Tη σημασία της εφαρμογής της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας για το μεταναστευτικό υπογράμμισε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην επιστολή της προς τους ηγέτες των κρατών-μελών της ΕΕ, ενόψει της συνόδου κορυφής που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες στις 16 και 17 Οκτωβρίου.
Όπως επισήμανε, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναμένεται να προγραμματιστεί μέχρι το τέλος του 2024 πακέτο στήριξης ύψους 1 δισ. ευρώ για βοήθεια προς τους Σύρους πρόσφυγες και τις ευάλωτες κοινότητες, αλλά και στήριξη της Τουρκίας στη διαχείριση των συνόρων και της μετανάστευσης.
«Ακολουθούμε όλα τα σκέλη αυτής της σημαντικής σχέσης, σύμφωνα με την περσινή κοινή ανακοίνωση και το έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Απριλίου και ένα από τα επόμενα βήματα θα πρέπει να είναι η επανέναρξη του Διαλόγου Υψηλού Επιπέδου για τη Μετανάστευση και την Ασφάλεια. Μέχρι το τέλος αυτού του έτους, θα προγραμματίσουμε επίσης ένα πακέτο στήριξης ύψους 1 δισ. ευρώ για να βοηθήσουμε τους Σύρους πρόσφυγες και τις ευάλωτες κοινότητες και να στηρίξουμε την Τουρκία στη διαχείριση των συνόρων και της μετανάστευσης», ανέφερε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Σημείωσε, ότι το 2024 μέχρι στιγμής, οι παράτυπες αφίξεις έχουν μειωθεί κατά περίπου δύο τρίτα στη διαδρομή της Κεντρικής Μεσογείου. Σε μεγάλο βαθμό, αυτό μπορεί να αποδοθεί στην εντατική διαχείριση της μετανάστευσης και στις επιχειρήσεις καταπολέμησης της διακίνησης που πραγματοποιήθηκαν από τις αρχές της Λιβύης και την Τυνησίας μετά την πολιτική δέσμευση της ΕΕ. Η συνεχής συνεργασία με την Τυνησία και τη Λιβύη, καθώς και η διαρκής δέσμευση με βασικούς εταίρους όπως η Αίγυπτος, το Μαρόκο και η Αλγερία, παραμένουν υψηλή προτεραιότητα, πάντα σε πλήρη συμμόρφωση με τις αρχές και τις αξίες της ΕΕ, προσέθεσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Παράλληλα, υπογράμμισε ότι οι επιστροφές από τη Βόρεια Αφρική στις χώρες προέλευσης έχουν αυξηθεί μέσω δράσεων που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ, φθάνοντας τις 17.700 το 2024.
Ταυτόχρονα, στα τέλη Σεπτεμβρίου, σημειώθηκε αύξηση 56% στις αφίξεις φέτος σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023 στις θαλάσσιες διαδρομές προς την Ισπανία, κατά μήκος των δρομολογίων της Δυτικής Μεσογείου και του Ατλαντικού μαζί. «Πρέπει να εμβαθύνουμε την εταιρική σχέση που βρίσκεται σε εξέλιξη με τη Μαυριτανία και πρέπει επίσης να δούμε πώς θα δώσουμε κίνητρα σε άλλους εταίρους, όπως η Σενεγάλη και το Μαλί, να συνεργαστούν μαζί μας για τη μετανάστευση, παρά την ευρύτερη πολυπλοκότητα των σχέσεων», ανέφερε.
Στην Ανατολική Μεσόγειο, μετά την κορύφωση των θαλάσσιων αφίξεων από τον Λίβανο τις πρώτες εβδομάδες του Απριλίου, καταγράφηκαν σχεδόν έξι μήνες χωρίς θαλάσσιες αφίξεις στην Κύπρο, δείχνοντας την πολύ σοβαρή δέσμευση των λιβανικών αρχών παρά τις τεράστιες πιέσεις, όπως σημείωσε η πρόεδρος της Επιτροπής, αναφέροντας ωστόσο, ότι η αύξηση έως το τέλος Σεπτεμβρίου άνω του ενός τετάρτου των παράτυπων αφίξεων στην Ελλάδα από ξηρά και θάλασσα υπογραμμίζει την ανάγκη περαιτέρω βελτίωσης της συνεργασίας με τις γειτονικές χώρες και διασφάλισης αποτελεσματικού ελέγχου των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ.
Η μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ μπορεί να είναι βιώσιμη μόνο εάν επιστραφούν ουσιαστικά όσοι δεν έχουν το δικαίωμα να παραμείνουν στην ΕΕ επισήμανε και διευκρίνισε ότι μόνο περίπου το 20% των υπηκόων τρίτων χωρών για τους οποίους υπάρχει απόφαση να φύγουν έχουν όντως επιστρέψει.
«Οι διαδικασίες και οι πρακτικές επιστροφής των κρατών μελών ποικίλουν σημαντικά: πρέπει να οικοδομήσουμε ένα επίπεδο εναρμόνισης και εμπιστοσύνης που θα διασφαλίζει ότι οι μετανάστες που έχουν απόφαση επιστροφής εναντίον τους σε μια χώρα δεν μπορούν να εκμεταλλευτούν τις ρωγμές στο σύστημα για να αποφύγουν την επιστροφή αλλού» τόνισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Με την πρόταση του 2018 να μένει χωρίς συμφωνία και λαμβάνοντας υπόψη τις προηγούμενες συζητήσεις, η Επιτροπή θα υποβάλει νέα νομοθετική πρόταση που θα καθορίζει σαφείς υποχρεώσεις συνεργασίας για τον επαναπατριζόμενο και θα εξορθολογίζει αποτελεσματικά τη διαδικασία επιστροφών, με ψηφιοποίηση της διαχείρισης υποθέσεων και αμοιβαία αναγνώριση των αποφάσεων του άλλου.
Η πρόεδρος της Κομισιόν σημείωσε ότι η διακίνηση ανθρώπων πρέπει να αναγνωριστεί ως σημαντικός τομέας του οργανωμένου εγκλήματος και οι εγκληματίες πρέπει να αποτραπούν. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να ολοκληρωθούν γρήγορα τις νομοθετικές προτάσεις για να διασφαλιστεί ότι δεν υπάρχει ατιμωρησία, αλλά και να διασφαλιστεί ότι η Europol είναι καλά εξοπλισμένη ώστε να υποστηρίζει τα κράτη μέλη για τον εντοπισμό, τη διερεύνηση, την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος και των παράνομων κερδών, μεταξύ άλλων μέσω της ενισχυμένης συνεργασίας για τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων.
Ένα από τα πρώτα καθήκοντα του Επιτρόπου Εσωτερικών Υποθέσεων και Μετανάστευσης θα είναι να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη και τους ενδιαφερόμενους φορείς για την προετοιμασία και την απόκριση σε υβριδικές επιθέσεις και την εργαλειοποίηση των μεταναστών. Αυτό θα πρέπει να συμπληρωθεί με ισχυρή διπλωματική προσέγγιση στις χώρες καταγωγής για την ευαισθητοποίηση και την πρόληψη της επιδείνωσης της κατάστασης, καθώς και από ένα ισχυρό νομικό πλαίσιο για την ανάληψη ευθύνης των μεταφορέων, για την οποία η πρόταση της Επιτροπής βρίσκεται ακόμη στο τραπέζι εν αναμονή συμφωνίας.
«Έχουμε ήδη δεσμευτεί να αναθεωρήσουμε έως το επόμενο έτος την έννοια των χαρακτηρισμένων ασφαλών τρίτων χωρών. Η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και ο ΔΟΜ είναι έτοιμοι να συνεργαστούν με την ΕΕ για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, βοηθώντας όσους αναζητούν άσυλο χωρίς να χρειάζεται να ξεκινήσουν επικίνδυνα ταξίδια στη Μεσόγειο. Θα πρέπει επίσης να συνεχίσουμε να διερευνούμε πιθανές λύσεις όσον αφορά την ιδέα της ανάπτυξης κέντρων επιστροφής εκτός ΕΕ, ιδίως ενόψει μιας νέας νομοθετικής πρόταση επιστροφών. Με την έναρξη λειτουργίας του πρωτοκόλλου Ιταλίας-Αλβανίας, θα μπορέσουμε επίσης να αντλήσουμε διδάγματα από αυτήν την εμπειρία στην πράξη» σημείωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Όσον αφορά στη Ζώνη Σένγκεν, η πρόεδρος της Κομισιόν ανέφερε ότι η επαναφορά των συνοριακών ελέγχων θα πρέπει να είναι μέτρο έσχατης λύσης, εξαιρετικό και ανάλογο της απειλής που εντοπίστηκε.
«Ο νέος Κώδικας Συνόρων Σένγκεν που τέθηκε σε ισχύ τον Ιούλιο προσδιορίζει τις υποχρεώσεις των κρατών μελών να σέβονται αυτές τις αρχές. Η Επιτροπή είναι πρόθυμη να διευκολύνει τις διαβουλεύσεις μεταξύ των ενδιαφερόμενων κρατών μελών και μαζί πρέπει να υπερασπιστούμε τα κοινωνικά και οικονομικά οφέλη που έχει αποφέρει ο χώρος Σένγκεν χωρίς συνοριακούς ελέγχους. Αυτό είναι κρίσιμο και για τον στόχο μας να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικότητα» κατέληξε.
ΦΩΤΟ ΑΡΧΕΙΟΥ