Τα 50 χρόνια του συμπληρώνει εφέτος το Φεστιβάλ Αισχύλεια 2025, που διοργανώνει ο Δήμος Ελευσίνας και είναι ένα από τα μακροβιότερα στην ελληνική επικράτεια. Η Ελευσίνα στέφθηκε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2023 με τη διοργάνωση πλήθους εκδηλώσεων.
Οι εκδηλώσεις του φετινού Φεστιβάλ Αισχύλεια 2025 θα πραγματοποιηθούν για πρώτη φορά στο πρώην εργοστάσιο ΙΡΙΣ, που μετά την ένταξή του στο πρόγραμμα ανάπτυξης υποδομών της 2023 Ελευσίς και σε συνεργασία με τον ιδιοκτήτη φορέα ΟΑΕΔ και τον Δήμο Ελευσίνας μετασχηματίστηκε σε έναν σύγχρονο χώρο πολιτισμού πολλαπλών δυνατοτήτων, με στόχο να αποτελέσει παρακαταθήκη για την πόλη. Και αυτό εκατό χρόνια μετά την ίδρυση, το 1925, της βιομηχανίας Ίρις, που ήταν η πρώτη σύγχρονη βιομηχανία βερνικιών και χρωμάτων στην Ελλάδα. Η ακμή της καταγράφεται περίπου την περίοδο 1925-1950, ενώ η λειτουργία της τερματίστηκε περί τα τέλη του 1970. Η καμινάδα και τα δύο παλαιότερα κτίσματα του εργοστασίου έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα νεότερα μνημεία, καθώς αποτελούν αντιπροσωπευτικά δείγματα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής της περιόδου του μεσοπολέμου.
Το φετινό Φεστιβάλ Αισχύλεια 2025 περιλαμβάνει επιλεγμένες θεατρικές και μουσικές παραστάσεις, συναυλίες, μία εικαστική έκθεση και προτάσεις πολιτισμού, που αναδεικνύουν τη σύγχρονη έκφραση και δημιουργία.
Η αυλαία του φετινού Φεστιβάλ Αισχύλεια 2025 ανοίγει την Κυριακή 31 Αυγούστου από τον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας, που κατά παράδοση φιλοξενεί την πρώτη εκδήλωση του Φεστιβάλ.
Η έναρξη θα πραγματοποιηθεί με τα εμβληματικά έργα του Αγγέλου Σικελιανού «Ο Τελευταίος Ορφικός Διθύραμβος» και «Το Πνευματικό Εμβατήριο».
Ο «Τελευταίος Ορφικός Διθύραμβος» αποτελεί ανασύνθεση του χαμένου αισχυλικού δράματος «Βασσάρες». Το έργο ζωντανεύει τις τελευταίες ώρες του Ορφέα, εμπλουτισμένο με θρακικά έθιμα και χριστιανικούς συμβολισμούς, σε μία βαθιά ποιητική και μεσσιανική αφήγηση για την πίστη, τη θυσία και την πανανθρώπινη ενότητα. «Το Πνευματικό Εμβατήριο» συνδέει τα Ελευσίνια Μυστήρια με την αρχαία ελληνική γραμματεία μέσα από μία μελέτη του Σικελιανού σε μελοποίηση του Μίκη Θεοδωράκη.
Συμμετέχουν οι: Μάριος Φραγκούλης, Νικήτας Τσακίρογλου, Φιλαρέτη Κομνηνού, Νικόλας Μαραζιώτης, Κώστας Νικούλι, Ιωάννης Αθανασόπουλος, σε σκηνοθεσία Ηλία Μαλανδρή, με μουσική του Γιάννη Μαρκόπουλου και σκηνικά της Ντένης Βαχλιώτη. Είσοδος ελεύθερη με δελτία εισόδου.
Τη Δευτέρα 1η Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιηθούν στο Ίρις τα εγκαίνια της εικαστικής έκθεσης Symbols ΙΙΙ- ΕΝΤΡΟΠΙΑ, που επιστρέφει στα Αισχύλεια, εξερευνώντας τη δύναμη του συμβόλου ως φορέα μνήμης, ταυτότητας και μεταφυσικής αναζήτησης. Με την υπογραφή σημαντικών Ελλήνων εικαστικών (Κώστας Τσόκλης, Άγγελος Αντωνόπουλος, Παναγιώτης Τανιμανίδης, Μιχάλης Μανουσάκης), υπό την επιμέλεια του καθηγητή Παναγιώτη Πάγκαλου, η φετινή παρουσίαση μετατρέπει την Ελευσίνα σε τόπο στοχασμού και εικαστικής αποκάλυψης. Συνεχίζοντας την πορεία των προηγούμενων διοργανώσεων, στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου, η έκθεση Symbols ΙΙΙ συνδέει το αρχέγονο με το σύγχρονο, προβάλλοντας έργα που συνομιλούν με την έννοια του ιερού, της φύσης και του συλλογικού υποσυνείδητου. Διάρκεια έκθεσης από 1η/9 έως 30/9/25.
Την Τετάρτη 3 Σεπτεμβρίου θα παρουσιαστεί στο Θεατράκι στην Πλατεία Μαγούλας, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό, η «Θυσία της Ιφιγένειας», μία ξεχωριστή παράσταση θεάτρου σκιών για μικρούς και μεγάλους. Η γνωστή τραγωδία του Ευριπίδη ζωντανεύει στο λευκό πανί του θεάτρου σκιών από τον Χρήστο Στανίση, με τον Καραγκιόζη στον ρόλο του αγγελιαφόρου Αγαμέμνωνα, χρησιμοποιώντας φιγούρες ειδικής κατασκευής και κόκκινο φωτισμό, ο οποίος παραπέμπει στην εικόνα του αγγείου. Η παράσταση «ντύνεται» μουσικά με τραγούδια και μουσικές από το αρχείο του Σίμωνα Καρρά, σε ένα πάντρεμα της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας με το λαϊκό θέατρο σκιών και την ελληνική μουσική παράδοση.
Την Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου, στο Ίρις, τη σκυτάλη παίρνει η παράσταση «Μια άλλη Θήβα» με την υπογραφή του Γαλλο-ουρουγουανού συγγραφέα Σέρχιο Μπλάνκο, από το Σύγχρονο Θέατρο. Ο διακεκριμένος σκηνοθέτης Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος ανέδειξε το πολυεπίπεδο έργο του συγγραφέα με μία σκηνοθεσία που επαινέθηκε ιδιαίτερα από την κριτική. Η παράσταση έχει καθιερωθεί ως σημαντικό θεατρικό γεγονός, κυρίως λόγω των εξαιρετικών ερμηνειών των ηθοποιών, του Θάνου Λέκκα στον ρόλο του συγγραφέα και του ταλαντούχου δημοφιλούς ηθοποιού Δημήτρη Καπουράνη που κέρδισε το βραβείο Δημήτρης Χορν 2022-2023, για την ερμηνεία του στον διπλό ρόλο του Μαρτίν/Φεδερίκου.
Το Θέατρο κούκλας Κοκού-Μουκλό με 20 χρόνια δημιουργικής πορείας στον χώρο του παιδικού θεάτρου παρουσιάζει τη Δευτέρα 8 Σεπτεμβρίου, στην πλατεία Ηρώων, τη χιουμοριστική παράσταση με θέμα την οικολογία και την προστασία του περιβάλλοντος «Οικολογήματα». Η παράσταση είναι βασισμένη στη σειρά διηγημάτων του συγγραφέα Βασίλη Ηλιόπουλου και εμπνευσμένη από τις φιγούρες της Ιταλίδας εικονογράφου Φραντσέσκα Κοζάντι. Το κείμενο της παράστασης αποτελεί διασκευή του λογοτεχνικού κειμένου, το οποίο είναι εναρμονισμένο με τους 17 στόχους βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, με ιδιαίτερη βαρύτητα στους στόχους 13, 14 και 15 που αφορούν την ενέργεια, το κλίμα και τη ζωή σε στεριά και θάλασσα. Είσοδος για το κοινό ελεύθερη.
Την Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου, στο Ίρις, ο Γιώργος Κιμούλης, ο Δημήτρης Γκοτσόπουλος και ο Θοδωρής Κατσαφάδος παρουσιάζουν την τραγωδία του Σοφοκλή «Φιλοκτήτης». Ο Σοφοκλής δραματοποιεί μία επιχείρηση απάτης, την οποία οργανώνει ο Οδυσσέας και αναλαμβάνει να εκτελέσει ο Νεοπτόλεμος, ο νεαρός γιος του Αχιλλέα. Οι δύο άνδρες καταφθάνουν στην ακατοίκητη Λήμνο, στην άκρη, στην εσχατιά του κόσμου, εκεί όπου οι Αχαιοί είχαν εγκαταλείψει για δέκα χρόνια τον Φιλοκτήτη, πληγωμένο από μία αγιάτρευτη πληγή. Η αποστολή τους είναι να κλέψουν το περίφημο τόξο του Φιλοκτήτη, γιατί χωρίς αυτό είναι αδύνατη η άλωση της Τροίας.
Μία μουσική παράσταση αφιερωμένη στα ωραιότερα τραγούδια των πιο σημαντικών ταινιών που άφησαν εποχή στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου, με τίτλο «Τα θερινά σινεμά», θα παρουσιαστεί την Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου στο Ίρις. Τα θερινά σινεμά έρχονται να μας θυμίσουν εκείνες τις ασπρόμαυρες εικόνες, που «ντύθηκαν» δεξιοτεχνικά με μουσικό χρώμα ελληνικό, με μπουζούκι, ζεϊμπέκικο, χασάπικο και συρτάκι με Πηνελόπη Αναστασοπούλου, Ματθίλδη Μαγγίρα, Κρατερός Κατσούλης, Παναγιώτης Πετράκης, η Ελένη Καστανή και ο Μάκης Δελαπόρτας.
Τη Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου τα Αισχύλεια απευθύνονται στους μικρούς θεατρόφιλους. Στο Ίρις η Κάρμεν Ρουγγέρη και οι συνεργάτες της θα γνωρίσουν στους μικρούς αλλά και τους μεγάλους φίλους τους τον μοναδικό Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ, μεταμορφώνοντας την όπερα «Ο μαγικός αυλός» σε μουσικό παραμύθι. Η είσοδος είναι ελεύθερη με δελτίο.
Το Σάββατο 20 Σεπτεμβρίου μία διαδραστική παιδική μουσικοθεατρική παράσταση με τίτλο Κοντύλω Μυτοφρύδα – The Show έρχεται στο Θεατράκι στην Πλατεία Μαγούλας, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Μία παράσταση-πάρτι γεμάτη μουσική, χορό, καραόκε και θεατρικό παιχνίδι. Το πρόγραμμα συνδυάζει στοιχεία θεατρικής παράστασης, συναυλίας, θεατρικού παιχνιδιού και animating, δημιουργώντας ατμόσφαιρα όπου τα παιδιά (και οι μεγάλοι) δεν είναι απλοί θεατές, αλλά γίνονται μέρος της δράσης. Είσοδος για το κοινό ελεύθερη.
Την Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου, στο Ίρις, μία σπάνια μουσική βραδιά αφιερωμένη στον Μίκη Θεοδωράκη, τον Έλληνα συνθέτη που ταύτισε τη μουσική με τη μοίρα και την ψυχή του λαού του. «Μίκης, ο λυρικός του αιώνα», μία συναυλία που τιμά τα 100 χρόνια από τη γέννησή του, μέσα από τα τραγούδια του, τις μελοποιήσεις ποιημάτων και τις συνθέσεις που αγάπησαν γενιές Ελλήνων. Η Μαρία Φαραντούρη, η ερμηνεύτρια που φέρει ανεξίτηλα τη σφραγίδα του Θεοδωράκη, μας ταξιδεύει με τη φωνή της στα τραγούδια «σύμβολα» που ένωσαν ποίηση και αγώνα, λυρισμό και μνήμη, Ελλάδα και Οικουμένη. Μαζί της, ο Γρηγόρης Βαλτινός, με τη χαρακτηριστική θεατρική παρουσία του, φωτίζει με λόγο και αφήγηση τη ζωή και το έργο του συνθέτη, διαβάζοντας αποσπάσματα από ποιήματα, σκέψεις και αυτοβιογραφικά κείμενα.
Την Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου στο Θέατρο Σκιών με την παράσταση «O Καραγκιόζης και το Αίνιγμα της Γοργόνας», στην πλατεία Λαού με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.
Η αυλαία του Φεστιβάλ Αισχύλεια 2025 θα πέσει την Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου στο Ίρις με συναυλία των Νίκου Πορτοκάλογλου και Γιάννη Κότσιρα. Οι δύο τους ενώνουν τις δυνάμεις τους για να δημιουργήσουν μία μοναδική μουσική εμπειρία, γεμάτη συναίσθημα, ενέργεια και αυθεντικότητα.
Η 51η διοργάνωση του Φεστιβάλ Αισχύλεια είναι του Δήμου Ελευσίνας.