Οι έντονες ξηρασίες και οι ακραίες πλημμύρες, που πολλαπλασιάζονται στον κόσμο, αποτελούν μια «πρόγευση» των επερχόμενων εξελίξεων, την ώρα που η κλιματική αλλαγή καθιστά πιο ακανόνιστο τον κύκλο του νερού, προειδοποίησε σήμερα ο ΟΗΕ.
Τα ποτάμια του πλανήτη κατέγραψαν πέρυσι ένα επίπεδο ξηρασίας που δεν είχε προηγούμενο εδώ και 33 χρόνια, σύμφωνα με νέα έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (ΠΜΟ, WMO, OMM), μια υπηρεσία του ΟΗΕ.
«Στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής, το νερό μας δίνει μια πρόγευση των επερχόμενων εξελίξεων», εκφράζει την ανησυχία της σε ανακοίνωση η γενική γραμματέας του ΠΜΟ Σελέστ Σάουλο.
«Τα σημάδια συναγερμού πολλαπλασιάζονται: παρακολουθούμε ένα παροξυσμό ακραίων βροχοπτώσεων, πλημμυρών και ξηρασιών, που επιβαρύνουν πολύ τις ζωές, τα οικοσυστήματα και τις οικονομίες», παρατηρεί.
Καθώς η χρονιά 2023 ήταν η πιο ζεστή που έχει καταγραφεί ποτέ, οι αυξημένες θερμοκρασίες και η γενικευμένη εξασθένηση των βροχοπτώσεων συνέβαλαν σε παρατεταμένες ξηρασίες.
Οι πλημμύρες ωστόσο πολλαπλασιάσθηκαν κι αυτές στον πλανήτη: τα ακραία υδρολογικά φαινόμενα ευνοήθηκαν όχι μόνο από φυσικούς κλιματικούς παράγοντες, κυρίως τη μετάβαση από τις συνθήκες Λα Νίνια σε ένα επεισόδιο Ελ Νίνιο στα μέσα του 2023, αλλά επίσης από την ανθρώπινης προέλευσης κλιματική αλλαγή, αναφέρει ο ΠΜΟ.
«Η άνοδος της θερμοκρασίας επιτάχυνε τον υδρολογικό κύκλο, ο οποίος έγινε επίσης πιο ακανόνιστος και λιγότερο προβλέψιμος», εξηγεί η Σάουλο.
Οι συνέπειες είναι πολλαπλές: «Μια πιο ζεστή ατμόσφαιρα που μπορεί να περιέχει περισσότερη υγρασία, η άνοδος της θερμοκρασίας του κλίματος αυξάνει τον κίνδυνο ισχυρών βροχοπτώσεων» ενώ «παραλλήλως η επιτάχυνση της εξάτμισης και της ξήρανσης των εδαφών επιδεινώνει τις ξηρασίες».
Κατά συνέπεια, «βρισκόμαστε αντιμέτωποι με όλο και πιο δύσκολες καταστάσεις, όπου το νερό είναι είτε υπερβολικά άφθονο είτε ανεπαρκές».
Αυτή τη στιγμή 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν ανεπαρκή πρόσβαση στο νερό τουλάχιστον ένα μήνα το χρόνο και ο αριθμός τους αναμένεται ότι μέχρι το 2050 θα έχει ξεπεράσει τα 5 δισεκατομμύρια, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Η έκθεση δείχνει ότι τα ύδατα περίπου του 50% των ποταμών του πλανήτη ήταν πέρυσι λιγότερα από το κανονικό.
Οι παγετώνες βρίσκονται επίσης στη γραμμή του μετώπου της ανόδου της θερμοκρασίας του κλίματος: σύμφωνα με προκαταρκτικά δεδομένα για την περίοοδο από το Σεπτέμβριο 2022 ως τον Αύγουστο 2023, έχασαν πάνω από 600 γιγατόνους νερού, απώλεια που είναι η χειρότερη σε 50 χρόνια παρατηρήσεων.
«Το λιώσιμο των πάγων και των παγετώνων απειλεί τη μακροπρόθεσμη υδροδοτική ασφάλεια εκατομμυρίων ανθρώπων. Εντούτοις δεν λαμβάνουμε τα επείγοντα μέτρα που επιβάλλονται», κρούει τον κώδωνα του κινδύνου η γενική γραμματέας του ΠΜΟ.
Ο οργανισμός ζητάει να κηρυχθούν από νωρίς συναγερμοί για όλους ώστε να προστατευθούν οι ζωές και τα μέσα επιβίωσης που συνδέονται με το νερό και καλεί να βελτιωθούν οι γνώσεις και ο διαμοιρασμός των δεδομένων για τις πηγές νερού.
«Δεν μπορούμε να διαχειρισθούμε ένα πρόβλημα, αν δεν μετρήσουμε την έκτασή του», υπογραμμίζει η Σάουλο.
ΓΑ