“Η Διοικούσα Επιτροπή του Ιδρύματος Θεοφανώ, της οποίας έχω την τιμή να είμαι πρόεδρος, αποφάσισε, αποδεχόμενη την πρόταση της Συμβουλευτικής μας Επιτροπής, να απονείμει το φετινό βραβείο σε δύο κορυφαίους επιστήμονες, αλλά και δύο μοναδικούς ανθρώπους”, είπε ο Σταύρος Ανδρεάδης, στην ομιλία του στην τελετή απονομής του βραβείου “Αυτοκράτειρα Θεοφανώ” στους επιστήμονες Ογκούρ Σαχίν και Εζλέμ Τουρετσί, που πρώτοι ανέπτυξαν το εμβόλιο κατά του κορονοϊού.
Μίλησε για “τη μεγαλειώδη ευγένεια και ταπεινότητα τους, που με αυτοθυσία βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή της μεγάλης μάχης, που έδωσε και δίνει η ανθρωπότητα, απέναντι σε έναν ύπουλο και επικίνδυνο εχθρό, που ανέτρεψε σε ελάχιστο χρόνο την ισορροπία σε όλο τον πλανήτη μας, προκαλώντας πολλές ανθρώπινες απώλειες και μεγάλη δυστυχία, ιδίως στο φτωχότερο κομμάτι”.
“Αντικρύζω και τους δύο σήμερα με δέος. Το έργο τους φέρνει μπροστά μας μια σειρά από σημαντικές αλήθειες με πρώτη τον καίριο ρόλο της επιστήμης για την ευημερία του ανθρώπου”, τόνισε ο πρόεδρος του Ιδρύματος Θεοφανώ και συνέχισε: “Η ασύλληπτη δύναμη του ανθρώπινου πνεύματος μπορεί και πρέπει να υπηρετεί το κοινό καλό. Η ανακάλυψη του εμβολίου κατά του κορονοϊού σε χρόνο ρεκόρ υπήρξε ένα εκπληκτικό επίτευγμα που έσωσε εκατομμύρια ζωές, ανάμεσα τους ενδεχόμενα και κάποιες από τις ζωές πολλών που είμαστε στον χώρο αυτόν. Οφείλουμε βέβαια εξίσου να εξάρουμε τον ρόλο της μεγάλης φαρμακευτικής εταιρίας, της Pfizer, που ο πρόεδρος, ο Θεσσαλονικιός και φίλος, ο Αλμπερτ Μπουρλά, είναι εδώ απόψε μαζί μας, που έκανε εφικτή τη μαζική παραγωγή σε ελάχιστο χρόνο και τη διάδοση του εμβολίου σε όλο τον πλανήτη και μας επιτρέπει να επιστρέψουμε σιγά σιγά στην προπανδημική κανονικότητα”.
Επισήμανε ότι, δυστυχώς, αυτό το παράδειγμα δεν συμβαίνει παντού και είπε χαρακτηριστικά: “Πολύ συχνά πολιτικά ή οικονομικά συμφέροντα αλλά και εμπάθειες, στενόμυαλοι εθνικισμοί και προκαταλήψεις εμποδίζουν τις κατακτήσεις της επιστήμης. Τις αρνούνται και τις πολεμούν προκαλώντας αχρείαστη βλάβη σε παγκόσμια κλίμακα. Σε αυτούς τους σκοτεινούς κινδύνους που ξεκινούν από παντού και πολύ συχνά είναι απρόβλεπτοι η κοινή μας πατρίδα, η Ευρώπη, η κοιτίδα του πολιτισμού και της δημοκρατίας οφείλει να υψώσει αποφασιστικά το ανάστημα της. Η ευθύνη της είναι πολύ μεγάλη”.
Παράλληλα αναφέρθηκε στον συμβολισμό του γεγονότος ότι η τελετή απονομής γίνεται στο Μνημείο της Ροτόντας, στη Θεσσαλονίκη, και παρατήρησε: “Βρισκόμαστε εδώ, σε αυτό το μοναδικό αρχαίο μνημείο (Ροτόντα) που είναι Ρωμαϊκό, Βυζαντινό, Οθωμανικό, Χριστιανικό και Ελληνικό και μέσα του κρύβει τις πιο βαθιές ρίζες της κοινής ευρωπαϊκής μας ταυτότητας. Και είμαστε εδώ για να βραβεύσουμε δύο λαμπρούς επιστήμονες που έδωσαν απάντηση σε ένα τεράστιο πρόβλημα και μας επιτρέπουν να κοιτάμε με αισιοδοξία το αύριο. Είναι νομίζω μια συγκλονιστική συγκυρία. Η εμπέδωση μιας κοινής ευρωπαϊκής συνείδησης, ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους, προς τους οποίους πρέπει να έχουμε στραμμένο το βλέμμα μας, νιώθω ότι παρά τις εντάσεις, τις κρίσεις και τα προβλήματα αυτοπροσδιορισμού προχωράει και βαθαίνει. Κι αυτό είναι μια ιστορική κατάκτηση, αν αναλογιστούμε το αιματηρό παρελθόν αιώνων στην ήπειρο μας”.
Ο κ. Ανδρεάδης υπογράμμισε πως “το βραβείο “Αυτοκράτειρα Θεοφανώ” φιλοδοξεί να προωθήσει, ιδιαίτερα στα μάτια των νέων, με έναν τρόπο σύγχρονο και φρέσκο, την κοινή ευρωπαϊκή ιδέα, αυτή που φέρνει κοντά την ανατολή και τη δύση, τον βορρά και το νότο, της ηπείρου μας, της Ευρώπης”. “Σε αυτούς τους αβέβαιους καιρούς όπου τόσα αλλάζουν με απίστευτη ταχύτητα εμείς εμπνεόμαστε από τη διαδρομή της αυτοκράτειρας Θεοφανώ που έφερε το βυζαντινό πολιτισμό στην αυτοκρατορική αυλή της τότε Γερμανίας, που έστησε γέφυρες ανταλλαγής και κατανόησης και με τον τρόπο της υπήρξε μια πρωτοπόρα Ευρωπαία”, επισήμανε.
Ο Herman Van Rompuy
Στο ήθος των βραβευθέντων επιστημόνων και στην συμβολή τους για “να ανατραπεί η τραγωδία του κορονοϊού” αναφέρθηκε στον χαιρετισμό του, ο πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Ιδρύματος Θεοφανώ, ομότιμος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Herman Van Rompuy.
“Δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι οφείλουν την υγεία τους και τη ζωή τους στους βραβευθέντες μας και στην ομάδα τους, σε όλους τους τους επιστήμονες, που χρησιμοποίησαν τις γνώσεις και το ταλέντο τους, για να αλλάξουν την τροπή, έτσι ώστε να μην ξαναζήσουμε την τραγωδία που βίωσε η ήπειρός μας πριν από 100 χρόνια”, επισήμανε και πρόσθεσε ότι κατάφεραν να μετατρέψουν τον φόβο σε ελπίδα.
“Η πρόοδος είναι δυνατή, η ιστορία δεν είναι μια αιώνια επιστροφή, δεν επαναλαμβάνεται αιωνίως. Ο κόσμος μπορεί, επίσης, να φτιαχτεί, δεν είμαστε απλά ένα παιχνίδι της μοίρας”, επισήμανε και αναφέρθηκε στην σύμπτωση ότι ο Ογκούρ Σαχίν και η Εζλέμ Τουρετσί έχουν τις ρίζες τους σε αυτή την περιοχή, αλλά και ‘Αλμπερτ Μπουρλά της Pfizer και συνυπεύθυνος για την επιτυχία του εμβολίου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και σπούδασε στο ΑΠΘ. Τόνισε ότι το βραβευμένο ζευγάρι δεν είναι μόνο επιστήμονες και επιχειρηματίες, “είναι άνθρωποι με μεγάλο ήθος, στην απαρχή της πανδημίας άλλαξαν την ατζέντα τους και έκαναν τα πάντα που μπορούσαν να κάνουν για την ανάπτυξη του εμβολίου”, ενώ επισήμανε ότι τους χαρακτηρίζει η απλότητα και η αυθεντικότητα.
Ο κ. Van Rompuy αναφέρθηκε στην κλιματική κρίση για να επισημάνει ότι η αντιμετώπιση της, όπως και του κορονοϊού, χρειάζεται αλληλεγγύη. “Ακριβώς για λόγους αλληλεγγύης η ΕΕ αποφάσισε να αγοράσει εμβόλια από κοινού, έτσι ώστε όλοι οι Ευρωπαίοι να έχουν πρόσβαση στο εμβόλιο υπό τις ίδιες συνθήκες και να μπορέσουμε έτσι να βγούμε από τις οικονομικές δυσκολίες στο μέτρο του δυνατού ταυτόχρονα. Αλλά δεν σταματούμε εδώ. Πρέπει να κάνουμε ότι μπορούμε για να βοηθήσουμε και τον υπόλοιπο κόσμο”, υπογράμμισε.
“Δεν μπορούμε να είμαστε ασφαλείς στον κόσμο, αν δεν είμαστε όλοι ασφαλείς. Το πρόβλημα είναι παγκόσμιο, αλλά η πολιτική δεν είναι παγκόσμια. Περισσότερο από ποτέ χρειαζόμαστε παγκόσμια συνεργασία, αντί της παγκόσμιας αντιπαράθεσης. Αυτό δεν είναι μια αφελής επιθυμία, αλλά μια αναγκαιότητα. Σίγουρα, δεν θα αφήσουμε τον νοσταλγικό εθνικισμό να υπαγορεύει τον αγώνα ενάντια στα προβλήματα που απειλούν την ανθρωπότητα. Υπάρχει ένα γενικό ενδιαφέρον για τον άνθρωπο και την ευημερία. Υπάρχει ένα νέο κοινό καλό”, συμπλήρωσε.
Νίκος Ρούμπος – Γεωργία Χατζηγεωργίου
φωτό εξωτερική Σταύρος Ανδρεάδης
φωτό εσωτερική Herman Van Rompuy