Το πρώτο Innovation Challenge του 2025 με δύο θεματικές ανακοίνωσε το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας σε εκδήλωση στο πλαίσιο 89ης ΔΕΘ στη Θεσσαλονίκη. Τα Innovation Challenges του ΕΛΚΑΚ αποτελούν «πρωταθλήματα» καινοτομίας σε τεχνολογίες διττής χρήσης τα οποία δίνουν τη δυνατότητα στο εγχώριο οικοσύστημα να αξιοποιήσει άμεσα τα χρηματοδοτικά και μη εργαλεία που διαθέτει το ΕΛΚΑΚ και στην ΔΕΘ παρουσιάστηκαν οι παράμετροι τους για τις ενδιαφερόμενες εταιρείες, ερευνητικές ομάδας κ.ο.κ.
Συγκεκριμένα το EΛΚΑΚ κάλεσε το οικοσύστημα τεχνολογίας να διαγωνιστεί σε δύο τομείς τεχνολογικού ενδιαφέροντος αιχμής. Ο ένας αφορά Όπλα Κατευθυνόμενης Ενέργειας (High Energy Weapons, HEW) και ο έτερος την κυβερνοασφάλεια, τις επικοινωνίες, την καταπολέμηση των fake news. Στην ειδική εκδήλωση που διοργάνωσε κατά τη διάρκεια της φετινής 89ης Διεθνούς Εκθέσεως, το ΕΛΚΑΚ κάλεσε το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας να διαγωνιστεί στην ανάπτυξη πρωτότυπων λύσεων στις δύο θεματικές αυτές ενότητες αιχμής.
Όπως εξήγησε ο διευθύνων σύμβουλος του ΕΛΚΑΚ Παντελής Τζωρτζάκης, «η κεντρική ιδέα των Challenge είναι να μοχλεύσουμε, να “μιλήσουμε” με την αγορά, να επικοινωνήσουμε με την αγορά και να πάρουμε λύσεις που θα μπορούσαν να υλοποιηθούν». Ο κ. Τζωρτζάκης εξήγησε μάλιστα πως το συγκεκριμένο Innovation Challenge του ΕΛΚΑΚ έχει ένα συγκεκριμένο πλεονέκτημα που είναι πως ακόμη και αν κατατεθούν λύσεις στο Technology Readiness Level (TRL) επιπέδου 2 έως και 5, εάν και εφόσον υπάρξουν καινοτομίες που θα βρίσκονται σε μεγαλύτερο επίπεδο ωρίμανσης και είναι επιθυμητές από τους επιχειρησιακούς του ΥΠΕΘΑ, θα μπορεί να υπάρξει συνεργασία με το ΕΛΚΑΚ και να χρηματοδοτηθούν. Αυτό θα οδηγήσει στο να υλοποιηθούν και στη συνέχεια, ακόμη και με παραγγελίες περιορισμένου αριθμού τεμαχίων, να παραχθούν. Έτσι «οι εταιρίες που θα διαθέτουν τα λειτουργικά τεμάχια καταφέρνουμε να έχουν στα χέρια τους από εμάς το proof of sale και να μπορούν και να βγουν στην αγορά, ακόμη και εκτός Ελλάδας» εξήγησε.
Αναφορικά με τον στόχο του ΕΛΚΑΚ και γενικότερα αλλά και σε ότι αφορά το νέο, 2ο Innovation Challenge που ανακοινώθηκε στην ΔΕΘ, ο κ. Τζωρτζάκης εξήγησε πως ο στόχος του ΕΛΚΑΚ αλλά και ο εθνικός στόχος γενικότερα σε ότι αφορά την εγχώρια προστιθέμενη αξία είναι «όχι να… “ ράβεται” το “ ύφασμα”των καινοτόμων τεχνολογιών στη χώρα μας αλλά να φτιάχνεται στην Ελλάδα το ίδιο το “ ύφασμα”, η τεχνολογική καινοτομία!» Ταυτόχρονα στόχος του Κέντρου είναι και η συνεργασία και με άλλες χώρες σε κοινά call στον τομέα της σχεδιασμών αμυντικής τεχνολογίας στην ΕΕ, αλλά και η εξέλιξη των συγκεκριμένων καινοτομιών ώστε «να εξασφαλίζεται η δημιουργία ασφάλειας εφοδιασμού» για τις Ένοπλες Δυνάμεις της Ελλάδας.
Τα Innovation Challenges του ΕΛΚΑΚ αποτελούν «πρωταθλήματα» καινοτομίας σε τεχνολογίες διττής και άρα πολιτικής και στρατιωτικής χρήσης τα οποία δίνουν τη δυνατότητα στο εγχώριο οικοσύστημα να αξιοποιήσει άμεσα τα χρηματοδοτικά και μη εργαλεία που διαθέτει το ΕΛΚΑΚ για την ενίσχυση και περαιτέρω ανάπτυξη πρώιμων τεχνολογιών. Ταυτόχρονα λειτουργούν και ως βασικός μηχανισμός εντοπισμού τομέων όπου απαιτούνται πρόσθετες επενδύσεις, ώστε η χώρα να ανταποκριθεί αποτελεσματικά σε μελλοντικές ανάγκες. Ο κ. Τζωρτάκης εξήγησε μάλιστα κατά τη διάρκεια της παρουσίασης πως πέρα από τα αντικείμενα του συγκεκριμένου Challenge, το ΕΛΚΑΚ έχει ανεξάρτητα τη δυνατότητα να αξιολογήσει όταν αυτό προκύπτει από την αξία μιας ιδέας για επιχειρησιακή χρήση και την προοπτική άμεσης σύναψης σύμβασης μέσω διαδικασίας διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση π.χ ενός RfP. μια κίνηση με σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξη μια λύσης που έχει επιλεγεί. Τόνισε μάλιστα πως το ΕΛΚΑΚ απευθύνει κάλεσμα προς οικονομικούς φορείς όπως start-ups, scale-ups, spin-offs ή και ερευνητικούς φορείς μέσα από ΑΕΙ και ερευνητικά ιδρύματα σε όλη την Ελλάδα να υποβάλουν τις προτάσεις τους αλλά και να εγγραφούν στους καταλόγους, τα μητρώα του ΕΛΚΑΚ.
Όπλα Κατευθυνόμενης Ενέργειας ή High Energy Weapons (HEW) για τον σύγχρονο πόλεμο
Η μια θεματική αφορά τα επονομαζόμενα Όπλα Κατευθυνόμενης Ενέργειας κάτι που σημαίνει πως αναζητούνται προηγμένες λύσεις για Λέιζερ Υψηλής Ενέργειας (HELs), Μικροκύματα Υψηλής Ισχύος (HPMs) και Όπλα Ηλεκτρομαγνητικού Παλμού (EMP), λύσεις που ανήκουν στην κατηγορία των επονομαζόμενων High Energy Weapons (HEW). Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης αναλύθηκε πως οι λύσεις που θα προταθούν θα πρέπει να αξιοποιούν και τεχνολογίες αιχμής όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ). Ανάμεσα στα πιθανά σενάρια αξιοποίησης είναι η βελτίωση της ακρίβειας προσβολής στόχων με τέτοια όπλα, η αποδοτική διαχείριση πόρων, η θωράκιση περιοχών της χώρας, η ενίσχυση της εθνικής ασφάλειας όπως και η προστασία κρίσιμων υποδομών έναντι απειλών όπως π.χ εχθρικών drone, με την άμυνα αλλά και την πολιτική προστασία να αξιοποιούν τις τεχνολογίες που μπορεί να προκύψουν. Το νέο Challenge δίνει τη δυνατότητα στο εγχώριο οικοσύστημα να αξιοποιήσει άμεσα χρηματοδοτικά και μη εργαλεία που διαθέτει το ΕΛΚΑΚ για την ενίσχυση και περαιτέρω ανάπτυξη πρώιμων τεχνολογιών και χαμηλής ωρίμανσης, ήτοι τεχνολογιών Technology Readiness Level (TRL) επιπέδου 2 έως και 5 όπως αυτές καταγράφονται σε παγκόσμιο επίπεδο.
Αντι-προπαγάνδα με «όπλα» υψηλής τεχνολογίας
Το δεύτερο Challenge αφορά τεχνολογίες Πληροφοριακού Πολέμου όπου, όπως εξήγησαν στην παρουσίαση τα στελέχη το ΕΛΚΑΚ, αναζητούνται προηγμένες λύσεις για Πληροφορίες Ανοικτών Πηγών -Open source intelligence (OSINT)- Ανίχνευση Ψευδών Ειδήσεων και Προπαγάνδας όπως και Geolocation ήτοι Γεωεντοπισμός με Χρήση Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης. Σύμφωνα με ττο ΕΛΚΑΚ οι προτεινόμενες λύσεις πρέπει να συνδυάζουν διαχείριση και ανάλυση δεδομένων υψηλής απόδοσης, ανθεκτικότητα έναντι της χειραγώγησης από αντιπάλους και προσαρμοστικότητα σε δυναμικά ψηφιακά περιβάλλοντα αλλά και να υποστηρίζουν τόσο πολιτικές όσο και στρατιωτικές εφαρμογές. Η συγκεκριμένη πρόκληση ευθυγραμμίζεται με τις στρατηγικές προτεραιότητες της Ελλάδας για την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών και την ενίσχυση της ψηφιακής ανθεκτικότητας, καλλιεργώντας τεχνολογίες που διασφαλίζουν αξιόπιστες ροές πληροφοριών σε αμφισβητούμενα περιβάλλοντα. Το ΕΛΚΑΚ και σε αυτή την περίπτωση στοχεύει στην ενίσχυση και ανάπτυξη πρώιμων τεχνολογιών και τεχνολογιών χαμηλής ωρίμανσης Technology Readiness Level (TRL) επιπέδου 2 έως και 5.
Τα βραβεία και τα οφέλη
Όπως αναλύθηκε από τα στελέχη του ΕΛΚΑΚ για την πρόταση που θα διακριθεί σε κάθε θεματική ενότητα θα προσφερθεί βραβείο ύψους 15 χιλιάδων ευρώ , προοπτική συνεργασίας με τις ΕΔ της χώρας αφού οι νικητήριες προτάσεις θα διαβιβαστούν στο Γενικό Επιτελείο Εθνικής ‘Αμυνας για επιχειρησιακή αξιολόγηση, ενώ θα υπάρχει και πρόσβαση σε υποδομές των ΕΔ, όπως για παράδειγμα πεδία βολής κ.ο.κ προκειμένου να πραγματοποιηθούν δοκιμές και αξιολογήσεις στο πλαίσιο των υποβαλλόμενων προτάσεων.
Κατά την διάρκεια της εκδήλωσης υπογράφηκαν και δύο αντίστοιχα Μνημόνια Συνεργασίας (MoU) και έτσι οι νικητές θα έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τα πλεονεκτήματα της απευθείας ένταξής τους σε επιχειρηματικούς επιταχυντές του EIT (Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας-European Institute of Innovation & Technology) Digital και του EIT Manufacturing και να αποκτήσουν εντελώς δωρεάν δικτύωση και πρόσβαση σε κορυφαία ευρωπαϊκά και αμερικανικά οικοσυστήματα όπως εξήγησαν και στελέχη του EIT που παραβρέθηκαν στην παρουσίαση. Οι νικητές θα έχουν επιπλέον και τη δυνατότητα να παρουσιάσουν τις ιδέες τους σε μελλοντικά workshops που θα διοργανωθούν με μέριμνα του ΕΛΚΑΚ.
«Κανάλια» προς μια επιχειρησιακή χρήση
Οι συνεργασίες αποτελούν σημαντική παράμετρο για το πρώτο Innovation Challenge του 2025 σύμφωνα με το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας. Όπως ανέφερε στο ΑΠΕ ΜΠΕ ο Γενικός Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ) και μέλος του ΔΣ του ΕΛΚΑΚ, υποστράτηγος Ιωάννης Μπούρας, η ΓΔΑΕΕ συμμετέχει σε όλες τις πρωτοβουλίες του ΕΛΚΑΚ και ο ρόλος της είναι «μέσα από Call ή Challenge του ΕΛΚΑΚ το όποιο προϊόν βγει και δοκιμαστεί και αποφασιστεί από το ΓΕΕΘΑ πως πρέπει να γίνει προϊόν στις ΕΔ, αυτό να γίνει μέσω της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων», όπως χαρακτηριστικά εξήγησε. Η Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων συνεπώς είναι παρούσα στις προσκλήσεις του ΕΛΚΑΚ, σε όλες τις πρωτοβουλίες και τις προσπάθειες έτσι ώστε «το τελευταίο βήμα στη διαδικασία να είναι αυτό της ΓΔΑΕΕ», σημείωσε ο κ. Μπούρας.
Συνεργασίες για ελληνική καινοτομία διττής φύσης
Από την πλευρά του ο Γιώργος Πανούσης, διευθυντής του ΣΤ΄ Κλάδου του ΓΕΕΘΑ, με αρμοδιότητες επί θεμάτων Μετεξέλιξης, Καινοτομίας και Αμυντικής Τεχνολογίας δήλωσε στο ΑΠΕ ΜΠΕ πως είναι αισιόδοξος για την πορεία του 2ου Innovation Challenge του ΕΛΚΑΚ. «Το υπουργείο Εθνικής ‘Αμυνας και το Γενικό Επιτελείο Εθνικής ‘Αμυνας αντιλαμβανόμενο την αξία της έρευνας και της ανάπτυξης, πλαισιώνει και θέλει να αξιοποιήσει πλήρως το καταπληκτικό εργαλείο που λέγεται ΕΛΚΑΚ προκειμένου να δημιουργήσει δυνατότητες, να κάνει το capability development, δηλαδή, για τις ΕΔ. Εμείς στηρίζουμε, είμαστε το συγκοινωνούν δοχείο εντός της Υπηρεσίας, δίνουμε στο Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας τις επιχειρησιακές ανάγκες προκειμένου αυτό να βγει στην αγορά και να τις καλύψει μέσω της έρευνας και της ανάπτυξης, μέσω της καινοτομίας από τον τόπο μας. Με το δεύτερο αυτό Challenge προσπαθούμε να έρθουμε πιο κοντά στην αγορά. Τα αντικείμενά του για High Energy Weapons κατά πρώτον και κατά δεύτερον στην ουσία για τα fake news, είναι πολύ επίκαιρα. Θέλουμε να δώσουμε μια μόχλευση στην ελληνική τεχνολογική πραγματικότητα, ώστε να ανταποκριθεί, να έρθει κοντά στην ‘Αμυνα και να προσπαθήσουμε να κάνουμε κάτι το οποίο θα μας είναι απαραίτητο και θα είναι ελληνικό…», τόνισε ο κ. Πανούσης.
Για το 2ο Innovation Challenge του Ελληνικού Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας η Managing Director του EIT Manufacturing South East Δρ. Νίκη Κούση δήλωσε στο ΑΠΕ ΜΠΕ: «Ως EIT Manufacturing είναι μεγάλη μας χαρά που συνεργαζόμαστε με το ΕΛΚΑΚ μέσα από ένα Μνημόνιο Συνεργασίας, στοχεύουμε στην αύξηση της παραγωγικής ικανότητας στη χώρα σε νέα προϊόντα διττής χρήσης, που μπορούν να ενδυναμώσουν και την βιομηχανία και την άμυνα σε εθνικό επίπεδο. Προσβλέπουμε σε πολύ ενδιαφέροντα πρότζεκτ τα οποία και θα δημοσιοποιήσουμε πολύ σύντομα».
Από την πλευρά του ο κ. Ορέστης Ταρσανίδης, υπεύθυνος για τις ειδικές συνεργασίες και τις διεθνείς αγορές του EIT Digital που δραστηριοποιείται στις Ψηφιακές Τεχνολογίες, τόνισε στο ΑΠΕ ΜΠΕ πως είναι «εμφανές πως Ευρώπη στρέφει έντονα το βλέμμα της στις τεχνολογίες διττής χρήσης (σ.σ dual use) που συνδυάζουν εφαρμογές για την ‘Αμυνα και τις συμβατικές τεχνολογίες» ενώ ανέφερε πως ο ΕΛΚΑΚ είναι ένας φορέας ο οποίος έχει στρατηγικό ενδιαφέρον για ολόκληρη την Ευρώπη. «Έτσι μπαίνουμε και εμείς μπροστά, με την εμπειρία που έχουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να βοηθήσουμε στην επιτάχυνση αυτών των καινοτομιών, στο άνοιγμα νέων αγορών και στην απόκτηση μιας παγκόσμιας εμβέλειας η οποία είναι απαραίτητη για την επιτυχία των συγκεκριμένων προσπαθειών», σημείωσε.
Σωτήρης Κυριακίδης