Αξιοποιώντας την τεράστια δημοτικότητα που του χαρίζει ο «πόλεμος» τον οποίο κήρυξε στις συμμορίες πριν από σχεδόν δυο χρόνια, ο νεαρός πρόεδρος Ναγίμπ Μπουκέλε αναμένεται να επανεκλεγεί σήμερα, από τον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας, στο αξίωμα.
Ο αρχηγός του κράτους, που κατηγορείται για αυταρχισμό, διεξήγαγε επίσης εντατική εκστρατεία ενόψει των ταυτόχρονων βουλευτικών εκλογών, προκειμένου να διατηρήσει την πλειοψηφία της παράταξής του στο κοινοβούλιο ώστε να είναι σε θέση να διατηρήσει σε ισχύ τη κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, μέτρο που επέβαλε αρχικά το 2022.
Αφού εξελέγη στο κορυφαίο αξίωμα το 2019, συντρίβοντας τα δυο κόμματα που εναλλάσσονταν στην εξουσία (το δεξιό ARENA και το FMLN, κόμμα-κληρονόμο μαρξιστικού κινήματος ανταρτών) μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου στο Σαλβαδόρ (1979-1992), έχει σήμερα άφθαστη δημοτικότητα: 90% θετικές γνώμες, σύμφωνα με το ινστιτούτο Latinobarómetro.
Η αντιπολίτευση είναι διαλυμένη. Οι πέντε υποψήφιοί της δεν φθάνουν ούτε καν το 5% των προθέσεων ψήφου, σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις.
Οι 6.214.399 εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι, εκ των οποίων οι 741.094 είναι κάτοικοι εξωτερικού -στη μεγάλη πλειονότητά τους ζουν στις ΗΠΑ-, θα αρχίσουν να προσέρχονται στις κάλπες στις 07:00 (τοπική ώρα· 15:00 ώρα Ελλάδας) και θα μπορούν να ψηφίσουν ως τις 17:00 (στη 01:00 της Δευτέρας ώρα Ελλάδας) στα σχεδόν 1.700 εκλογικά κέντρα, συμπεριλαμβανομένης τεράστιας εγκατάστασης στην πρωτεύουσα.
Οι πολίτες του Σαλβαδόρ εγκωμιάζουν στη συντριπτική πλειοψηφία τους τον «πόλεμο κατά των συμμοριών» του Ναγίμπ Μπουκέλε, που έστειλε 75.000 φερόμενους ως εγκληματίες πίσω από τα σίδερα (περίπου 7.000, που είχαν συλληφθεί άδικα, αθωώθηκαν κι αποφυλακίστηκαν). Η χώρα έγινε, σύμφωνα με τον ίδιο, η «πιο ασφαλής στον κόσμο».
Ο δείκτης των ανθρωποκτονιών μειώθηκε στις 2,4 ανά 100.000 κατοίκους το 2023, από 106,3 το 2015 – τότε συγκαταλεγόταν στους υψηλότερους στον πλανήτη εξαιρουμένων εμπόλεμων ζωνών.
Οι εκβιάσεις, με τις οποίες εξασφάλιζαν έσοδα οι συμμορίες, αποτελούν πλέον ανάμνηση.
Οι δολοφονίες που αποδίδονται στις μάρας, τις συμμορίες των κακοποιών, υποχώρησαν από τις 800 και πλέον το 2019, τη χρονιά που εξελέγη ο κ. Μπουκέλε, στις 400 και πλέον ακόμη το 2021 και στις 57 το 2023, κατά στοιχεία της ΜΚΟ Armed Conflict Location and Event Data Project (ACLED).
«Καθάρισε (τη χώρα) από τις συμμορίες και την εγκληματικότητα, αυτό αυτό κανένας δεν τολμούσε να το φανταστεί. Αισθανόμαστε σήμερα ασφάλεια όταν πηγαίνουμε σε ορισμένες συνοικίες όπου είχαμε να πάμε χρόνια», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Κλαούδια δε Βελάσκο, 72χρονη συνταξιούχος αρχιτεκτόνισσα.
«Αμετάκλητο»
Για να μπορέσει να χαράξει ο ίδιος τη συνέχεια της πολιτικής του για τη δημόσια ασφάλεια, ο Ναγίμπ Μπουκέλε, 42 ετών, κάλεσε τους συμπολίτες του να επιβεβαιώσουν, στις ταυτόχρονες βουλευτικές εκλογές, την απόλυτη πλειοψηφία των Νέων Ιδεών (NI) στο κοινοβούλιο, όπου με δική του πρωτοβουλία μειώθηκε ο αριθμός των εδρών.
«Η χώρα μας άλλαξε, κανένας δεν μπορεί να το αρνηθεί, όμως το καθήκον μας, αυτή την Κυριακή, είναι να εγγυηθούμε ότι αυτές οι αλλαγές θα είναι οριστικές», υπογράμμισε σε βίντεο που μεταφόρτωσε σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης – έχει 5,8 εκατομμύρια ακολούθους στο X.
«Νικήσαμε ήδη τον δικομματισμό, έχουμε πλέον την κυβέρνηση. Τώρα, ας κάνουμε αμετάκλητο αυτόν τον δρόμο», και «ας δείξουμε σε όλο τον κόσμο πως οι Σαλβαδοριανοί υποστηρίζουν αυτό το πρόγραμμα».
Πρώην δήμαρχος της πρωτεύουσας Σαν Σαλβαδόρ (2015-2018), στην πολιτική από το 2012, ο Ναγίμπ Μπουκέλε άρχισε τη διαδικασία της κατάκτησης της απόλυτης εξουσίας όταν αντικατέστησε τα μέλη του συνταγματικού τμήματος του ανώτατου δικαστηρίου και τον γενικό εισαγγελέα του Σαλβαδόρ. Έτσι μπόρεσε να παρακάμψει το Σύνταγμα, που ορίζει ρητώς ότι ο πρόεδρος εκλέγεται για μια θητεία και δεν μπορεί να διεκδικήσει δεύτερη συνεχόμενη, παίρνοντας «άδεια» από το αξίωμα λίγο καιρό πριν από την ψηφοφορία.
Ο κ. Μπουκέλε, που πλέον έχει συγκεντρώσει όλες τις εξουσίες στα χέρια του, χαρακτηρίζει ο ίδιος τον εαυτό του «κουλ δικτάτορα», αντιμετωπίζοντας με σαρκαστικό τρόπο τους επικριτές του, που καταγγέλλουν την αυταρχική παρέκκλισή του, με την κατάσταση έκτακτης ανάγκης να παραμένει σε ισχύ για 22 μήνες και τον στρατό πανταχού παρόντα στους δρόμους.
Οι δεκάδες χιλιάδες συλλήψεις χωρίς εντάλματα, όπως και η ανέγερση πελώριας φυλακής υψίστης ασφαλείας, με πολύ αυστηρές συνθήκες κράτησης, συνοδεύτηκαν από καταγγελίες για γενικευμένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Αφού εδραιώσει ακόμα περισσότερο την εξουσία του, ζητούμενο για τον Ναγίμπ Μπουκέλε θα είναι να μειώσει τη φτώχεια, που πλήττει το 29% του πληθυσμού, για να σταματήσει τα κύματα Σαλβαδοριανών οι οποίοι συνεχίζουν να μεταναστεύουν στις ΗΠΑ, σε αναζήτηση δουλειάς και καλύτερης ζωής.
Για τον Κριστόφ Βεντουρά, διευθυντή ερευνών στο Ινστιτούτο Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων (IRIS) του Παρισιού, οι σημερινές εκλογές στο μικρότερο κράτος της κεντρικής Αμερικής έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον: αυτό έγκειται στο ότι ενδεχόμενη νίκη του κ. Μπουκέλε ίσως έχει σημαντικό «αντίκτυπο» σε «μερίδα του πολιτικού φάσματος στη Λατινική Αμερική και πιθανόν και σε άλλες περιοχές του κόσμου», θα την ωθήσει να «κινηθεί προς αυτό το είδος καθεστώτος», που «μπορεί κανένας να χαρακτηρίσει αυταρχικό λαϊκιστικό, ή αυταρχικό φιλελεύθερο».
«Αν ο Μπουκέλε επικρατήσει καταγάγοντας θρίαμβο, αυτό θα ευνοήσει την πολιτική τάση αυτού του είδους», εκτίμησε.