Την «ομορφιά του τραύματος» αποτύπωσε σε φωτογραφίες η 24χρονη εικαστικός Αγγελική Λαμπρακάκη, μετατρέποντας σε τέχνη τον καρκίνο του μαστού και παράλληλα αποκαλύπτοντας μία ανθρώπινη ιστορία που δίνει μήνυμα ελπίδας. Έχοντας ως μοντέλο της μητέρα της, η οποία νόσησε δύο φορές από καρκίνο του μαστού, αλλά και τον εαυτό της, καθώς υποβλήθηκε σε διπλή μαστεκτομή καθώς οι εξετάσεις της έδειξαν ότι έχει 82% πιθανότητα νόσησης από τον ίδιο καρκίνο, τράβηξε φωτογραφίες, τις οποίες κέντησε με κλωστή για να τις ομορφύνει.
Οι φωτογραφίες της Αγγελικής Λαμπρακάκη παρουσιάζονται σε μία έκθεση που φιλοξενείται από σήμερα στο νοσοκομείο Παπαγεωργίου της Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο σειράς εκδηλώσεων ευαισθητοποίησης για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού, με μήνυμα: «Ενημερώσου, εξετάσου, ζήσε».
Για την εμπειρία της νόσησης από καρκίνο του μαστού, για τις συνέπειες της νόσου στην οικογένεια, αλλά και για την έκθεση φωτογραφίας, με τίτλο «Η ομορφιά του τραύματος», μίλησαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Αγγελική Λαμπρακάκη και η μητέρα της, Γεωργία Σιγγιρίδου.
«Η ιδέα για την έκθεση ξεκίνησε όταν ήμουν 16 ετών, αλλά τότε δεν ήμουν έτοιμη να την πραγματοποιήσω. Όταν ήμουν 16, η μητέρα μου νόσησε για δεύτερη φορά με καρκίνο στον μαστό και αυτό επηρέασε αρκετά κι εμένα και όλη την οικογένεια. Γενικότερα, όταν νοσεί ένα άτομο, νοσεί και όλη η οικογένεια μαζί. Αυτό με προβλημάτιζε αρκετά. Το θέμα είναι ότι τη δεύτερη φορά που νόσησε η μητέρα μου, μας συνέστησαν να κάνουμε τεστ κληρονομικότητας και εγώ και η αδερφή μου. Κάναμε και βρέθηκε ότι εγώ έχω 82% πιθανότητα νόσησης από καρκίνο του μαστού. Οπότε, από τα 18 μου ξεκίνησα να κάνω εξετάσεις. Στα 20 μού βρήκαν έναν όγκο, ο οποίος τελικά δεν ήταν κακοήθης. Επειδή μου είχαν συστήσει μέχρι τα 25 να έχω κάνει διπλή μαστεκτομή και μέχρι 35 να έχω αφαιρέσει τις ωοθήκες, σκέφτηκα ότι δεν έχει νόημα να βγάζω όγκους και κάθε χρόνο να κάνω εξετάσεις. Αφού έτσι κι αλλιώς θα την έκανα τη διπλή μαστεκτομή, είπα: “ας την κάνω τώρα”. Οπότε έκανα προληπτικά διπλή μαστεκτομή. Η αλήθεια είναι ότι δεν το σκέφτηκα και πάρα πολύ, γιατί είδα τι πέρασε η μητέρα μου. Με βάση αυτά που πέρασε η μητέρα μου, εγώ δεν πέρασα τίποτα, αλλά εκεί που άλλαξα το σώμα μου, εκεί που τελείωσε το χειρουργείο, σκέφτηκα να την κάνω τελικά αυτή την έκθεση. Η ιδέα και μόνο πως θα βίωνα παράλληλες καταστάσεις με αυτές που συνέβησαν στη μητέρα μου, με ώθησε να δράσω άμεσα και να απαλλάξω τον εαυτό μου από την “απειλή”, υιοθετώντας την πρόληψη με την επέμβαση. Ένιωσα ένα βάρος να φεύγει από πάνω μου, όμως και συναισθήματα που μου ήταν δύσκολο να τα εκφράσω», αφηγείται η Αγγελική Λαμπρακάκη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Η μητέρα της Αγγελικής, η οποία νόσησε δύο φορές από καρκίνο του μαστού, μιλώντας για την εμπειρία της, λέει: «Αρρώστησα δύο φορές από καρκίνο του μαστού. Η πρώτη φορά ήταν το 2003, όταν ήμουν 35, και η δεύτερη φορά το 2006. Και τις δύο φορές ήταν grade3, μόνο που τη δεύτερη φορά ήταν πιο επιθετικός, πρόλαβε και “χτύπησε” και τους λεμφαδένες. Όμως, δόξα τω Θεώ, το προλάβαμε και τις δύο φορές. Έκανα όλο το πακέτο θεραπειών, με χημειοθεραπείες και ακτινοβολίες. Τώρα κάνω ακόμη ορμονοθεραπεία. Όλα πήγαν καλά, είμαι καλά. Έχω δύο κόρες. Τη δεύτερη φορά, η ογκολόγος μού συνέστησε να πάω να κάνουν οι κόρες μου το BRCA τεστ, που δείχνει αν υπάρχει κληρονομική προδιάθεση και βγήκε ότι η μικρή μου κόρη, η Αγγελική, έχει πιθανότητα νόσησης 82%. Εκεί λίγο τρομάξαμε όλοι, οικογενειακά. Η Αγγελική, που σπούδαζε στη σχολή Καλών Τεχνών, άρχισε να το “δουλεύει”. Με έβλεπε εμένα με τις πληγές και με έβγαζε φωτογραφίες και άρχισε να “δουλεύει” όλη αυτή την κατάσταση, γιατί κατάλαβε τι την περιμένει. Με το έργο της με βοήθησε να μην το δω τόσο αρνητικά και να δω ότι υπάρχει ελπίδα. Θέλω να πω στον κόσμο να μην φοβάται να μιλάει γι’ αυτό το θέμα, να πηγαίνουν οι γυναίκες να κάνουν εξετάσεις: μια μαστογραφία, έναν υπέρηχο. Σημαντικό είναι να κάνουμε εξετάσεις και να προλαβαίνουμε, είναι το πρώτο βήμα και μετά όλα τα άλλα ακολουθούν. Είμαι πολύ συγκινημένη με την έκθεση της κόρης μου. Γιατί όταν βλέπεις ξαφνικά τον εαυτό σου εκεί, με τις πληγές με τα ράμματα, που τα έχει ομορφύνει κεντώντας τα με λουλούδια, σού δίνει ελπίδα ότι δεν είναι άσχημα αυτά τα ράμματα και οι πληγές μας».
Η ομορφιά του τραύματος
Μιλώντας για την έκθεση, η Αγγελική Λαμπρακάκη λέει: «Η δουλειά μου έγινε το μέσο για να εκφράσω τα συναισθήματα αυτά, λειτουργώντας και σαν θεραπεία. Το βασικό εργαλείο για τα έργα μου ήταν η φωτογραφία. Απεικόνισα το μεταμορφωμένο σώμα της μαμάς μου καθώς και το δικό μου, με την αντικειμενικότητα του φωτογραφικού φακού. Τράβηξα φωτογραφίες σε ουδέτερο φόντο και χρησιμοποίησα κέντημα σε επιλεγμένες περιοχές της εικόνας με έντονα, φωτεινά χρώματα. Με ενδιαφέρουν τα φυτικά μοτίβα, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις, η κλωστή ακολούθησε σχήματα διακοσμώντας τα και αναδεικνύοντάς τα, δίνοντάς τους έναν διαφορετικό χαρακτήρα και έναν καινούργιο ρόλο στην εικόνα. Με τον τρόπο αυτό δημιουργήθηκαν νέες αφηγήσεις. Την ίδια διαδικασία ακολούθησα και σε φωτογραφικές εικόνες χώρων που είχαν υποστεί αλλοίωση και φθορά, προσπαθώντας να εκφράσω μια συμβολική απεικόνιση του ανθρωπίνου σώματος. Κατέγραψα τα σημάδια που αφήνει η ασθένεια αυτή πάνω στο σώμα. Δεν έκρυψα το τραύμα που έχει υποστεί το σώμα, αλλά προσπάθησαν να το παρουσιάσω σαν μια εικόνα με χαρακτηριστικά το θάρρος, την ελπίδα και την ομορφιά του διαφορετικού. Επιρροές και εικαστικές λύσεις άντλησα από την Aline Brant, μια φωτογράφο, που απεικονίζει τη γυναικεία πλευρά σε έργα που δέχονται παρέμβαση κεντήματος. Επηρεάστηκα επίσης από το (γλυπτό) έργο Αφροδίτη της Μήλου της María Jesús González, όπου άντλησα εννοιολογικές επιρροές. Η Αφροδίτη, ένα ακρωτηριασμένο άγαλμα που εξακολουθεί να είναι σύμβολο ομορφιάς με την παραλλαγή, να αφαιρεθεί και το ένα στήθος, προσθέτοντας έτσι μια συμβολική ανατροπή στη φιγούρα».
Αγγέλα Φωτοπούλου
*Περισσότερες φωτογραφίες για το παραπάνω ρεπορτάζ στο αντίστοιχο τμήμα του ΑΠΕ-ΜΠΕ