισμό. Όπως πάντα, ο Νετανιάχου θα αποφασίσει την τελευταία στιγμή. Μπορεί πάντα να παρατείνει κατά δύο μήνες την προθεσμία για τον προϋπολογισμό. Υστερα από αυτό, όλα είναι ανοιχτά.
(*) Ο Μπεν Κάσπιτ είναι ισραηλινός αρθρογράφος και έχει μια καθημερινή ραδιοφωνική εκπομπή
(Πηγή: Αl-Μonitor)
MMH