Τις ποιμαντικές και θεολογικές προκλήσεις που γεννούν το διαδίκτυο και η τεχνητή νοημοσύνη, επεσήμαναν διακεκριμένοι ομιλητές, πανεπιστημιακοί και κληρικοί, στη δεύτερη συνεδρία του Β’ Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου του Περιοδικού “Θεολογία” με θέμα: «Η ποιμαντική και εκκλησιαστική πράξη στην ψηφιακή εποχή».
Ο Αρχιεπίσκοπος Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου κ. Γεώργιος τόνισε ότι “θα πρέπει να σκεφτούμε ποια είναι η θέση του ανθρώπου μέσα σ’ αυτή την ψηφιακή εποχή και ποιος είναι ο σκοπός του”. Εξέφρασε τον προβληματισμό του για τα όρια της τεχνητής νοημοσύνης και την επίδραση της τεχνολογίας στον άνθρωπο.
“Ο κόσμος έγινε εικονικός και άυλος. Πολλές φορές νιώθουμε την απομόνωση και την ανατροπή του πολιτισμικού υπόβαθρου” είπε ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου, Γεώργιος.
Ο Μητροπολίτης Νέας Ιωνίας, Φιλαδελφείας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος κ. Γαβριήλ, ανέπτυξε το θέμα «Η οντολογία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και η δυνατότητα διδαχής του Ευαγγελίου». Υπογράμμισε ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για πολλούς αποτελούν έναν νέο χώρο ύπαρξης, μέσα από τον οποίο διαμορφώνουν την ταυτότητά τους. “Η παρουσία του ανθρώπου αποκτά διαφορετική διάσταση ως ψηφιακή ύπαρξη, γεγονός που εμπεριέχει τον κίνδυνο αποπροσωποποίησης και εθισμού” ανέφερε ο κ. Γαβριήλ και μίλησε για την «αποσωματοποίηση», δηλαδή την ασώματη παρουσία και τη φαινομενική κοινωνία που δημιουργείται στον ψηφιακό χώρο.
Τόνισε, ωστόσο, ότι το σώμα δεν αποτελεί εμπόδιο στη σωτηρία του ανθρώπου και ότι η κοινωνία της Εκκλησίας είναι κατεξοχήν ενσώματη. Πρόσθεσε, ότι στο παγκόσμιο περιβάλλον, η Εκκλησία μπορεί να αξιοποιήσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ως “εργαλείο ποιμαντικής λειτουργίας” και ως “γέφυρα που οδηγεί τον άνθρωπο στην εκκλησιαστική κοινότητα”.
Επεσήμανε, τέλος, ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χρειάζονται όρια και διάκριση, καθώς δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τη Θεία Λατρεία και τα Μυστήρια. Είναι, όμως, “χρήσιμα εργαλεία για τη διάδοση του Ευαγγελικού Λόγου, του οποίου η δύναμη παραμένει πάντοτε μεταμορφωτική”.
Ο ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ, π. Βασίλειος Καλλιακμάνης, τόνισε ότι η διαδικτυακή παρακολούθηση ακολουθιών δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη λειτουργική ζωή, ενώ επεσήμανε τη σύγχυση που επικρατεί στο πλήρωμα της Εκκλησίας.
Η ομότιμη καθηγήτρια ΑΠΘ, κα Δήμητρα Κούκουρα, ανέλυσε το ζήτημα της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης στο κήρυγμα, υπογραμμίζοντας ότι η μηχανή δεν μπορεί να αντικαταστήσει τον προσωπικό λόγο, το ύφος και την πνευματική διάσταση του κηρύγματος.
Ο διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Essex , π. Χρυσόστομος- Γρηγόριος Τύμπας, σημείωσε ότι το ποιμαντικό έργο δεν μπορεί να επιτελεστεί διαδικτυακά, καθώς η χρήση του διαδικτύου “αποϊεροποιεί το εκκλησιαστικό γεγονός” και περιορίζει τη βιωματική εμπειρία της Εκκλησίας.
Τέλος, ο π. Σέργιος Μαρνέλλος, επίκουρος καθηγητής ΑΠΘ, ανέδειξε τη σημασία του τόπου στη θεολογία και την κανονική παράδοση, υπογραμμίζοντας ότι “η Εκκλησία τελείται εν τόπω και χρόνω, με κέντρο την ενορία και την κοινότητα”.
Οι τοποθετήσεις κατέδειξαν τον υπαρξιακό προβληματισμό γύρω από την τεχνολογία, την αναγκαιότητα διαλόγου της θεολογίας με τα νέα δεδομένα, αλλά και την αξία της προσωπικής σχέσης και της κοινότητας στην εκκλησιαστική ζωή. Τη συνεδρία συντόνισαν ο κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, πρωτοπρεσβύτερος, Αθανάσιος Γκίκας και ο καθηγητής του ΑΠΘ Χρήστος Αραμπατζής.
Φ. Γ.
*φωτογραφία: Εκκλήσία της Ελλάδος