«Ο πιο σημαντικός καταλύτης αλλαγών (game changer) για κάθε άτομο, κοινότητα ή χώρα είναι η απρόσκοπτη πρόσβαση στην εκπαίδευση για όλους», τονίζει η πρώην Πρόεδρος της Ιρλανδίας Μαίρη Μακ Αλίς (Mary McAleese), σε συνέντευξή της στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, με αφορμή τη χθεσινοβραδινή τελετή απονομής του Βραβείου «Αυτοκράτειρα Θεοφανώ» (σ.σ. η κ. Μακ Αλίς είναι μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής), στο εμβληματικό μνημείο της Ροτόντας.
Με αφορμή τη σημασία που αποδίδει ο θεσμός του συγκεκριμένου Βραβείου στη συμπερίληψη, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό, η πρώην Πρόεδρος της Ιρλανδίας υπογραμμίζει την ανάγκη μιας εκπαίδευσης συμπεριληπτικής, όπου όλοι θα έχουν πρόσβαση και θα μπορούν να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη της κοινωνίας. Φέρνει, δε, ως παράδειγμα τη χώρα της, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Η μαζική ανάπτυξη της δωρεάν, δευτέρου επιπέδου εκπαίδευσης στην Ιρλανδία και η συνακόλουθη μαζική ανάπτυξη της εκπαίδευσης τρίτου επιπέδου απελευθέρωσε ένα πραγματικό “ τσουνάμι” ταλέντων, που μετέτρεψε την οικονομία και τον πολιτισμό της Ιρλανδίας, από την εξάρτηση από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη θρησκευτική καταπίεση σε μια παγκοσμιοποιημένη, πλούσια οικονομία και φιλελεύθερη δημοκρατία».
Υπογραμμίζει, παράλληλα, πως «η έρευνα έχει δικαιώσει την επένδυση στα εκπαιδευτικά συστήματα που είναι κατά του ελιτισμού και είναι πλήρως συμπεριληπτικά», επισημαίνοντας πως «αυτό σημαίνει πως οι δυνατότητες όλων γίνονται σεβαστές και δεν περιορίζονται -συμπεριλαμβανομένων εκείνων με ασθένειες και αναπηρίες, οι οποίες αν και περιοριστικές σε ορισμένες πτυχές, δεν θα πρέπει να αποτελούν εμπόδια για την πλήρη συμμετοχή των ανθρώπων αυτών στην κοινωνία καθώς είναι πολίτες που έχουν πολλά να συνεισφέρουν, να μάθουν και να διδάξουν».
Μιλώντας για τις αλλαγές – κλειδιά που απαιτούνται στην κοινωνική πολιτική αλλά και στη στάση μιας κοινωνίας προκειμένου να στηριχθεί επαρκέστερα η συμπερίληψη ατόμων με αναπηρία σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η εργασία και οι κοινωνικές υπηρεσίες, η κ. Μακ Αλίς εξομολογείται πως η καλύτερη στιγμή της ως Πρόεδρος ήταν το 2003, όταν η Ιρλανδία έγινε η πρώτη χώρα εκτός Ηνωμένων Πολιτειών που φιλοξένησε τα θερινά αγωνίσματα των Special Olympics. Κι εξηγώντας γιατί, τονίζει: «Η μικρή μας χώρα συγκέντρωσε έναν “ στρατό” άνω των 40.000 εθελοντών, συγκέντρωσε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, συμπεριέλαβε κάθε κοινότητα ως οικοδεσπότες και με τη μεγάλη υποστήριξη της κυβέρνησης αποκάλυψε τη δύναμη των ατόμων με αναπηρίες, των οικογενειών και των υποστηρικτών τους. Ήταν μια μεταμορφωτική περίοδος, γεμάτη χάρη και λυτρωτική με πάρα πολλούς τρόπους. Μάθαμε πόσο σπάταλο, αδικαιολόγητο και άδικο είναι να παραμελούμε ή να απορρίπτουμε άτομα με αναπηρίες. Μάθαμε να εκτιμάμε τα ταλέντα τους, το θάρρος τους και την αγάπη τους για τη ζωή. Ως πολίτες δικαιούνται πλήρη ισότητα, πρώτης κι όχι δεύτερης κατηγορίας, και όλη η κοινωνία ωφελείται από την εκπλήρωση της θεμελιώδους αναγνώρισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους».
Στη συνέντευξή της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η πρώην Πρόεδρος της Ιρλανδίας κάνει επίσης αναφορά στην ισότητα των φύλων, επισημαίνοντας πως «τα μεγαλύτερα εμπόδια για την ισότητα των φύλων ελλοχεύουν στα κύρια θρησκευτικά συστήματα, όπου ανήκει η πλειοψηφία των πολιτών του κόσμου». Υπογραμμίζει, δε, πως «ο καθένας θα πρέπει να εξετάσει με κριτικό τρόπο πώς συμπεριφέρεται στις γυναίκες, περιορίζει την πρόοδό τους και οδηγεί στην καταπίεσή τους, στον σεξισμό, στην έμφυλη βία κι εντέλει σε έναν κόσμο που “ πετά” αδέξια με ένα φτερό, όταν ο Θεός τού έδωσε δύο!».
Με ακαδημαϊκή εμπειρία στη διδασκαλία ζητημάτων που έχουν να κάνουν με τα παιδιά, τη θρησκεία και το Δίκαιο, στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, η Μαίρη Μακ Αλίς, απαντώντας σε ερώτηση για τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται για την προστασία των παιδιών παγκοσμίως, επισημαίνει πως η μεγαλύτερη πρόοδος στα δικαιώματα των παιδιών ήταν η σχετική Σύμβαση του ΟΗΕ, η σύμβαση με τις περισσότερες επικυρώσεις στην ιστορία των Ηνωμένων Εθνών, όπως λέει, αλλά η Επιτροπή που παρακολουθεί την πρόοδό της, αν και κάνει πολύ καλή δουλειά, έχει αργούς ρυθμούς. «Η Επιτροπή που παρακολουθεί την πρόοδο σε χώρες που είναι κράτη μετέχοντα στη σύμβαση, επιτελεί σημαντική και εξαιρετική δουλειά, αλλά είναι αργή, πολύ αργή. Η Επιτροπή χρειάζεται σημαντικά ενισχυμένους πόρους για να ενθαρρύνει τα κράτη να συμμετάσχουν περισσότερο στο ταξίδι προς έναν κόσμο ασφαλή για τα παιδιά, που ακούει τα παιδιά, σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματά τους και τα υπερασπίζεται», αναφέρει χαρακτηριστικά.
«Τώρα έχω αποσυρθεί από τη διδασκαλία των μαθημάτων μου στη Γλασκώβη για τα δικαιώματα των παιδιών, που επικεντρώθηκαν στις χώρες με πρωτοπορία σκέψης σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών αλλά και στις χώρες που υστερούν πολύ», σημειώνει και καταλήγει: «Για άλλη μια φορά, τα συστήματα (θρησκευτικής) πίστης διαδραμάτισαν ρόλο κυρίως εμποδίζοντας τις υγιείς εξελίξεις και πρέπει σαφώς να εργαστούμε για να τα εμπλέξουμε θετικά ως υποστηρικτές των παιδιών ως πολιτών με θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες, αντί να τα θεωρούμε (τα παιδιά) από τη γέννησή τους στρατευμένα μέλη σε συστήματα πίστης, με ελάχιστη ή καθόλου αναγνώριση του δικαιώματός τους ν’ αλλάξουν ή να εγκαταλείψουν τη θρησκεία ελεύθερα.
Αυτό αποτελεί τη μεγαλύτερη πιθανή καταλυτική αλλαγή στον κόσμο καθώς θα μπορούσε να σπάσει τα τείχη του αμοιβαίου φόβου και του θρησκευτικού διχασμού, που εμποδίζουν την πλήρη ανάπτυξη της παγκόσμιας φιλίας».
Σ.Παπ.