Με μία από τις δημοφιλέστερες όπερες του ρεπερτορίου κλείνει τη φετινή καλλιτεχνική περίοδο η Εθνική Λυρική Σκηνή. Πρόκειται για τον «Ριγολέττο» του Τζουζέππε Βέρντι, με την οποία ο συνθέτης άλλαξε σελίδα στη συνθετική του διαδρομή: αυξημένη διάθεση για πειραματισμό, διαρκής ροή της υπόθεσης με μεγάλη ταχύτητα και μεταπτώσεις ανάμεσα σε λυρικές και δραματικές σκηνές.
Η ιστορία μιλά για τον έρωτα της Τζίλντα, κόρης του καμπούρη αυλικού γελωτοποιού Ριγολέττου, για τον έκλυτο Δούκα της Μάντοβας, ο οποίος της παρουσιάζεται ως φτωχός φοιτητής. Προκειμένου να εκδικηθεί για τη χαμένη τιμή της κόρης του, ο Ριγολέττος καταστρώνει τη δολοφονία του Δούκα. Ανακαλύπτοντας τα σχέδια του πατέρα της, η Τζίλντα αποφασίζει να σώσει τον αγαπημένο της και να θυσιαστεί, παίρνοντας τη θέση του.
Λίγες ημέρες πριν από την πρεμιέρα του «Ριγολέττου» στο Ηρώδειο, στις 27 Ιουλίου 2025, το ΑΠΕ-ΜΠΕ μίλησε με τον μαέστρο Ντέρικ Ινόεϊ (Derrick Innoye) για το έργο του Βέρντι, τα διαφορετικά είδη αγάπης, τη δουλειά ενός «επισκέπτη» μαέστρου και την εμπειρία να διευθύνει κανείς κάτω από την Ακρόπολη.
Το Ηρώδειο ως εμπειρία ζωής
Ο Ντέρικ Ινόεϊ, γεννημένος στον Καναδά, έχει στο ενεργητικό του πολλές και σημαντικές συνεργασίες με μεγάλα μουσικά θέατρα, όπως η Μητροπολιτική Όπερα της Νέας Υόρκης, η Φιλαρμονική του Λονδίνου, η Νέα Φιλαρμονική της Ιαπωνίας, οι όπερες της Νίκαιας και της Νυρεμβέργης και η Φιλαρμονική του Μόντε Κάρλο.
Είναι, όμως, η πρώτη του εμφάνιση στην Ελλάδα και η πρώτη φορά που συνεργάζεται με την Εθνική Λυρική Σκηνή, για να διευθύνει τον «Ριγολέττο».
«Είναι εμπειρία ζωής να διευθύνω στο Ηρώδειο, κάτω από την Ακρόπολη», είπε, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. «Έχω διευθύνει με τη Μetropolitan Opera στο Σέντραλ Παρκ, στη Νέα Υόρκη, αλλά σε όπερες συναυλιακής μορφής, κάτι που δεν έχει σχέση με τον επιβλητικό χώρο ενός αρχαίου αμφιθεάτρου», επεσήμανε.
Όσο για τη δουλειά ενός μαέστρου «επισκέπτη», ο Ντέρικ Ινόεϊ σημειώνει ότι αποτελεί «πρόκληση και ευχαρίστηση».
«Είναι ταυτόχρονα πρόκληση και ευχαρίστηση να είμαι “επισκέπτης” μαέστρος και να γνωρίζω συναδέλφους στο καστ και την ορχήστρα, καθώς με τους περισσότερους δουλεύω για πρώτη φορά. Αν και πάντα είναι μία διαφορετική μείξη ταλέντου και προσωπικοτήτων, όλοι είναι αφοσιωμένοι στην εκπληκτική μουσική που έχουμε το προνόμιο να εκτελούμε και σε μία ατμόσφαιρα σεβασμού και συνεργασίας ο καθένας μας θέλει να δημιουργήσει την καλύτερη εμπειρία για το κοινό», τόνισε.
Μία πολυδιάστατη όπερα
Για τον κ. Ινόεϊ, ο «Ριγολέττος» είναι «μια πολυδιάστατη όπερα», αλλά αυτό που βρίσκει πιο ενδιαφέρον στο έργο είναι οι διαφορετικές μορφές αγάπης που απεικονίζονται σε αυτήν και το πώς η κάθε μία συμβάλλει στην τελική τραγωδία.
«Υπάρχει η ισχυρή οικογενειακή αγάπη μεταξύ του Ριγολέττου και της Τζίλντα, η οποία κάνει τον Ριγολέττο να επιδεικνύει ζήλο στην προστασία της κόρης του και στη συνέχεια τον ωθεί σε εκδίκηση για λογαριασμό της. Υπάρχει επίσης, ο νεανικός έρωτας μεταξύ της Τζίλντα και του Δούκα της Μάντοβα, ο οποίος στη δική του περίπτωση είναι εγωιστικός και παροδικός, και στη δική της περίπτωση την αναγκάζει να θυσιάσει τη ζωή της για να διατηρήσει τη δική του, ακόμη και αφού την χρησιμοποίησε και την εγκατέλειψε», εξήγησε.
«Αν και ο έρωτας συνήθως θεωρείται ένα συναίσθημα που επιβεβαιώνει τη ζωή, αυτά τα έντονα συναισθήματα πάθους που εκφράζονται μέσα από τη δραματική μουσική του Βέρντι ωθούν την ιστορία στο τραγικό της τέλος, σαν να εκπληρώνουν την “κατάρα” του Μοντερόνε στον Ριγολέττο, την οποία ο Βέρντι προαναγγέλλει στην αρχή της όπερας», πρόσθεσε.
Όπως ανέφερε ο κ. Ινόεϊ, ο Βέρντι αποτελεί έναν από τους αγαπημένους του συνθέτες για να διευθύνει, αν και όχι ο αγαπημένος του συνθέτης για να ακούει.
«Ο αγαπημένος μου συνθέτης για να διευθύνω μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε, από τον Πουτσίνι και τον Βέρντι, μέχρι τον Βάγκνερ και τον Ντεμπυσί», σημείωσε, «αγαπημένος μου συνθέτης, για να ακούω, όμως, είναι μάλλον ο Μότσαρτ».
Περισσότερες πληροφορίες
Στην παραγωγή, η οποία πρωτοπαρουσιάστηκε το καλοκαίρι του 2022 στο Ηρώδειο, η Κατερίνα Ευαγγελάτου μετέφερε την υπόθεση στην παρηκμασμένη ιταλική επαρχία της δεκαετίας του ’80, σε μια κοινωνία που υποτιμά βαθιά τις γυναίκες. Το σκηνικό «υπογράφει» η Εύα Μανιδάκη, τα κοστούμια ο Άλαν Χράνιτελ, τη χορογραφία και κινησιολογία η Πατρίσια Απέργη και τους φωτισμούς η Ελευθερία Ντεκώ. Την αναβίωση της σκηνοθεσίας υπογράφει ο Ίων Κεσούλης και της χορογραφίας και κινησιολογίας ο Ηλίας Χατζηγεωργίου.
Στον ρόλο του τίτλου, οι σπουδαίοι Έλληνες βαρύτονοι: Δημήτρης Πλατανιάς (27, 30/7) και Τάσης Χριστογιαννόπουλος (29, 31/7).
Οι παραστάσεις θα πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου, στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού στις 27, 29, 30, 31 Ιουλίου 2025 (21:00) και η προπώληση των εισιτηρίων πραγματοποιείται από τη more.com, τα ταμεία της ΕΛΣ και τα εκδοτήρια του Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου.
Αθηνά Καστρινάκη
ΦΩΤΟ ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ/Jonathan Tichler