Την ανάγκη «κοινού βηματισμού» Πολιτείας, αστυνομικών και ακαδημαϊκών αρχών, προκειμένου να ενισχυθεί η προστασία των πανεπιστημίων, τόνισε ο υφυπουργός Παιδείας, Βασίλης Διγαλάκης, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. «Η ανάληψη δραστικών μέτρων για την ενίσχυση της προστασίας των πανεπιστημίων από όσους τα απειλούν και τα καταστρέφουν είναι μια αναγκαιότητα που επιτέλους αναγνωρίζεται», τόνισε ο κ. Διγαλάκης.
Επισήμανε, δε, ότι η παρέμβαση, την οποία ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, «κινείται σωστά» σε τρεις άξονες (σώμα προστασίας, μέσα ασφάλειας, ποινική νομοθεσία), «γιατί δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις ένα πρόβλημα με αποσπασματικές κινήσεις». «Απαιτείται συνολικότερη προσέγγιση, σταθερότητα και επιμονή», υπογράμμισε ο κ. Διγαλάκης. Σύμφωνα με τον ίδιο, τα μέτρα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός «θα ενισχύσουν την προστασία των Ιδρυμάτων από κακόβουλες και παράνομες ενέργειες και θα βοηθήσουν να γυρίσουμε σελίδα σε αυτή τη χρόνια παθογένεια που ψυχορραγεί».
Αναλυτικότερα, αναφερόμενος στο σώμα προστασίας των πανεπιστημίων, ο κ. Διγαλάκης ξεκαθάρισε ότι θα είναι ένα σώμα ενταγμένο στα ΑΕΙ και θα έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ειδική εκπαίδευση, με σκοπό την περιφρούρηση του ακαδημαϊκού χώρου και την αποτροπή τέλεσης εγκληματικών συμπεριφορών εντός του. Όπως εξήγησε, όταν απαιτείται, το σώμα θα μπορεί να ζητά άμεσα τη συνδρομή της Αστυνομίας. Άλλωστε, τάχθηκε υπέρ της ύπαρξης ενός επιχειρησιακού σχεδίου ασφαλείας σε κάθε πανεπιστήμιο, το οποίο θα διαχειρίζεται το εν λόγω σώμα, σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες.
Επιπλέον, ερωτώμενος γιατί η νομοθέτηση περί ασύλου δεν κατέστη τελικά αρκετή για τη «θωράκιση» των πανεπιστημίων από κακοποιά στοιχεία, ο κ. Διγαλάκης απάντησε ότι, αντιθέτως, έχει φέρει αποτελέσματα. «Φαινόμενα όπως το παρεμπόριο, οι καταλήψεις και άλλες έκνομες ενέργειες έχουν περιοριστεί αισθητά», επισήμανε. Επίσης, έκανε λόγο για «παθογένεια δεκαετιών», ενώ προσέθεσε ότι «για καιρό, εκτός από το κλίμα εκφοβισμού, υπήρχε όχι μόνο ανοχή, αλλά ιδεολογική κάλυψη και πολιτική δικαιολόγηση» έκνομων ενεργειών. Τόνισε, ωστόσο, ότι η διάταξη για το άσυλο αποτέλεσε «αναγκαία προϋπόθεση για να αφήσουμε πίσω όλα αυτά». «Τώρα προχωράμε με πιο στοχευμένες παρεμβάσεις. Το σημαντικότερο είναι να υπάρχει ισχυρή πολιτική βούληση», σημείωσε.
Τέλος, αναφορικά με την αναγκαστική μεταφορά των αμφιθεάτρων σε διαδικτυακές πλατφόρμες και την εφαρμογή της τηλεκπαίδεσης στα πανεπιστήμια, ο υφυπουργός ανέφερε ότι στην παρούσα φάση, το μέτρο αυτό αποτελεί «ευθυγράμμιση» με τα γενικότερα περιοριστικά μέτρα.
Όσο για το μέλλον του χειμερινού εξαμήνου και της εξεταστικής του, ο κ. Διγαλάκης ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι «είναι πρόωρο να μιλήσουμε αυτή τη στιγμή για το τέλος του εξαμήνου και της εξεταστικής», υπενθυμίζοντας, ωστόσο, ότι υπάρχει στη διάθεση του υπουργείου «το δοκιμασμένο μοντέλο του περασμένου Ιουνίου».
Αναλυτικά, η συνέντευξη του Βασίλη Διγαλάκη στο Αθηναϊκό -Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και την Αθηνά Καστρινάκη, έχει ως εξής:
ΕΡ: Όταν το καλοκαίρι του 2019 νομοθετήθηκε ακόμα μία νέα διάταξη για το άσυλο, η ηγεσία του υπουργείου έκανε τότε λόγο για «θωράκιση» των πανεπιστημίων από κακοποιά στοιχεία. Πώς, έναν χρόνο και μερικούς μήνες μετά, φτάσαμε στη διαπόμπευση ενός πρύτανη; Γιατί είναι απαραίτητα νέα μέτρα για τη διασφάλιση της ακαδημαϊκής καθημερινότητας στα ελληνικά ΑΕΙ;
ΑΠ: Καθόλου τυχαία, η προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας και η κατάργηση του ασύλου της ανομίας εντάχθηκε στο πρώτο νομοσχέδιο που έφερε στη Βουλή η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, τον Αύγουστο του 2019. Ήταν μια προεκλογική δέσμευση, που υλοποιήθηκε και διακήρυττε καταφανώς την ισχυρή πολιτική βούληση της Κυβέρνησης και προσωπικά του Πρωθυπουργού για την αναβάθμιση του ελληνικού πανεπιστημίου και τη μηδενική ανοχή σε φαινόμενα βίας και ανομίας. Έφερε αποτελέσματα, καθώς φαινόμενα όπως το παρεμπόριο, οι καταλήψεις και άλλες έκνομες ενέργειες έχουν περιοριστεί αισθητά. Συνυπολογίστε όμως, ότι αυτά τα φαινόμενα είναι μια παθογένεια δεκαετιών και για καιρό, εκτός από το κλίμα εκφοβισμού, υπήρχε όχι μόνο ανοχή, αλλά ιδεολογική κάλυψη και πολιτική δικαιολόγησή τους. Στη διάρκεια της θητείας μου, ως Πρύτανη του Πολυτεχνείου Κρήτης, είχα αναγκαστεί να καλέσω την αστυνομία για την αντιμετώπιση αξιόποινων πράξεων, αλλά η διαδικασία προσέκρουε σε φοβικά σύνδρομα και στην έλλειψη πολιτικής βούλησης. Η ψήφιση της διάταξης για το άσυλο ήταν η αναγκαία προϋπόθεση για να αφήσουμε πίσω όλα αυτά. Τώρα προχωράμε με πιο στοχευμένες παρεμβάσεις. Το σημαντικότερο είναι να υπάρχει ισχυρή πολιτική βούληση για την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων και αυτή υπάρχει. Και πρέπει όλοι, Πολιτεία, αστυνομικές αρχές και βεβαίως οι ακαδημαϊκές αρχές, να κινηθούμε με κοινό νέο βηματισμό.
ΕΡ: Πριν από λίγες ημέρες, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ανακοίνωσε μία σειρά πρωτοβουλιών, προκειμένου τα ελληνικά πανεπιστήμια να είναι ασφαλέστερα για φοιτητές, καθηγητές και διοικητικό προσωπικό. Πώς αξιολογείτε τις πρωτοβουλίες αυτές;
ΑΠ: Ήταν μια κίνηση απόλυτα συνυφασμένη με το ειλικρινές ενδιαφέρον του Πρωθυπουργού για την Παιδεία αλλά και με τις δημοκρατικές ευαισθησίες του. Δεν αρκεί η αυτονόητη και απερίφραστη καταδίκη, χρειάζεται να έχεις και μια πρόταση για την επόμενη μέρα. Η ανάληψη δραστικών μέτρων για την ενίσχυση της προστασίας των πανεπιστημίων από όσους τα απειλούν και τα καταστρέφουν είναι μια αναγκαιότητα που επιτέλους αναγνωρίζεται. Η παρέμβαση κινείται σωστά σε τρεις άξονες -σώμα προστασίας, μέσα ασφάλειας, ποινική νομοθεσία- γιατί δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις ένα πρόβλημα με αποσπασματικές κινήσεις. Απαιτείται συνολικότερη προσέγγιση, σταθερότητα και επιμονή. Προέχει τώρα να εργαστούμε -ο καθένας στον τομέα της ευθύνης του- και παράλληλα να συνεργαστούμε, για να προχωρήσουμε στην υλοποίηση των μέτρων αυτών, που θα ενισχύσουν την προστασία των Ιδρυμάτων από κακόβουλες και παράνομες ενέργειες και θα βοηθήσουν να γυρίσουμε σελίδα σε αυτή τη χρόνια παθογένεια που ψυχορραγεί.
ΕΡ: Πώς πιστεύετε να λειτουργήσει η «εγκατάσταση» αστυνομικής δύναμης μέσα σε ακαδημαϊκό χώρο; Πότε θα έρθει η σχετική νομοθέτηση στη Βουλή;
ΑΠ: Οφείλω να διευκρινίσω ότι μιλάμε για ένα σώμα προστασίας των Ιδρυμάτων, ενταγμένο σε αυτά, το οποίο θα έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ειδική εκπαίδευση. Σκοπός του θα είναι να περιφρουρεί τον ακαδημαϊκό χώρο και να αποτρέπει την τέλεση εγκληματικών συμπεριφορών εντός του. Θα βρίσκεται δηλαδή σε εγρήγορση σε σχέση με την ασφάλεια των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας και την προστασία της δημόσιας περιουσίας και προφανώς, όταν απαιτείται, θα ζητά άμεσα τη συνδρομή της Αστυνομίας. Ούτως ή άλλως, θεωρώ ότι θα πρέπει να υπάρχει ένα επιχειρησιακό σχέδιο ασφάλειας σε κάθε πανεπιστήμιο, που θα του επιτρέπει να διαφυλάσσει έγκαιρα και οργανωμένα τον χώρο του, αλλά και να προστατεύει την ακαδημαϊκή κοινότητα γενικότερα, σε περιπτώσεις εκδηλώσεων βίας ή τρομοκρατίας, φυσικών καταστροφών, εμπρησμών κ.λπ. Ένα τέτοιο σώμα προστασίας θα έχει κεντρικό ρόλο στο να ενεργοποιήσει και διαχειριστεί αυτό το σχέδιο σε συνεργασία, βεβαίως, με τις αρμόδιες υπηρεσίες.
ΕΡ: Δεν γίνεται να μην αναφερθούμε και στα νέα μέτρα υγειονομικής προστασίας, που αφορούν και τα ΑΕΙ. Είναι έτοιμα για την τηλεκπαίδευση; Πώς γίνονται τα μαθήματα αυτή τη στιγμή, με τα τωρινά δεδομένα; Υπάρχει θέμα για την εξεταστική ή το εξάμηνο;
ΑΠ: Τα πανεπιστήμια, όπως απέδειξε και η εμπειρία της περασμένης Άνοιξης, λειτούργησαν με εξ αποστάσεως μεθόδους σε ποσοστό που ξεπερνούσε το 96% των προσφερόμενων μαθημάτων. Πετύχαμε την απρόσκοπτη ολοκλήρωση του εξαμήνου και την ομαλή διενέργεια της εξεταστικής υπό συνθήκες έκτακτες και πρωτόγνωρα δύσκολες. Όπως όλοι διαπιστώνουμε, το φαινόμενο της πανδημίας είναι δυναμικό και οφείλουμε να προσαρμόζουμε την εκπαιδευτική διαδικασία στις επιδημιολογικές εξελίξεις, με πρώτιστο μέλημα την ασφάλεια των φοιτητών και του προσωπικού. Στην παρούσα φάση ευθυγραμμιζόμαστε με τα γενικότερα περιοριστικά μέτρα και εφαρμόζουμε την τηλεκπαίδευση. Είναι πρόωρο να μιλήσουμε αυτή τη στιγμή για το τέλος του εξαμήνου και της εξεταστικής, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν εργαζόμαστε εντατικά, ώστε να είμαστε προετοιμασμένοι και οργανωμένοι για κάθε ενδεχόμενο. Έχουμε ωστόσο στη διάθεσή μας το δοκιμασμένο μοντέλο του περασμένου Ιουνίου, δηλαδή εξετάσεις με φυσική παρουσία, εξ αποστάσεως ή συνδυασμό των δύο.
Αθηνά Καστρινάκη