Την ανησυχητική διάσταση της διάδοσης του καπνίσματος στη σχολική κοινότητα ανέδειξαν μαθητές του 4ου Γενικού Λυκείου Ευόσμου, μέσα από έρευνα που παρουσίασαν στο 14ο Πανελλήνιο Μαθητικό Συνέδριο «Παιδεία για Έναν Κόσμο Χωρίς Κάπνισμα». Οι μαθητές κάλεσαν 229 συμμαθητές τους (81 της Α’ Λυκείου, 73 της Β’ και 75 της Γ’ Λυκείου) να απαντήσουν σε σχετικό ερωτηματολόγιο.
Στο ερώτημα εάν έχουν καπνίσει ποτέ στη ζωή τους, ποσοστό 63% των μαθητών της Α’ Λυκείου απάντησε θετικά και αντίστοιχα 52% των μαθητών της Β’ Λυκείου και 59% της Γ’ Λυκείου. Σε ό,τι αφορά την ηλικία που ήλθαν σε πρώτη επαφή με το τσιγάρο τα περισσότερα παιδιά ήταν 13-15 ετών, δηλαδή στο Γυμνάσιο ή στις πρώτες τάξεις του Λυκείου. Ποσοστό 34% των μαθητών της Α’ Λυκείου απάντησε πως είχε δοκιμάσει τσιγάρο σε ηλικία κάτω των 13 ετών. Το ποσοστό των ενεργών καπνιστών μεταξύ των μαθητών που συμμετείχαν στην έρευνα στην Α’ Λυκείου ήταν 37%, στη Β’ Λυκείου 30% και στη Γ’ Λυκείου 26%.
Περισσότερα από 10 τσιγάρα ημερησίως δήλωσαν ότι καπνίζουν το 55% καπνιστών της Α’ Λυκείου, 30% της Β’ Λυκείου και 35% της Γ’ Λυκείου. Δημοφιλέστερο μεταξύ των καπνιστών προέκυψε ότι είναι το ηλεκτρονικό τσιγάρο, ενώ το φιλικό και οικογενειακό περιβάλλον αναδείχθηκαν ως σημαντικοί παράγοντες επιρροής για την έναρξη του καπνίσματος.
Στο ερώτημα εάν έχουν σκεφτεί να καπνίσουν το συντριπτικό ποσοστό του 84% των μαθητών της Α’ Λυκείου απάντησε θετικά, και αντίστοιχα λίγο περισσότεροι από τους μισούς μαθητές της Β’ και της Γ’ Λυκείου, ενώ η πλειονότητα των ερωτηθέντων απάντησε ότι βλέπει καθημερινά μαθητές να καπνίζουν στο σχολείο ή έξω από αυτό. Παρά το ότι σχεδόν όλοι δήλωσαν πως αναγνωρίζουν ότι το κάπνισμα βλάπτει την υγεία, το μεγαλύτερο ποσοστό των καπνιστών μαθητών απάντησε πως δεν έχει αποφασίσει ακόμη αν θα το διακόψει.
Π. Μπεχράκης: Το ηλεκτρονικό τσιγάρο στοχεύει να προσελκύσει παιδιά με χρώματα, γεύσεις και αρώματα
Στο ηλεκτρονικό τσιγάρο και τον τρόπο που αυτό προωθείται σε όλο και νεότερες ηλικίες εστιάζεται το παγκόσμιο πρόβλημα σε σχέση με το κάπνισμα, σύμφωνα με τον καθηγητή Πνευμονολογίας και Εντατικής Θεραπείας και επικεφαλής της πρωτοβουλίας SMOKE FREE GREECE της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, Παναγιώτη Μπεχράκη.
«Αν δεν αρχίσουμε να μιλάμε ανοιχτά για το ηλεκτρονικό τσιγάρο, έχουμε κάνει λάθος. Το ηλεκτρονικό κάπνισμα έχει μια ιδιαιτερότητα, στοχεύει ακριβώς στην ηλικία των παιδιών. Δε θα με πείσει ποτέ κανένας ότι με γεύση βανίλιας, καρπουζιού, κερασιού και μέντας στοχεύει στον ενήλικα καπνιστή. Στοχεύει στο να προσελκύσει παιδιά με χρώματα, με γεύσεις και αρώματα, να τα βάλει στη χρήση της νικοτίνης. Αν δεν υψώσουμε φωνή, να σταματήσει η απρόσκοπτη, η ανεμπόδιστη προώθηση του ηλεκτρονικού τσιγάρου στα παιδιά, η κοινωνία θα έχει κάνει λάθος», υπογράμμισε ο καθηγητής.
Απευθυνόμενος στους μαθητές που ήταν παρόντες στο συνέδριο τόνισε ότι «το κάπνισμα έχει σβήσει από το να θεωρείται μια συνήθεια, είναι μια σκληρή εξάρτηση, είναι μια νόσος, που αλλοιώνει τη λειτουργικότητα του εγκεφάλου ως εξάρτηση, όπως κάνουν όλες οι εξαρτήσεις, οι οποίες εγκαθιστούν κάποιους τρόπους λειτουργίας μέσα στον εγκέφαλό μας και έχουν μια σκληρή μοναδικότητα, ότι δεν σβήνουν μετά». «Ο άνθρωπος που αποκτά μια εξάρτηση, δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς τη χρήση της ουσίας αυτής, όποια κι αν είναι αυτή. Στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η νικοτίνη, η οποία έρχεται τρίτη παγκοσμίως μετά από την ηρωίνη και την κοκαΐνη. Αυτός που σας βάζει στο στόμα ένα τσιγάρο σήμερα, πρέπει να ξέρετε ότι θα σας πάρει δέκα χρόνια ζωής και …ένα σπίτι. Αυτό σημαίνει βάζω ένα τσιγάρο στο στόμα μου σήμερα, στην ηλικία των 10 και των 15 και των 18 ετών», εξήγησε.
Δρώμενα και παρουσιάσεις από μαθητές 10 σχολείων «για έναν κόσμο χωρίς κάπνισμα»
Το 14ο Πανελλήνιο Μαθητικό Συνέδριο «Παιδεία για Έναν Κόσμο Χωρίς Κάπνισμα», που πραγματοποιήθηκε στο Δημαρχείο Θεσσαλονίκης με κεντρικό σύνθημα «Ελάτε να ενώσουμε τις φωνές μας για ένα μέλλον χωρίς καπνό! Για μία Ευρώπη με λιγότερο από 5% καπνιστές το 2040!» συνδιοργάνωσαν ο Δήμος Θεσσαλονίκης και η Αντιδημαρχία Παιδείας & Δια Βίου Μάθησης, η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία, η πρωτοβουλία Smoke Free Greece, η Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας και το Eduact. Συμμετείχαν μαθητές από το 4o ΓΕΛ Ευόσμου, το 1ο ΕΠΑΛ Θεσσαλονίκης, το 2ο ΓΕΛ Θέρμης, το Δημοτικό Σχολείο Σίνδου, τα Εκπαιδευτήρια Μαντουλίδη, το 1ο ΕΠΑΛ ΕΝΕΕΓΥΛ, το 4ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης, το 11ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης, το 4ο Δημοτικό Νεάπολης και το 1ο ΕΠΑΛ Αμπελοκήπων. Οι μαθητές παρουσίασαν δημιουργικά εκπαιδευτικά δρώμενα σχετικά με την πρόληψη του καπνίσματος και την προαγωγή της υγείας.
Να επιλέξουν τον αθλητισμό, τη μουσική, τον χορό και δραστηριότητες που κοινωνικοποιούν, δίνουν χαρά και ωφελούν την υγεία κάλεσε τους μαθητές η αντιδήμαρχος η Αντιδήμαρχος Παιδείας & Δία Βίου Μάθησης του Δήμου Θεσσαλονίκης, Έφη Θεοδωράκη.
«Το σχολείο δεν είναι μόνο γνώση, είναι και στάση ζωής, ο τρόπος της ζωής μας», επισήμανε ο περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας, Αλέξανδρος Κόπτσης, εξηγώντας πως όταν εκατομμύρια άνθρωποι τον χρόνο παθαίνουν με κύρια αιτία το τσιγάρο και τα παιδιά ξεκινούν να καπνίζουν από 11-13 ετών, «είναι αναγκαίο να κάνουμε δράσεις», γιατί «το κάπνισμα δεν είναι μαγκιά, δεν αφορά το να σε βλέπουν οι άλλοι θετικά», αλλά «για να σε βλέπουν θετικά πρέπει να έχεις καλή σκέψη, καλό λόγο, καλό τρόπο συμπεριφοράς».
Ο πρόεδρος του Παραρτήματος Θεσσαλονίκης της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, Νίκος Δημάσης, Ιατρός, χειρουργός ουρολόγος, τόνισε ότι «το κάπνισμα είναι εξάρτηση και η εξάρτηση είναι στέρηση ελευθερίας». «Μόνο εσείς μπορείτε να αλλάξετε τον κόσμο και να τον κάνετε έναν κόσμο χωρίς κάπνισμα […] Θέλετε να ζείτε ελεύθεροι; Μη βάζετε καμία εξάρτηση στη ζωή σας», είπε απευθυνόμενος στους μαθητές.
Σμαρώ Αβραμίδου