Το εαρινό Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας Πρακτορείων Ειδήσεων (EANA), που φιλοξένησε το Αλβανικό Τηλεγραφικό Πρακτορείο (ATA), πραγματοποιήθηκε στα Τίρανα στις 15 Μαΐου 2025, συγκεντρώνοντας Διευθύνοντες Συμβούλους, αρχισυντάκτες και άλλα στελέχη από 30 από τα κορυφαία ευρωπαϊκά Πρακτορεία Ειδήσεων. Το θέμα του συνεδρίου ήταν: «Απειλές για τη Δημοσιογραφία και τα Πρακτορεία Ειδήσεων και Εργαλεία Αντίστασης». Στο συνέδριο συμμετείχε το ΑΠΕ-ΜΠΕ, το οποίο είναι μέλος της EANA.
Το συνέδριο άνοιξε με χαιρετισμούς από τη Γενική Διευθύντρια του ATA Valbona Zhupa, και τον Πρόεδρο της EANA και Διευθύνοντα Σύμβουλο του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων (AFP) Fabrice Fries. Στους χαιρετισμούς τους τόνισαν την επείγουσα ανάγκη να προστατευτούν τα Πρακτορεία Ειδήσεων από αυξανόμενες απειλές, περιλαμβανομένης της ανεξέλεγκτης χρήσης δημοσιογραφικού περιεχομένου από συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ), των οικονομικών πιέσεων, των πολιτικών παρεμβάσεων και των φυσικών απειλών προς δημοσιογράφους στο πεδίο.
Στην κεντρική ομιλία του, ο Διευθυντής Ειδήσεων του Associated Press, για την Ευρώπη και την Αφρική, James Jordan, υπογράμμισε την ανάγκη για ανθεκτικότητα στη δημοσιογραφία.Αντλώντας από δεκαετίες εμπειρίας στην κάλυψη συγκρούσεων και κρίσεων παγκοσμίως, προειδοποίησε για τους κινδύνους που προκύπτουν από τη μειωμένη εμπιστοσύνη και τόνισε την αναντικατάστατη αξία της ακριβούς, επιτόπιας δημοσιογραφικής κάλυψης.Παρουσίασε το έργο του Associated Press στην Ουκρανία, με το τρέιλερ «20 Ημέρες στη Μαριούπολη», του διεθνώς αναγνωρισμένου και βραβευμένου βιντεο-ντοκιμαντέρ του AP για την αρχή της ρωσικής εισβολής, επαινώντας το έργο των δημοσιογράφων στο πεδίο που εργάζονται στην υπηρεσία της αλήθειας.
Το συνέδριο περιλάμβανε παρεμβάσεις από στελέχη πρακτορείων ειδήσεων από όλη την Ευρώπη.
Η Διευθύνουσα Σύμβουλος και Αρχισυντάκτρια του Νορβηγικού Πρακτορείο Ειδήσεων (NTB), Tina Mari Flem, περιέγραψε πώς το NTB προσαρμόζεται και εφαρμόζει την ψηφιακή μετάβαση, ενσωματώνοντας τις αλλαγές ενώ διατηρεί την εκδοτική ακεραιότητα και τα πρότυπα του.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος Γερμανικού Πρακτορείου Ειδήσεων (dpa) και Πρόεδρος της Επιτροπής Πνευματικής Ιδιοκτησίας της EANA, Peter Kropsch, παρείχε πρακτικές συστάσεις για τη δομή συμβολαίων που σχετίζονται με την ΤΝ και αναφέρθηκε εκτενώς στους νέους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας της ΕΕ.
Η Αναπληρώτρια Γενική Διευθύντρια του Ουκρανικού Πρακτορείου Ειδήσεων (Ukrinform), Nataliya Kostina, στην εισήγηση της αναφέρθηκε στην κάλυψη του πολέμου στην Ουκρανία και τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης μέσω των εικόνων που μεταδίδουν τα Πρακτορεία Ειδήσεων, αντλώντας υλικό από την κάλυψη του Ukrinform στην Ουκρανία.
Ο αρχισυντάκτης και προϊστάμενος της Διεύθυνσης Έρευνας, Ανάπτυξη και Εμπορικής Εκμετάλλευσης του ΑΠΕ-ΜΠΕ, Γιάννης Γεωργίου, παρουσίασε την στρατηγική του Πρακτορείου για τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την καινοτομία, κατά την μετάβαση από έναν παραδοσιακό σε έναν σύγχρονο ειδησεογραφικό οργανισμό, στην εποχή της ΤΝ.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ελβετικού Πρακτορείου Ειδήσεων (Keystone-SDA) Hanspeter Kellermüller, στην παρουσίαση του αναφέρθηκε στη φιλανθρωπία ως ένα ενδεχόμενο μοντέλο χρηματοδότησης της δημοσιογραφίας με επίκεντρο το δημόσιο συμφέρον.
Ο υπεύθυνος Στρατηγικής Επικοινωνίας και Διεθνών Σχέσεων του Τουρκικού Πρακτορείου Ειδήσεων (Anadolu Ajansi), Bilgehan Öztürk, ανέλυσε τις επιπτώσεις της ΤΝ στα θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας και επεσήμανε την ανάγκη ισχυρότερης προστασίας του πρωτότυπου περιεχομένου, με έμφαση στην προσέγγιση του Τουρκικού Πρακτορείου.
Σε δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε μεταξύ των μελών της EANA κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, η οποία παρουσιάστηκε από τον γενικό γραμματέα της EANA, Alexandru Giboi, κατεγράφησαν οι τάσεις και προτεραιότητες του χώρου των Πρακτορείων Ειδήσεων:
Οι ψευδείς ειδήσεις, η τεχνητή νοημοσύνη και οι επιθέσεις στα ΜΜΕ θεωρήθηκαν οι πιο σοβαρές απειλές για τη δημοσιογραφία σήμερα, σύμφωνα με ένα σύννεφο λέξεων που προέκυψε από τις απαντήσεις των συμμετεχόντων. Άλλες αξιοσημείωτες ανησυχίες περιλάμβαναν την παραβίαση πνευματικής ιδιοκτησίας, τις πολιτικές παρεμβάσεις και τη φθίνουσα εμπιστοσύνη του κοινού.
Όσον αφορά την ετοιμότητα για την αντιμετώπιση αναδυόμενων απειλών όπως η ΤΝ, η κρατική πίεση και η οικονομική αστάθεια, οι γενικές απόψεις έτειναν περισσότερο προς τη θετική πλευρά:
Το 27% των συμμετεχόντων θεωρεί ότι τα πρακτορεία ειδήσεων είναι μερικώς προετοιμασμένα
Το 22% θεωρεί ότι είναι καλά προετοιμασμένα
Το 17% θεωρεί ότι πλήρως προετοιμασμένα και ανθεκτικά
Το 12% θεωρεί ότι είναι ελαφρώς απροετοίμαστα
Το 3% θεωρεί ότι είναι πολύ κακώς προετοιμασμένα και
Το 3% θεωρεί ότι είναι ως καθόλου προετοιμασμένα
Στο ερώτημα για τις στρατηγικές προτεραιότητες, οι συμμετέχοντες αναγνώρισαν τις εξής ως κορυφαίες ενέργειες για την ενίσχυση της δημοσιογραφίας:
Κατάρτιση των δημοσιογράφων (συμπεριλαμβανομένης της χρήσης της ΤΝ)
Διασφάλιση βιώσιμων επιχειρηματικών μοντέλων
Ενίσχυση της νομικής προστασίας
Ενθάρρυνση της διεθνούς συνεργασίας
Προώθηση της παιδείας στα μέσα ενημέρωσης για το κοινό
Επενδύσεις στην ασφάλεια των δημοσιογράφων
Σε ανακοίνωση της EANA αναφέρεται ότι τα αποτελέσματα αυτά αντικατοπτρίζουν την επιτακτική ανάγκη του κλάδου για σαφή ρυθμιστική υποστήριξη όσον αφορά την πνευματική ιδιοκτησία τόσο από τα κράτη όσο και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και για αλληλεγγύη απέναντι σε τεχνολογικές και πολιτικές αναταράξεις.
(Πηγή φωτό: EANA)