Μία πρώτη βάση δημοσίου διαλόγου αποτελεί έκδοση υπό τον τίτλο “Τεχνητή νοημοσύνη – Ανθρώπινα δικαιώματα, Δημοκρατία και Κράτος Δικαίου”, (εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη) που εκπονήθηκε υπό την επιμέλεια του βουλευτή, πανεπιστημιακού και πρώην υπουργού, Ευριπίδη Στυλιανίδη, με τη συμμετοχή 43 επιστημόνων από δέκα πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού, επί των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων που θέτει η τεχνητή νοημοσύνη, “γεννώντας συνεχώς νέα ηθικά διλήμματα”, όπως χαρακτηριστικά είπε ο ίδιος, στην διάρκεια σύντομης παρουσίασης του βιβλίου, σήμερα.
Πρόκειται για ένα πρωτοποριακό έργο, το οποίο προλογίζει ο Πρόεδρος της Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης και πρώην υπουργός, Θ. Ρουσόπουλος, καθώς «το Συμβούλιο της Ευρώπης είναι ο πλέον αρμόδιος διεθνής οργανισμός για να συντονίσει τα κράτη και να εναρμονίσει τις πρακτικές τους, με απόλυτο σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, τη Δημοκρατία και το κράτος δικαίου”, όπως επεσήμανε ο κ. Στυλιανίδης, προσθέτοντας ότι η σύμβαση πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι ήδη σε ισχύ από τον Οκτώβριο του 2024 και την έχουν υπογράψει ΕΕ και ΗΠΑ ενώ αναμένεται να ακολουθήσουν ακόμη 46 κράτη μέλη.
Όπως σημείωσε ο κ.Στυλιανίδης, πρόκειται για ένα συλλογικό έργο εκ 713 σελίδων που βασίζεται σε έρευνα τουλάχιστον δύο ετών από καθηγητές, διδάκτορες και ερευνητές από σειρά πανεπιστημίων συμπεριλαμβανομένων, του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, όπου διδάσκει και ο ίδιος, το Πανεπιστήμιο του Αμβούργου, το Δημοκρίτειο Θράκης, το Αριστοτέλειο Θεσσαλονίκης, το ΕΚΠΑ, το Πάντειο, το ΟΠΑ, το Μετσόβειο, το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Λευκωσίας, Σαλτζμπουργκ Αυστρίας, Μονάχου, Χαϊδελβέργης και Άουξμπουργκ Γερμανίας, Οξφόρδης Μ. Βρετανίας, Σορβόννης και Λυών Γαλλίας και Τζώρτζτάουν, των ΗΠΑ.
Οι συγγραφείς προέρχονται στην πλειονότητά τους από τον χώρο της νομικής επιστήμης, καθηγητές, ερευνητές, δικηγόροι και δικαστές ενώ εκπροσωπούνται και άλλα επιστημονικά πεδία όπως το Πολυτεχνείο, τα οικονομικά, η πληροφορική, η φιλοσοφία, οι πολιτικές και κοινωνικές επιστήμες, η θεολογία κ.α. καθώς και εκπρόσωποι της αγοράς και της διοίκησης
Όπως τόνισε ο κ.Στυλιανίδης, οι συγγραφείς ανήκουν σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες, διαφορετικές ιδεολογικές αντιλήψεις, διαφορετικές φιλοσοφικές σχολές ή ακόμη και διαφορετικές θεολογικές πεποιθήσεις. Ως εκ τούτου η μελέτη εμπεριέχει εντελώς διαφορετικές οπτικές και απόψεις που συχνά μπορεί να μην ταυτίζονται μεταξύ τους. Αποτελεί ωστόσο μία πρώτη βάση δημοσίου διαλόγου επί ενός ζητήματος το οποίο χαρακτηρίζεται από ραγδαίες εξελίξεις και επί του οποίου δεν υπάρχει επαρκής βιβλιογραφία.
Ο κ.Στυλιανίδης χαρακτήρισε την απόφαση εκπόνησης αυτής της μελέτης ως “επιστημονικά παράτολμη, διότι καταπιανόμαστε με θέματα για τα οποία δεν υπάρχει επαρκής βιβλιογραφία, διεθνώς και τα οποία εξελίσσονται με απίστευτη ταχύτητα”. Ως αποτέλεσμα, “η τεχνολογία προσπερνά συνεχώς την επιστημονική προσέγγιση και τον νομοθέτη, γεννώντας συνεχώς νέα ηθικά διλήμματα που είναι δύσκολο να απαντηθούν”.
Όπως σημείωσε “ξεκινήσαμε από τον υφιστάμενο νομικό πολιτισμό μας. Αναλύσαμε το ελληνικό Σύνταγμα, άρθρο – άρθρο, παρουσιάζοντας κατά το δυνατό τις θετικές και αρνητικές συνέπειες που θα έχουν οι εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης σε κάθε ατομικό δικαίωμα, στην λειτουργία της Δημοκρατίας και στην προστασία του κράτους δικαίου. Όπου είμαστε ώριμοι δίνουμε απαντήσεις. Όπου δεν είμαστε, θέτουμε το ζήτημα για προβληματισμό”.
Τέλος, όπως προανήγγειλε ο κ.Στυλιανίδης, μέσω του πονήματος εκτός από την αναγκαία διεθνή βιβλιογραφία κατατίθεται και μία ολοκληρωμένη πρόταση ενόψει της επικείμενης συνταγματικής αναθεώρησης.
Στήριξη για το παραπάνω έργο παρέσχε ο ναυτιλιακός Όμιλος Τσάκου και οι εταιρίες Παυλίδη, Dasteri, Volton, Αναγέννηση καθώς και το ελληνικό cluster Πλειάδες με την Unisystems.
Στους συγγραφείς συγκαταλέγονται (αλφαβητικά) οι Α.Αβραντίνης, Α.Αθανασούλα, Ν. Ανδρεαδάκης, Γ. Ανδρουτσόπουλος, Σ. Βλαχόπουλος, Γ. Γαλανόπουλος, Β. Γεωργοπούλου, Ε. Γκουντέλα, Κ. Γουλιάμος, Γ. Γρίβας, Π. Δεριζιώτης, Γ. Δουκίδης, Σ. Ευσταθίου, Γ. Θεοδόσης, Β. Θεολόγη, Λ. Κανέλλος, J. Kaspar, Φ. Κολιοπάνος, Α. Κοντογιάννη, Μ. Κοττάκης, Β. Κουτσούμπας, Μ.-Ω. Κουτσουπιά, Δ. Κυριαζής, Ν. Λυμπέρης, ο Μητροπολίτης Μεσογαίας & Λαυρεωτικής Νικόλαος (Χατζηνικολάου), Β. Μπάρος, Α. Μωραΐτη, Α. Νικολοπούλου, Χ. Νικολούδης, Ε. Παλιούρα, Φ. Παναγοπούλου, Σ. Σέρμπος, L-H. Seukwa, Ε. Σταματούδη, Χ. Στάμελος, Ε. Στυλιανίδης, Π. Σφηνιαδάκη, Θ. Τσαλκιτζή, Χ. Τσιλιώτης, Κ. Τσιμάρας και Τ. Φαρμάκης.