Μία διαδρομή 300 χιλιομέτρων, αυτήν που έκανε ο Απόστολος Παύλος στη Β’ περιοδεία του στον ελλαδικό χώρο, από τη Σαμοθράκη και την Καβάλα μέχρι την Κόρινθο, έχουν την ευκαιρία να «διανύσουν» οι επισκέπτες του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, μέσα σε λίγα τετραγωνικά. Πρόκειται για την περιοδική έκθεση «Στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου» που εγκαινίασε απόψε η Yπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.
Η συγκεκριμένη έκθεση δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της ομότιτλης Πολιτιστικής Διαδρομής και παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο κοινό, ενώ μετά τη Θεσσαλονίκη, θα ταξιδέψει και σε άλλα μουσεία και πολιτιστικούς χώρους της Ελλάδας. «Η έκθεση επιδιώκει να συνδέσει τη θρησκευτική παράδοση με την ιστορική μαρτυρία, περιλαμβάνοντας αρχαιολογικά κατάλοιπα μέσα και από αναφορές στην παρουσία των Εβραίων και στο αποτύπωμα που άφησε η αποστολική δράση στις πρώιμες χριστιανικές κοινότητες», είπε κατά τη διάρκεια των εγκαινίων η Υπουργός Πολιτισμού, τονίζοντας πως «η έκθεση παρουσιάζει μια συνοπτική αλλά εξόχως εποπτική και διδακτική επισκόπηση αυτή της αποστολικής διαδρομής».
Η έκθεση σχεδιάστηκε από τη Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού και υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Πολιτιστική Διαδρομή: Στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου» με πόρους που διαχειρίζεται το Υπουργείο Πολιτισμού από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. «Είναι μία από τις συνολικά πέντε θεματικές πολιτιστικές διαδρομές, οι οποίες συνδέουν εμβληματικούς αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία σχεδόν στο σύνολο της επικράτειας, καλύπτοντας όλες τις ιστορικές περιόδους», σημείωσε η Λίνα Μενδώνη, υπογραμμίζοντας πως η αξιοποίηση του προτύπου των πολιτικών διαδρομών ως εργαλείου πολιτιστικής διπλωματίας, διαχείρισης και ανάπτυξης, μετράει περίπου τέσσερις δεκαετίες και συγκεκριμένα «από το 1987, όταν το Συμβούλιο της Ευρώπης εισήγαγε και καθιέρωσε τον θεσμό των πολιτιστικών διαδρομών με αρχικό στόχο την ενίσχυση της κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας και τη δημιουργία ενός ενιαίου και πλουραλιστικού πολιτιστικού χώρου, μέσα από την ανάδειξη της υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Γηραιάς Ηπείρου. Η Ελλάδα ήταν εξ αρχής παρούσα στην υλοποίηση αυτής της πρωτοβουλίας», είπε χαρακτηριστικά.
Το μουσειακό αφήγημα της έκθεσης δομήθηκε με βάση την Β’ Αποστολική Περιοδεία του Παύλου στον ελλαδικό χώρο, σε ένα αναθεωρημένο πλαίσιο τεκμηρίωσης και ανασύνθεσης, σύμφωνα με το κείμενο των Πράξεων των Αποστόλων, τις επιστολές του προς τις νεοϊδρυθείσες χριστιανικές Εκκλησίες και τους συνεργάτες του, την ιστορική και αρχαιολογική έρευνα, αλλά και την προφορική παράδοση που διατήρησε αναλλοίωτη τη μνήμη του Αποστόλου. «Με βάση τα εκκλησιαστικά κείμενα, ορίστηκαν οι κύριοι σταθμοί της διαδρομής, που ήταν η Σαμοθράκη, η Νεάπολη (η σημερινή Καβάλα), η πόλη των Φιλίππων -όπου ο Παύλος βάπτισε και την πρώτη χριστιανή, τη Λυδία, η Αμφίπολη, η Απολλωνία, η Θεσσαλονίκη, η Βέροια, η Πύδνα της Πιερίας -στην οποία πιθανότατα επιβιβάστηκε σε πλοίο για να ταξιδέψει προς το νότο, η Αθήνα, η Κόρινθος και η Νικόπολη», είπε από την πλευρά της η προϊσταμένη διεύθυνσης προϊστορικών και κλασικών αρχαιοτήτων και αν. προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων πόλης Αθηνών Έλενα Κουντούρη. Υπογράμμισε ακόμη ότι η ομάδα εργασίας που συγκροτήθηκε, διενήργησε αυτοψίες σε όλες αυτές τις θέσεις, τεκμηριώνοντας για πρώτη φορά αρχαιολογικά τη Β’ αποστολική περιοδεία και μάλιστα «αποκαλύφθηκαν και σημάνθηκαν για πρώτη φορά μνημεία που μπορούν να συνδεθούν με την πορεία του Παύλου, όπως η παλαιοχριστιανική Βασιλική στην Παλαιόπολη της Σαμοθράκης και οι πύλες των τειχών της Αμφίπολης».
Η εμπειρία της πολιτιστικής διαδρομής ολοκληρώνεται με τη συγκεκριμένη περιοδική έκθεση, που αποτυπώνει με πλούσιο εποπτικό υλικό την αποστολική διαδρομή, παρουσιάζοντας πολλά από τα μνημεία, τα τοπία και τα αντικείμενα που μπορούν να συνδεθούν με αυτήν. Η έκθεση εμπλουτίζεται με αντικείμενα από τις συλλογές του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, τα οποία φωτίζουν όψεις της κοινωνίας της Θεσσαλονίκης την περίοδο πριν και μετά το πέρασμα του Αποστόλου Παύλου και απηχούν την επίδραση της διδασκαλίας του. «Το μουσείο μας ολοκληρώνει τη συνδρομή στη σπουδαία αυτή περιοδική έκθεση της πολιτιστικής διαδρομής, που σκοπό έχει -όπως και κάθε πολιτιστική διαδρομή που βασίζεται σε ένα συγκεκριμένο αφήγημα, να επικοινωνήσει ιστορικά μηνύματα και να ικανοποιήσει μία από τις βασικές ανάγκες των σημερινών ταξιδευτών, αυτή της βιωματικής εμπειρίας του πολιτιστικού και ιστορικού αποθέματος της χώρας μας», επισήμανε η γενική διευθύντρια του ΑΜΘ Αναστασία Γκαδόλου.
Παράλληλα με την έκθεση διατίθεται στο παιδικό κοινό μουσειοσκευή, όπου η Αποστολική Περιοδεία και ο κόσμος του Παύλου ζωντανεύουν μέσα από εκπαιδευτικά παιχνίδια και δραστηριότητες. Η έκθεση θα παραμείνει στο ΑΜΘ έως τα τέλη Απριλίου, ενώ θα περιοδεύσει και σε άλλους εκθεσιακούς χώρους που βρίσκονται κοντά στις στάσεις της δεύτερης αποστολικής περιοδείας, όπως σε Αθήνα, Κορίνθο, Νικόπολη, Πιερία, Βέροια, Αμφίπολη και Αλεξανδρούπολη.
Βαρβάρα Καζαντζίδου
*Αναζητήστε φωτογραφίες στη συνδρομητική σελίδα του ΑΠΕ-ΜΠΕ