«Η πείνα έχει πάντα προτεραιότητα έναντι οποιασδήποτε λακούβας ή φωτισμού». Αυτή η φράση της εντεταλμένης συμβούλου σε θέματα κοινωνικών υπηρεσιών του δήμου Σαρωνικού, Κατερίνας Κοροβέση, συνόδευσε κάθε βήμα μας, κατά την επίσκεψη του ΑΠΕ-ΜΠΕ στις Κοινωνικές Δομές των Καλυβίων, μέσα στη Μεγάλη Εβδομάδα και ενόψει του Πάσχα.
Σε αυτές τις δομές, στο Κοινωνικό Παντοπωλείο και στο Κοινωνικό Φαρμακείο, στη Βοήθεια στο Σπίτι, αλλά και στο Κέντρο Κοινότητας, η δουλειά και η προσφορά δεν σταματά ποτέ από ανθρώπους που εργάζονται εκεί με αίσθημα ευθύνης, με αφοσίωση και με αγάπη γι’ αυτό που κάνουν, όμως ειδικά αυτές τις ημέρες εντείνεται ο ρυθμός, καθώς ο στόχος είναι υψηλός και προσδιορίζεται στο να μην μείνει κανείς χωρίς το πασχαλινό πακέτο αγάπης, να μην μείνει κανένα παιδί χωρίς τη λαμπάδα του.
Το πακέτο αγάπης το ονόμασαν «Πολύτιμες Στιγμές» και δημιουργήθηκε από τις Κοινωνικές Δομές του δήμου Σαρωνικού, από το Saronikos Synergy, που δημιούργησε αυτή η δημοτική Αρχή για συνεργασία με τοπικές επιχειρήσεις, αλλά και από την τοπική κοινωνία, τους δημότες, τον μαθητικό κόσμο, τους καταστηματάρχες και τις εταιρείες της περιοχής, που ανταποκρίθηκαν με προθυμία στο κάλεσμα να στηρίξουν αυτές τις ημέρες τις ευπαθείς ομάδες.
Κι έτσι 200 οικογένειες παρέλαβαν το δώρο, που είχε σκοπό να προσφέρει «πολύτιμες στιγμές» ανθρωπιάς και αλληλεγγύης. Στο κάθε πακέτο υπήρχαν τσουρέκι, λαμπάδα, σοκολατένια αυγά, ξηροί καρποί, αλλά κι ένας φάκελος για δωρεάν ιατρικές εξετάσεις. Για τους ωφελούμενους που έχουν μικρά παιδιά, το πακέτο περιλάμβανε ακόμη παιχνίδια και παιδική λαμπάδα.
«Το κομμάτι των κοινωνικών υπηρεσιών θέλει ψυχή»
Το έργο των Κοινωνικών Δομών είναι ποικιλόμορφο. Όπως μας εξηγεί η εντεταλμένη σύμβουλος Κατερίνα Κοροβέση: «Καθημερινά γίνονται διανομές σε έξι αστέγους, παρέχονται κλινοσκεπάσματα ειδικά τον χειμώνα που υπάρχει κρύο, παρέχουμε παπλώματα, είδη ρουχισμού ή φάρμακα αν υπάρχει συνταγογράφηση. Υπάρχουν οι κοινωνικοί λειτουργοί και οι ψυχολόγοι, για την ψυχολογική ενδυνάμωση. Υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί να έρθει κάποιος και να μας πει ότι δεν έχει αναπηρικό καρότσι. Θα του το δανείσουμε ως δήμος για όσο το έχει ανάγκη, αναπηρικό κρεβάτι, βοηθήματα για ανθρώπους με κινητικά προβλήματα. Επίσης, συγκεντρώνονται σχολικά είδη κάθε έναρξη της σχολικής χρονιάς. Έχουν διενεργηθεί κοινωνικές έρευνες διαβίωσης, παρέχεται συμβουλευτική. Δυστυχώς, αντιμετωπίζουμε ως υπηρεσία και περιστατικά έμφυλης βίας ή κακοποίησης παιδιών».
Στις Δομές συναντήσαμε άτομο με αναπηρία, που εργάζεται εκεί και η κ. Κοροβέση μας εξηγεί: «Υπάρχει ένα καινούργιο ευρωπαϊκό πρόγραμμα από το ΕΣΠΑ, που μας δίνει τη δυνατότητα να προσλάβουμε έναν μικρό αριθμό ανέργων ή αστέγων ή ΑμεΑ και αυτό κάνουμε».
Άνθρωπος χαμηλών τόνων, αλλά με φανερή τη θέληση για ουσιαστική προσφορά, η κ. Κοροβέση, η οποία είναι και πρόεδρος του Συλλόγου Ανάδοχων Οικογενειών Σαρωνικού, με πολλαπλές δράσεις αλληλεγγύης, στη συνέχεια μας λέει: «Γινόμαστε η προέκταση της οικογένειάς τους. Έχουμε πολλές οικογένειες πολύτεκνες, ακόμη και με επτά παιδιά, μονογονεϊκές οικογένειες, έχουμε ηλικιωμένους με πολύ χαμηλή σύνταξη. Αυτές τις ημέρες νιώθουν πιο αδύναμοι και αυτό κάνει τις δομές ακόμη πιο απαραίτητες.
Ο δήμαρχος έχει ιδιαίτερη ευαισθησία πάνω στα ζητήματα των ευπαθών κοινωνικών ομάδων, είναι ανοιχτές οι φτερούγες του για τα κοινωνικά θέματα, αλήθεια το λέω. Μέσα από αυτό το κομμάτι φαίνεται και η ταυτότητα του πολιτισμού και της παιδείας του κάθε ανθρώπου».
Αμέσως μετά προσθέτει: «Μέλημα είναι να έχουμε άμεση επικοινωνία και ανταπόκριση και λύσεις στα προβλήματα των ωφελούμενων. Ο δήμος θέλει να παρουσιάσει το ανθρώπινο πρόσωπο και να ανακουφίζει τον ανθρώπινο πόνο από τα πολλαπλά προβλήματα, που αντιμετωπίζουν οι ευπαθείς κοινωνικές ομάδες σε όλη την επικράτεια του δήμου μας».
Και καταλήγει: «Αυτό το κομμάτι των κοινωνικών υπηρεσιών θέλει ψυχή και ειδικά ο εθελοντισμός και η προσφορά και το να μπορείς να μπαίνεις μέσα στην ψυχή τους».
Δ. Παπαχρήστου: «Προσπαθούμε να διαχειριστούμε τα κοινωνικά ζητήματα με ευαισθησία, με ουσία και δουλειά»
Με τη φράση της κ. Κοροβέση «Η πείνα έχει πάντα προτεραιότητα έναντι οποιασδήποτε λακούβας ή φωτισμού», ξεκινήσαμε και τη συζήτησή μας με τον δήμαρχο Σαρωνικού Δημήτρη Παπαχρήστου, καθώς η πρώτη ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ ήταν αν αυτό ισχύει.
«Ναι, ισχύει αυτό για εμάς», μας απαντά και στη συνέχεια τονίζει: «Μπορεί να είμαστε ένας δήμος στα Μεσόγεια, που κάποιος να θεωρεί ότι δεν έχουμε τέτοια ζητήματα, πως άστεγους ή κοινωνικά ευπαθείς συναντάς μόνο στις μεγαλουπόλεις, όμως είναι ένα μεγάλο κομμάτι, στο οποίο προσπαθούμε ως διοίκηση να είμαστε πάνω στο πρόβλημα. Προσπαθούμε να το διαχειριστούμε και με μια ευαισθησία, με ουσία και με δουλειά.
Το καλό είναι ότι διαχρονικά ο δήμος μας έχει επενδύσει στις κοινωνικές δομές κι έχει εξαιρετικά στελέχη, πολύ καλό προσωπικό, αλλά και μια μεγάλη διαδρομή, οπότε προσπαθούμε κι εμείς με συνέπεια να βοηθήσουμε το κομμάτι των κοινωνικών δομών».
Και αμέσως μετά προσθέτει: «Είναι πάρα πολύ σημαντικό αυτό το κομμάτι, καθώς τα κοινωνικά θέματα και τα θέματα της ανέχειας είναι για εμάς προτεραιότητα. Και ειδικά αυτές τις ημέρες, όπως τώρα το Πάσχα ή τα Χριστούγεννα, να νιώσουν τη ζεστασιά του δήμου, αλλά και οποιαδήποτε άλλη στιγμή σε οποιοδήποτε άλλο θέμα συμβεί, να είμαστε εκεί για να δώσουμε λύση».
Η κοινωνική προσφορά είναι ένα έργο με ιδιαιτερότητες, που για ευνόητους λόγους δεν μπορεί να προβληθεί ή να πολυδιαφημιστεί, είναι μια ενότητα που δεν πολυφαίνεται, όπως άλλα έργα που φαίνονται και τα βλέπει ο κόσμος. Επικοινωνιακά δηλαδή υποχωρεί. Άραγε αυτό παίζει ρόλο στις επιλογές ενός δημάρχου;
«Στο αν θα μετρήσει για τις προτεραιότητές μας ώστε να το κάνουμε πράξη, όχι δεν μετράει», απαντά κάθετα ο κ. Παπαχρήστου και συνεχίζει: «Η ουσία είναι να κάνουμε το σωστό για τους δημότες μας, αυτό που πρέπει και αυτό για το οποίο μας εμπιστεύτηκε ο κόσμος. Δεν είναι ένα θέμα που χρειάζεται εξωστρέφεια, είναι ένα θέμα που χρειάζεται δουλειά, προσπάθεια, χρειάζεται ανθρώπους με ενσυναίσθηση, που να αγαπάνε αυτό που κάνουν κι εμείς ως δήμος έχουμε την τύχη να έχουμε βρει τέτοιους ανθρώπους και σε επίπεδο υπηρεσίας και σε επίπεδο αιρετών, όπως η κ. Κοροβέση, που είναι ένας άνθρωπος με μεγάλη διαδρομή στη διαχείριση κοινωνικών υποθέσεων. Κι εμάς ήταν επιλογή μας να βάλουμε σε αυτό το πόστο έναν άνθρωπο με ενσυναίσθηση, με ευθύνη και ευαισθησίες, που θα πέσει πραγματικά πάνω στο πρόβλημα και θα προσπαθήσει με ανθρωπιά να δώσει λύση».
Αμέσως μετά, ο δήμαρχος αναφέρεται σε μια ακόμη σημαντική παράμετρο: «Με τις καινούργιες θέσεις της ΔΥΠΑ έχουμε προσλάβει τέσσερα άτομα ΑμεΑ και σαν δήμος προσπαθούμε να έχουμε ένα κοινωνικό πρόσημο και σε αυτό το κομμάτι. Και το επόμενο βήμα είναι όταν έρθουν εδώ, να μπορέσουμε να τους εντάξουμε και σ’ ένα εργασιακό περιβάλλον και μ’ ένα αντικείμενο, όπου και παραγωγικοί να είναι και καλά να αισθάνονται γιατί θα προσφέρουν, όχι να τους βάλουμε σε μια γωνία. Αυτή είναι μια δουλειά που την κάνουμε με τον καθένα ξεχωριστά. Παίρνουμε συνέντευξη, κάνουμε μια συζήτηση μαζί του, να δούμε πού μπορεί ο καθένας να αξιοποιήσει τις δυνατότητές του».
Και για τις ημέρες αυτές, όπου μόνοι ή αδύναμοι άνθρωποι μπορεί να γίνουν ακόμη πιο ευάλωτοι, ο δήμαρχος Σαρωνικού μας λέει: «Σε συνεργασία με το Saronikos Synergy, που δημιουργήσαμε και αξιοποιεί δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, προσπαθούμε ειδικά αυτές τις ημέρες η προσφορά να είναι ακόμη πιο ζεστή και ανθρώπινη. Έτσι κάνουμε το καλάθι ”Πολύτιμες Στιγμές”, με χορηγίες από τους επιχειρηματίες της περιοχής, είναι το κάτι παραπάνω ώστε να δώσουμε μεγαλύτερη ευχαρίστηση σε κάποιες οικογένειες που έχουν πραγματικά ανάγκη. Και είναι πολύ σημαντικό το ότι η τοπική κοινωνία εδώ στηρίζει στο σύνολό της και τα καταστήματα χωρίς να ζητούν ανταποδοτικότητα, όπως προβολή. Θέλουν να στηρίξουν πραγματικά».
«Υπήρξαν έντονες περίοδοι για τις Κοινωνικές Δομές»
Η προϊσταμένη των Κοινωνικών Δομών του δήμου Σαρωνικού Ελένη Δέδε, ανέλαβε να μας ενημερώσει ως προς τη σύνθεση των υπηρεσιών: «Το Κοινωνικό Παντοπωλείο φροντίζει σε επίπεδο μήνα για 200 οικογένειες, εκ των οποίων οι 40 πολύτεκνες, όμως μπορεί ο αριθμός να μειωθεί ή να αυξηθεί. Ανήμποροι να ανταπεξέλθουν οικονομικά στις στοιχειώδεις ανάγκες, άνεργοι, μονογονεϊκές οικογένειες κ.α. Το Κοινωνικό Φαρμακείο φροντίζει περίπου 300 σε ετήσια βάση, κυρίως ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας, όμως το τελευταίο διάστημα έχουν αυξηθεί οι ωφελούμενοι κι εμφανίζονται πάλι κάποιοι που είχαν σταματήσει. Στο Βοήθεια στο Σπίτι έχουμε 60 εξυπηρετούμενους, ανάμεσά τους και ΑμεΑ. Και υπάρχει και το Κέντρο Κοινότητας, που είναι το πρώτο σημείο επαφής του πολίτη με τις Κοινωνικές Δομές του δήμου, απ’ όπου ενημερώνεται για τα επιδόματα που δικαιούται, για τις υπηρεσίες και τα προγράμματα, που παρέχουν κοινωνική φροντίδα».
Και προσθέτει: «Υπήρξαν έντονες περίοδοι κρίσης συν η περίοδος του κόβιντ. Υπήρξε δηλαδή μια περίοδος, που για τις Κοινωνικές Δομές ήταν όλα ψηλά, στο κόκκινο. Κι εδώ ίσως θα πρέπει να αναφέρουμε ένα από τα προβλήματα, γιατί το προσωπικό είναι ολιγομελές και όχι μόνο στον δήμο Σαρωνικού, αλλά το ίδιο ισχύει παντού. Με τις καραντίνες η Υπηρεσία σήκωσε πολύ μεγάλο φορτίο. Και φτιάξαμε ένα παράλληλο δίκτυο εθελοντών, με στολές συγκεκριμένες λόγω της επιδημίας, για να πάνε από σπίτι σε σπίτι».
«Υπάρχει στην περιοχή θέληση για προσφορά»
Από τη μεριά της, η Χριστίνα Τσομπάνογλου, σύμβουλος του δημάρχου σε θέματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, μας μιλάει για τη συμμετοχή των εταιρειών και των επιχειρήσεων:
«Φτιάξαμε το πρόγραμμα εταιρικής ευθύνης Saronikos Synergy. Και συμμετέχουμε στο πασχαλινό πακέτο με τη συμβολή εταιρειών. Έχουμε προσεγγίσει εταιρείες, ώστε στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης τους να συμμετέχουν στη δημιουργία του πακέτου για τις ευπαθείς ομάδες, που είναι ένα επιπλέον πακέτο, πέρα των συνηθισμένων αγαθών που παίρνουν σε μια βάση ωφελούμενη.
Για παράδειγμα, εταιρεία αναψυκτικών έχει προσφέρει χυμούς, οι φούρνοι που έχουν προσφέρει τα τσουρέκια, έχουμε προσφορά από Διαγνωστικό Κέντρο της περιοχής μας, που έχει δώσει δωρεάν αιματολογικές εξετάσεις, πλήρη αιματολογικό έλεγχο, αλλά και κάποιες επιπλέον δωρεάν εξετάσεις, γυναικολογικές και νεφρολογικές. Κι αυτό περιλαμβάνεται στο πακέτο που δίνουμε στους ωφελούμενους.
Κάτι ανάλογο είχε γίνει και τα Χριστούγεννα και μάλιστα συμμετείχαν όλα τα κρεοπωλεία της περιοχής. Γενικά είναι μια εξαιρετική προσπάθεια και μια σημαντική συμβολή των τοπικών επιχειρήσεων, αλλά και των Συλλόγων».
Στο τέλος τονίζει: «Υπάρχει ανταπόκριση και από τους πολίτες και από τις επιχειρήσεις, συμμετέχει ο κόσμος, συμμετέχουν οι Σύλλογοι. Υπάρχει στην περιοχή θέληση για προσφορά αρκετά υψηλή και έντονη».
«Εδώ βρίσκεται η αξία»
Ο Δημήτρης Τσουκαλάς είναι χημικός φαρμακοποιός κι εντάχθηκε ως φαρμακοποιός στο Κοινωνικό Φαρμακείο του δήμου στις αρχές του 2020, δηλαδή με την αρχή του κορονοϊού.
«Εγώ όταν πρωτοήρθα είχα δεχθεί μια κριτική από το ευρύτερο περιβάλλον, του τύπου ”πού πας τώρα εκεί, έχεις δύο πτυχία”. Ήταν δύσκολη για μένα εκείνη η εποχή για διάφορους λόγους και είπα να έρθω δοκιμαστικά. Εδώ, λοιπόν, ήταν η πρώτη φορά που είχα Φαρμακείο χωρίς ταμείο», μας λέει και συνεχίζει: «Είχα χρόνια Φαρμακείο στη Βούλα, είχα δουλέψει σε άλλα, σε κλινικές, σε νοσοκομεία. Στην αρχή δεν είχα καταλάβει ακριβώς τι κάνω, μέχρι που μετά από ένα διάστημα κατάλαβα ότι είναι χίλιες φορές σημαντικότερο απ’ ό,τι εγώ και το περιβάλλον μου θεωρούσαμε. Γιατί έχει διαφορά να εξυπηρετώ τον καλό μου πελάτη, που του παίρνω και τα χρήματα και αλλιώς να εξαρτάται η πορεία και η αποκατάσταση της υγείας ενός φτωχού ανθρώπου από τα δικά μου χέρια και αυτό να γίνεται. Δίνει τεράστια προσωπική ικανοποίηση και αυτό που έχει αξία είναι το συναίσθημα που αφήνει αυτή η κατάσταση από ανθρώπους, που σαφώς έχουν ανάγκη.
Συνήθως 8 στους 10 δεν έχουν κανέναν να τους φροντίσει, είναι σαν καλαμιές, έρχονται εδώ παίρνουν τα φάρμακά τους και το συναίσθημα που σου αφήνουν κάνει δισεκατομμύρια, γιατί σου γεμίζουν την ψυχή και λες “πράγματι, ως επιστήμων Υγείας έκανα κάτι κι έφυγε ένας άνθρωπος ικανοποιημένος και πλήρης και είναι αυτό που χρειάζεται”. Γιατί αν δεν το κάνουμε εμείς θα πεθάνει από εγκεφαλικό, από την πίεση, από το ζάχαρο. Αυτό λοιπόν, το πράγμα άλλαξε την οπτική που είχα, όταν το μείωνα όλο αυτό».
Και με το ίδιο πάθος, προσθέτει στο τέλος: «Κατάλαβα πως εδώ βρίσκεται η αξία. Αυτή είναι η τεράστια διαφορά, αυτή είναι η τεράστια ανταμοιβή της δουλειάς μου, ότι πέφτεις το βράδυ να κοιμηθείς και λες “ρε φίλε, έχω κάνει κάτι σήμερα, βοήθησα δύο-τρεις ανθρώπους, που αν δεν το έκανα, μαύρο φίδι που τους θα τους είχε φάει”. Μου άλλαξε όλο τον ψυχισμό σε σχέση με τη δουλειά μου».
«Νιώθω ότι έχει ανταπόκριση αυτό που κάνω»
Η Κωνσταντίνα Βασιλείου είναι κοινωνική λειτουργός και μάλιστα, με προηγούμενη θητεία στην Αμυγδαλέζα. Προσφέρει κι αυτή την επιστήμη της στις Κοινωνικές Δομές του δήμου Σαρωνικού.
«Τα είπε όλα ο Δημήτρης», μας λέει αρχικά και συνεχίζει: «Αυτό που θα πρόσθετα κι εγώ είναι η ικανοποίηση που έχουμε από τους ανθρώπους, όταν θα ζητήσουν κάτι κι έχουμε να τους το δώσουμε. Που δεν μπορούμε να το αγοράσουμε, γιατί στηριζόμαστε στο τι θα μας φέρουν από δωρεές. Πολλές φορές μπορεί να είναι ανοιγμένα, όμως ακόμη κι αυτά τα 5-10 χάπια, μπορεί να είναι αρκετά για να περάσει ένα διάστημα που τα έχει ανάγκη. Ή όταν μας φέρνουν, τη στιγμή που ανοίγουμε τις σακούλες και λέμε “α, αυτό είναι για τον τάδε, που το χρειάζεται”. Είναι τότε η ικανοποίηση για εμάς πολύ μεγάλη, το ότι “ναι”, θα μπορέσουμε να τον καλύψουμε».
Ως κοινωνική λειτουργός έχει αντιμετωπίσει και καταστάσεις πολύ δύσκολες. «Ναι, υπάρχουν περιπτώσεις που δεν είναι μόνο το φάρμακο, αλλά που έχουν προβλήματα μέσα στο σπίτι, που χρειάζεται μια άλλη ψυχολογική υποστήριξη. Και κακοποιήσεις υπάρχουν και ψυχιατρικά προβλήματα υπάρχουν. Υπάρχει και αυτή η μέριμνα από τη μεριά μας, μέσα στο πρόγραμμα είναι και αυτό. Κι εκεί νιώθω ότι έχει ανταπόκριση αυτό που κάνω».
«Μας σκέφτονται και μας συμπαραστέκονται»
Για τον επίλογο ας αναφερθούν αυτά τα λίγα, αλλά τόσο ουσιαστικά, που μας είπε η κ. Ε., ωφελούμενη των Κοινωνικών Δομών του δήμου Σαρωνικού, ως μονογονεϊκή οικογένεια μ’ ένα μικρό παιδάκι. «Δεν είναι μόνο η βοήθεια που θα μας δώσουν, όσο το ότι βλέπουμε πως υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που μας σκέφτονται και μας συμπαραστέκονται. Εισπράττουμε αυτή τη ζεστασιά και το ενδιαφέρον τους κι αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία. Δεν σε κάνουν να νιώθεις άβολα ή με τον τρόπο που θα μπορούσαν να σε κοιτάζουν, αλλά βρίσκονται κοντά μας».
Και συμπληρώνει: «Και αυτές τις ημέρες του Πάσχα, δεν είναι τόσο η λαμπάδα ως λαμπάδα, όσο το ότι όλα τα παιδιά στο σχολείο θα λένε για τη λαμπάδα που τους πήραν και τώρα θα μπορεί και το δικό μου παιδί να μιλήσει για τη λαμπάδα του. Τους ευχαριστώ».
Δημ. Βασιλόπουλος