του ανταποκριτή μας Η. Κάνιστρα
Στην χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στο χώρο της δημοσιογραφίας, στις προκλήσεις με τις οποίες είναι αντιμέτωποι οι επαγγελματίες της ενημέρωσης, αλλά και στο ρόλο που καλείται να διαδραματίσει το Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων , αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του ΔΣ και γενικός διευθυντής του ΑΠΕ – ΜΠΕ, Αιμίλιος Περδικάρης, μιλώντας, μέσω διαδικτύου, στην ενότητα του 11ου Διεθνούς Αθλητικού Συνεδρίου, «η ‘εισβολή’ της τεχνητής νοημοσύνης στη ζωή του ανθρώπου αλλά και στη δημοσιογραφία», την οποία συντόνισε ο γενικός γραμματέας του ΠΣΑΤ, Γιάννης Θεοδωρακόπουλος.
Το συνέδριο διοργανώνει από σήμερα έως και τις 6 Οκτωβρίου στις εγκαταστάσεις της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας, στην Αρχαία Ολυμπία, ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Αθλητικού Τύπου, σε συνεργασία με τον Δήμο Αρχαίας Ολυμπίας και την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας.
Ξεκινώντας την ομιλία του, ο Αιμίλιος Περδικάρης τόνισε ότι «το Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, το εθνικό πρακτορείο ειδήσεων της χώρας μας, εξακολουθεί να είναι και στην περιφέρεια μας τουλάχιστον, ένα από τα μεγαλύτερα πρακτορεία και η φιλοδοξία μας είναι να γίνει ακόμα μεγαλύτερο» και πρόσθεσε: «Για να γίνει λοιπόν ακόμη μεγαλύτερο, το βασικό είναι ότι πρέπει να παρακολουθήσει τις εξελίξεις. Και παρακολουθώντας τις εξελίξεις, εννοούμε όλα αυτά τα πράγματα που συζητάμε σήμερα, δηλαδή το πώς η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει όχι απλά τη δουλειά μας, αλλά την καθημερινότητά μας, καθώς και το πώς έχει αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο δουλεύουμε ως δημοσιογράφοι. Και αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία για να κατανοήσουμε όλες τις αλλαγές οι οποίες επέρχονται και να κατανοήσουμε ταυτόχρονα, το πώς αλλάζει και ο τρόπος με τον οποίο καταναλώνουμε την πληροφορία».
«Γιατί και εμείς», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, «είτε ως δημοσιογράφοι, είτε ως πολίτες, είμαστε καταναλωτές της πληροφορίας, καταναλωτές των ειδήσεων».
«Και η ιδιομορφία που υπάρχει», συνέχισε, «είναι ότι στη σύγχρονη εποχή και με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και με το διαδίκτυο, η πληροφορία κυριαρχεί και κυκλοφορεί ελεύθερα στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».
«Όμως αυτό» όπως τόνισε, «ενέχει και πολύ σοβαρούς κινδύνους, οι οποίοι σχετίζονται και με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης» και συμπλήρωσε:
«Εννοώ φυσικά το θέμα της παραπληροφόρησης. Από τη στιγμή λοιπόν που η πληροφορία κυκλοφορεί δωρεάν και είναι προσβάσιμη δωρεάν, πολύ πιο εύκολα απ’ ότι στο παρελθόν, ελέγχεται, και το ελέγχεται επιτρέψτε μου να το χρησιμοποιήσω με την καλή έννοια, ελέγχεται πάντοτε η αξιοπιστία των πληροφοριών, η αξιοπιστία, η οποία έχει να κάνει με την πηγή αυτών των πληροφοριών».
Μάλιστα σε αυτό το σημείο υπογράμμισε ότι «και εδώ είναι πολύ περισσότερο σημαντικός ο ρόλος των πρακτορείων ειδήσεων, διότι τα πρακτορεία ειδήσεων, ακριβώς επειδή είναι πάροχοι της πληροφορίας και των ειδήσεων, παρέχουν δηλαδή τις πληροφορίες αυτές και το ενημερωτικό υλικό στα υπόλοιπα μέσα ενημέρωσης, έχουν ένα πιο αυξημένο καθήκον σε σχέση με τα υπόλοιπα μέσα».
«’Αρα λοιπόν», σημείωσε, «δεν μπορούν παρά να παρακολουθούν όλες αυτές εξελίξεις και θέλω να πω ότι με την ενασχόλησή μου σε διεθνή και ευρωπαϊκά φόρα, δεν υπάρχει άλλο θέμα το οποίο να συζητείται αυτή την περίοδο και νομίζω ότι θα συζητείται για πολύ καιρό ακόμα».
«Τι γίνεται όμως με την τεχνητή νοημοσύνη» είπε και συνέχισε: «Είναι γεγονός ότι είμαστε στα πρόθυρα μιας νέας βιομηχανικής επανάστασης, θα μπορούσαμε να το πούμε ακόμα και την πέμπτη βιομηχανική επανάσταση. Διότι όπως είπα και νωρίτερα αλλάζει ολόκληρη η ζωή μας και όχι μόνο η δουλειά μας. Εμείς δηλαδή ως δημοσιογράφοι βιώνουμε σήμερα μία αλλαγή, θα μπορούσαμε να πούμε αντίστοιχη με αυτή που είχαν βιώσει οι προηγούμενες γενιές, όταν πέρασαν από τις γραφομηχανές στους υπολογιστές ή και λίγο αργότερα με την χρήση του διαδικτύου και των κινητών τηλεφώνων, όπως τα ξέρουμε σήμερα.
Οι αλλαγές αυτές λοιπόν δεν έχουν κατανοηθεί από όλους και η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης δεν είναι ακόμη ευρεία. Όμως αυτό που πρέπει να κάνουμε εμείς, είναι να προλάβουμε να προσαρμοστούμε όσο το δυνατόν συντομότερα και να παρακολουθήσουμε αυτές τις εξελίξεις».
«Θα χάσουμε τις δουλειές μας», αναρωτήθηκε στην συνέχεια και πρόσθεσε: «Αυτό είναι το ερώτημα, το οποίο κυριαρχεί στα χείλη όλων. Κατά την προσωπική μου άποψη και νομίζω ότι αυτήν την άποψη τη συμμερίζονται ευτυχώς όλο και περισσότεροι συνάδελφοι το τελευταίο διάστημα, όχι δεν πρόκειται να αντικατασταθούμε από ρομπότ, δεν πρόκειται να χάσουμε τη δουλειά μας από την τεχνητή νοημοσύνη, αλλά θα χρειαστεί πολλοί από εμάς να αλλάξουν το πόστο τους, να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο ασχολούνται, ή ενδεχομένως και να χρειαστεί να εκπαιδευτούν, για να μπορέσουν να ενισχύσουν τις δυνατότητες τις οποίες έχουν. Πρέπει να θυμόμαστε επίσης ότι η τεχνητή νοημοσύνη, είναι τεχνικές και εργαλεία για να γίνεται καλύτερη δουλειά μας. Ένα μεγάλο θέμα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε άμεσα, πριν η τεχνητή νοημοσύνη κυριαρχήσει στις αίθουσες σύνταξης, είναι ηθική στη χρήση της».
Επίσης, ο Αιμίλιος Περδικάρης ανέφερε: «Από τη στιγμή που χρησιμοποιούμε όλοι μας, ακόμα και στην καθημερινότητά μας, εκτός δηλαδή του δημοσιογραφικού λειτουργήματος ή επαγγέλματος, τις εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης, ξέρουμε ότι προσπαθούμε ουσιαστικά να βρούμε τα πατήματά μας, να μπορέσουμε δηλαδή να δούμε πώς αυτό το μέσο, πώς αυτό το εργαλείο και πως αυτές οι εφαρμογές μπορούν να μας βοηθήσουν να γίνουμε καλύτεροι».
«Δεν πρέπει να φοβόμαστε την πρόοδο», τόνισε σε αυτό το σημείο, «αλλά αυτό το οποίο πρέπει να έχουμε πάντοτε στο μυαλό μας», είπε χαρακτηριστικά, «είναι ότι πρέπει να ελέγχουμε τους εαυτούς μας πρώτα απ’ όλα για το πώς χειριζόμαστε αυτά τα εργαλεία».
«’Αρα» όπως υπογράμμισε, «η εκπαίδευση και η ηθική στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης είναι το βασικό, το οποίο πρέπει να διέπει αυτή την λειτουργία» και συνέχισε:
«Στο αν υπάρχουν αντιστάσεις και αντιδράσεις και κυρίως φόβος για το καινούργιο, είναι κάτι το φυσιολογικό, είναι κάτι που το περιμένουμε και είναι κάτι που δεν μας προκαλεί έκπληξη.
‘Αλλωστε η ίδια τεχνητή νοημοσύνη όταν χρησιμοποιείτε ανεξέλεγκτα είναι που προκαλεί φόβο και κυρίως οι συνέπειες τις οποίες έχει. ‘Αρα λοιπόν έχουμε το καθήκον και την υποχρέωση να το μετριάσουμε αυτό, εξηγώντας όχι μόνο στους συναδέλφους μας, αλλά στον κόσμο τον ίδιο, τι είναι αυτή η νέα τεχνολογία και πώς πρέπει να τη χρησιμοποιήσουμε».
«Πιστεύω όμως ξεκάθαρα», είπε χαρακτηριστικά, «ότι οι αίθουσες σύνταξης δεν θα γεμίσουν ρομπότ, ούτε θα εξαφανιστούν οι δημοσιογράφοι» και πρόσθεσε:
«Και ας σκεφθούμε το πιο απλό: Πώς μπορείς να αντικαταστήσεις το δημοσιογράφο, ο οποίος βρίσκεται στο πεδίο, για παράδειγμα τον πολεμικό ανταποκριτή, ή ακόμη και τον αθλητικό συντάκτη, ο οποίος θα καλύψει μία μεγάλη αθλητική διοργάνωση.
Επίσης πώς μπορείς να την αντικαταστήσεις το φωτορεπόρτερ, ο οποίος κάνει το ίδιο με την κάμερά του αποτυπώνοντας εικόνες εκείνη τη στιγμή.
Τι μπορείς όμως να κάνεις; Μπορείς να τους δώσεις με την τεχνητή νοημοσύνη τα εργαλεία για να κάνουν τη δουλειά τους καλύτερα και αντίστοιχα εσύ ως ένα μέσο ενημέρωσης να προβάλεις τη δουλειά τους με τον καλύτερο τρόπο, ανεξάρτητα από το αν είσαι ένα έντυπο μέσο ή ένα ηλεκτρονικό.
Αρα λοιπόν επαναλαμβάνω ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι εργαλείο, δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο δουλεύουμε. Για αυτό πρέπει να οριοθετηθεί η χρήση της και να λυθούν όσο το δυνατόν συντομότερα τα ηθικά ζητήματα τα οποία υπάρχουν.
Ο άνθρωπος είναι αυτός που έχει το τελικό λόγο πριν πατήσει το κουμπί και δημοσιεύσει την είδηση. Αυτό θα συνεχίσει να γίνεται, δεν μπορεί να γίνει κάτι διαφορετικό, αν θέλουμε να συνεχίσουμε και εμείς να λεγόμαστε επαγγελματίες δημοσιογράφοι και πάνω σε αυτό θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε και τους κινδύνους που έχουν να κάνουν με την παραπληροφόρηση και την εξάπλωση της πληροφορίας, όπως είπα νωρίτερα, μέσα από το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».
Μιλώντας για τα πρακτορεία ειδήσεων, ο Αιμίλιος Περδικάρης, τόνισε ότι «για να είναι πολύ περισσότερο αξιόπιστη η δουλειά μας, σε ότι έχει να κάνει με εμάς στα πρακτορεία ειδήσεων, που έχουν, όπως είπα νωρίτερα, το καθήκον αλήθειας, και να ξεχωρίσει όσον αφορά στην ποιότητά της, είναι να χρησιμοποιούμε την τεχνητή νοημοσύνη λελογισμένα, να τη χρησιμοποιούμε ως εργαλείο και κυρίως να μπορέσουμε να εκπαιδεύσουμε τον κόσμο να τη χρησιμοποιεί με αυτόν τον τρόπο».
«Σε οποιαδήποτε διαφορετική περίπτωση», είπε, «ισχύει όπως με οποιαδήποτε τεχνολογία, ακόμα και με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, διότι όπως λέει και ένα βρετανικό ρητό, ‘του βάζεις σκουπίδια και σου βγάζει σκουπίδια’».
«’Αρα», όπως είπε χαρακτηριστικά, «έχει σημασία η εισαγωγή των αξιόπιστων δεδομένων και αυτό θα γίνει από εμάς και από κανέναν άλλον, διότι κανένα μηχάνημα δεν θα μας αντικαταστήσει σε αυτό το ρόλο, για αυτό πρέπει να τροφοδοτούμε το μηχάνημα με αξιόπιστα δεδομένα, με αξιόπιστα στοιχεία, με αξιόπιστες πληροφορίες, για να είναι αξιόπιστο και το αποτέλεσμα».
Παράλληλα, ο Αιμίλιος Περδικάρης τόνισε στην τοποθέτησή του για τις πρωτοβουλίες του ΑΠΕ – ΜΠΕ:
«Και εκεί πάνω είναι που πρέπει να εκπαιδεύσουμε και τους πολίτες που είναι καταναλωτές της είδησης. Αυτό το έχουμε ξεκινήσει να το κάνουμε και εμείς στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Ξεκινήσαμε μία σειρά βίντεο με τον Γιάννη Μαστογεωργίου, τον ειδικό γραμματέα μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, ο οποίος ειδικεύεται στα ζητήματα της τεχνητής νοημοσύνης.
Σε αυτά λοιπόν τα βίντεο συζητήσαμε με έναν πάρα πολύ απλό τρόπο, τι είναι η τεχνητή νοημοσύνη, πως οι εφαρμογές της επηρεάζουν την καθημερινότητά μας στην εργασία, στην παιδεία, στην υγεία, ακόμα και στο δικό μας επάγγελμα, δηλαδή στην δημοσιογραφία και στον χώρο της πληροφόρησης γενικότερα.
Και τούτο για να μπορέσει ο κόσμος να καταλάβει, να μπει σιγά-σιγά σε αυτό τον καινούργιο κόσμο και να εξοικειωθεί, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιεί και αντίστοιχα να αξιολογεί και ο ίδιος, ώστε να μην πέφτει στις παγίδες της παραπληροφόρησης και παράλληλα να μπορεί να ξεχωρίζει και ο ίδιος ο κόσμος, ως καταναλωτής των ειδήσεων και των πληροφοριών, ποιες είναι οι αξιόπιστες πηγές, ποια είναι τα αξιόπιστα μέσα και ποια είναι τα μέσα τα οποία μπορεί να εμπιστεύεται».
Ακόμη, ανέφερε ότι «η ψηφιακή εποχή της δημοσιογραφίας έχει προκλήσεις, αλλά την ίδια στιγμή έχει και κινδύνους» και συνέχισε:
«Αυτό ακριβώς είναι που συμβαίνει και με την τεχνική νοημοσύνη. Όχι δηλαδή κάτι διαφορετικό με άλλους κινδύνους και προκλήσεις που ζήσαμε και στο παρελθόν και θα ζήσουμε ενδεχομένως και στο μέλλον. ‘Αρα λοιπόν αυτό που πρέπει να κάνουμε και να έχουμε πάντοτε στο μυαλό μας, είναι να παράγουμε και να καταναλώνουμε ταυτόχρονα την πληροφορία με τρόπο ο οποίος αναδεικνύει τις αξιόπιστες πηγές και κυρίως αναδεικνύει τη δική μας δουλειά, του ανθρώπινου παράγοντα.
Η τεχνητή νοημοσύνη είναι το εργαλείο για να γίνει αυτή η δουλειά ακόμα καλύτερη και αυτό είναι ακριβώς που θα ξεχωρίσει και εμάς ως επαγγελματίες, θα μας κάνει ακόμα πιο αξιόπιστους και κυρίως θα μπορέσει να μας βοηθήσει και στον τελικό σκοπό, ο οποίος είναι να εκπαιδεύσουμε και τους πολίτες στο να εμπιστεύονται και εμάς.
Αυτό που πρέπει να κάνουμε εμείς ως επαγγελματίες του χώρου, ως επαγγελματίας της ενημέρωσης, συλλογικά, μαζί με τις ενώσεις μας, είναι να προχωρήσουμε στην κατάρτιση ενός κώδικα ηθικής για τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης. Νομίζω ότι αυτό είναι το πιο σημαντικό και είναι κάτι το οποίο άλλωστε συζητείται και σε παγκόσμιο επίπεδο. Ακόμα και στο επίπεδο των Ηνωμένων Εθνών γίνεται μια πολύ μεγάλη συζήτηση για το αν μπορεί να φτιαχτεί ένας κώδικας ηθικής για την τεχνητή νοημοσύνη. Αν ξεκινήσουμε από τα του οίκου μας νομίζω ότι θα είναι το πιο σημαντικό μπορούμε να κάνουμε εμείς».