Ως ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο για την ενίσχυση και διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών κατσικίσιων τυριών, που την ίδια στιγμή βάζει ένα ακόμη λιθαράκι στη βιωσιμότητα και κερδοφορία των επιχειρήσεων, συμβάλλοντας έτσι στη δημιουργία ενός ισχυρού Brand name για τα συγκεκριμένα προϊόντα, χαρακτήρισε το πρότυπο Graega Cheese η τυροκόμος, Ελένη Προίκα.
Η επικεφαλής της εταιρείας Σταμάτης Προίκας Α.Ε. (από το 1990), μίλησε σήμερα σε εκδήλωση που σήμανε και την λήξη του πρωτοποριακού για τα ελληνικά δεδομένα έργου με τίτλο «Ανάπτυξη συστήματος ανίχνευσης νοθείας και ταυτοποίησης τυροκομικών προϊόντων που παράγονται από γάλα ελληνικών φυλών αιγών».
Μιλώντας για τις όμορφες και άσχημες ημέρες και εποχές που έχει ζήσει στον χώρο, που όπως είπε σε αυτόν γεννήθηκε, άνθισε και εξακολουθεί να βαδίζει, η ίδια τόνισε ότι «η ανάπτυξη του προαναφερόμενου προτύπου από τους επιστήμονες, όχι μόνο εξασφαλίζει τις σημερινές επιχειρήσεις στον κλάδο, αλλά και όλες τις επόμενες γενιές που θα τον ακολουθήσουν και θα τον υπηρετήσουν». Στο πλαίσιο αυτό είπε: «Τολμώ να πω ότι η σημερινή ημέρα είναι για εμένα μία από τις πιο σπουδαίες που έχω ζήσει» και πρόσθεσε ότι «τα αποτελέσματά του κινούνται προς την κατεύθυνση της αντίστασης ποιότητας που όλοι πρέπει να προβάλλουν, παραγωγοί και καταναλωτές, με τους τελευταίους να στερούνται δυστυχώς της γνώσης της γεύσης».
Την εκδήλωση διοργάνωσαν το Ινστιτούτο Κτηνιατρικών Ερευνών του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ σε συνεργασία με το Εργαστήριο Ζωικής Παραγωγής και Προστασίας Περιβάλλοντος του τμήματος Κτηνιατρικής του ΑΠΘ και τα τυροκομεία Σταμάτης Προίκας Α.Ε. και Γιώργος Κυριακίδης.
Το έργο, που ξεκίνησε να «τρέχει» στις αρχές του 2022, είναι ύψους 400.000 ευρώ και χρηματοδοτήθηκε στο πλαίσιο της δράσης «Επενδυτικά Σχέδια Καινοτομίας» του Προγράμματος «Κεντρική Μακεδονία 2021- 2027 και σε αυτό συμμετείχαν το Ινστιτούτο Κτηνιατρικών Ερευνών του ΕΛΓΟ – Δήμητρα, το Εργαστήριο Ζωοτεχνίας του τμήματος Κτηνιατρικής του ΑΠΘ και δύο εταιρείες της Κεντρικής Μακεδονίας, οι «Σταμάτης Προίκας ΑΕ» και Γεώργιος Κυριακίδης «Κεράσσα».
Το αποτέλεσμα της προσπάθειας που έγινε, ήταν η δημιουργία ενός προτύπου πιστοποίησης της ελληνικής προέλευσης των συγκεκριμένων προϊόντων που φέρει την ονομασία Graega Cheese, από τον κωδικό της Ελλάδας Gr και το aega, δηλαδή την αίγα – κατσίκα.
Το πρότυπο Graega Cheese και τα αποτελέσματά του
Το σύστημα ταυτοποίησης των τυροκομικών προϊόντων που προέρχονται από ελληνικές φυλές αιγών, έχει ταυτόχρονα τη δυνατότητα να ανιχνεύει τυχόν νοθείες, όπως είπε ο κτηνίατρος-ερευνητής του ΕΛΓΟ – Δήμητρα και επιστημονικός υπεύθυνος του έργου, Δρ. Ιωάννης Σακαρίδης.
Το πρότυπο Graega Cheese, αφορά σε ένα ενιαίο σύστημα ιχνηλασιμότητας από την εκτροφή έως τη διανομή, σε πιστοποίηση και ετήσια ανανέωση του πιστοποητικού και σε αναλυτικές προδιαγραφές για τις εκμεταλλεύσεις που θέλουν να ενταχθούν στο πρότυπο.
Αναφερόμενος στα αποτελέσματα του έργου, επισήμανε ότι έγινε πλήρης αλληλούχηση 14 γονιδιομάτων αιγών και αναγνώρισε 19.961.814 γενετικών δεικτών, οι ελληνικοί πληθυσμοί που μελετήθηκαν είναι γενετικά συγγενικοί και διαπιστώθηκε ότι η φυλή Σκοπέλου είναι περισσότερο διαφοροποιημένη έναντι όλων των άλλων.
Στο πλαίσιο της υλοποίησης του έργου, βρέθηκαν 80 γενετικοί δείκτες για την ιχνηλασιμότητα των προϊόντων, οι οποίοι και μπορούν κατά τον ίδιο να αποτελέσουν τη βάση για τον σχεδιασμό μιας μεθοδολογίας για τον έλεγχο της πρόσμιξης αλλογενούς γενετικού υλικού των φυλών Murcia, Anglonubian και Damascus με ελληνικές φυλές, τόσο στα ζώα, όσο και στα παραγόμενα προϊόντα τους
Η ουσία που προστίθεται στο γάλα διαλυμένη μέσα σε ναερό, όπως συμπλήρωσε, αποτελείται κατά κύριο λόγο από σακχαρόζη (92%) και αλάτι (6%), ενώ στα πολύ θετικά του έργου, συγκαταλέγεται και η ανάπτυξη μεθοδολογίας για την ανίχνευση της νοθείας στο γάλα.
Μιλώντας για τα πλεονεκτήματα, κατά τον κ. Σακαρίδη, αυτά έγκεινται στην προστασία της αυθεντικότητας των παραδοσιακών ελληνικών τυροκομικών προϊόντων, στη διασφάλιση της ποιότητας και της εθνικής ταυτότητας των προϊόντων και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς του στην ευρωπαϊκή αγορά.
Το έργο, όπως πρόσθεσε, διαρθρώθηκε σε έξι φάσεις με την προ-αναλυτική να αφορά στην συλλογή δεδομένων από 65 εκτροφές και 500 ζώα και τη συλλογή δειγμάτων αίματος και γάλακτος από 19 εκτροφές και 327 ζώα.
«Έγινε συλλογή δεδομένων διαχείρισης εκτροφής αιγών και του φαινοτύπου του ζώου σε 65 διαφορετικές εκτροφές σε σύνολο περίπου 500 ζώων. Έγινε επίσης συλλογή αίματος και γάλακτος από συνολικά 19 εκτροφές και 327 ζώα και από το αίμα αυτό που συλλέχθηκε θα γίνει εκχύλιση και ανάλυση του DNA. Πήραμε ζώα από έξι διαφορετικές φυλές της Ελλάδας, από την εγχώρια κατσίκα, τη μαύρη της Χαλκιδικής, της Σκοπέλου, του Παγγαίου, των Σερρών, της Αριδαίας και αντίστοιχα από τρεις φυλές ξένες, της Δαμασκού, την αγγλο-νουβιανή και τη μούρθια», ανέφερε και πρόσθεσε πως έχει ήδη ξεκινήσει και η δεύτερη φάση, η αναλυτική.
Επίσης, στο πλαίσιο του έργου αναπτύχθηκε και το καινοτόμο σύστημα ελέγχου της πρώτης ύλης, δηλαδή του κατσικίσιου γάλακτος, έτσι ώστε να ανιχνεύονται τυχόν νοθείες με νερό και σάκχαρα που προστίθενται και δεν μπορούν να «βρεθούν» από τις συνήθεις μεθόδους που εφαρμόζονται στις τυροκομικές μονάδες, αλλά και ενδεχόμενες προσμίξεις με γάλα από ξένες φυλές αιγών που εκτρέφονται στην Ελλάδα ή από εισαγόμενο γάλα. Για τον λόγο αυτόν, αναπτύχθηκε μία μεθοδολογία πουστηρίζεται στην Υγρή Χρωματογραφία Υψηλής Απόδοσης, η οποία θα ανιχνεύει την παρουσία σακχάρων εκτός της λακτόζης που υπάρχει φυσιολογικά στο γάλα.
Μεταξύ άλλων, στο πλαίσιο του έργου αναπτύχθηκε ελληνικό caprine chip kit, με την επιλογή των γενετικών δεικτών (SNPs), που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ητν ταυτοποίηση των ζώων και τη γενετική ιχνηλασιμότητα των ζώων και προίόντων των ελληνικών πληθυσμών.
Μέσω του προγράμματος, αξιοποιήθηκαν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της τυροκομίας στην Κεντρική Μακεδονία, που αποτελεί την κορυφαία περιφέρεια στην παραγωγή κατσικίσιου γάλακτος (23,5% της εθνικής παραγωγής). «Τα κατσικίσια προϊόντα αποτελούν ένα πολύ δυναμικό κομμάτι της τυροκομίας στην Ελλάδα που ολοένα αυξάνει τις πωλήσεις του και γενικώς κερδίζει την προτίμηση των καταναλωτών», τόνισε ο κ. Σακαρίδης, επισημαίνοντας πως η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην ΕΕ σε πληθυσμό αιγών, περίπου 5 εκατομμύρια, αριθμός που αντιστοιχεί σε ποσοστό 30%-32% της Ευρώπης.
Στην εκδήλωση απηύθυναν χαιρετισμό ο αντιπεροφερειάρχης ψηφιακής διακυβέρνησης, Κεντρικής Μακεδονίας, Νίκος Τζόλλας, ο αντιπεριφερειάρχης αγροτικής Οικονομίας Κ.Μ, Γιώργος Κεφαλάς, ο συντονιστής του γραφείου του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη, Γιάννης Παπαγεωργίου, ο βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης της ΝΔ, Δημήτρης Κούβελας και εκπρόσωποι των συμμετεχόντων στην υλοποίηση του προαναφερόμενου έργου.
Ελ. Αλ.