«Είμαστε κατά βάθος οι λέξεις μας», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Στέλλα Τενεκετζή, με αφορμή το πρωτοποριακό εργαστήριο δημιουργικής γραφής Keywords of Patrida που θα παρουσιάσει στο Μικρό Πολυτεχνείο (Πλ. Αγίων Ασωμάτων 7, Θησείο), στις 28 και 29 Μαρτίου 2025. Λίγες μέρες πριν, την Τετάρτη 26 Μαρτίου, στον ίδιο χώρο, μια ανοιχτή δωρεάν συνάντηση θα δώσει στους ενδιαφερόμενους μια γεύση από αυτό που θα ακολουθήσει. Το ανοικτό μάθημα και το εργαστήριο συντονίζουν η Στέλλα Τενεκετζή και η Jessica – Ντέμη Αναγνωστούλη
Τι θα δούμε, λοιπόν, την Τετάρτη 26/3 στο Μικρό Πολυτεχνείο και γιατί να έρθουμε; «Την Τετάρτη στο Μικρό Πολυτεχνείο δεν θα δούμε αλλά θα κάνουμε. Θα έρθουμε σε επαφή με τη μέθοδο παραγωγής λόγου που θα χρησιμοποιήσουμε στο εργαστήριο Keywords of Patrida. Πρόκειται για μια ανοιχτή δωρεάν συνάντηση έτσι ώστε οι ενδιαφερόμενοι να πάρουν μια γεύση από αυτό που θα ακολουθήσει στις 28 και 29/3. Συνοπτικά, στην ανοιχτή συνάντηση θα δούμε πώς η γλώσσα μπορεί να γίνει μια σωματική εμπειρία και να μην μένει μόνο ως μια περιοριστική νοητική διαδικασία. Θα δούμε τα οφέλη αυτής της συνθήκης που είναι πραγματικά σπάνια. Αυξάνουμε κατά πολύ την ευελιξία στη μετάβαση από το προσωπικό στο συλλογικό, αυξάνουμε την αντίληψή μας γύρω από τον προσωπικό χώρο ανάπτυξης. Πράγματα που είναι ζητούμενα για κάθε συγγραφέα, αρχάριο ή φτασμένο, ζητούμενα όμως και για την καθημερινή ζωή. Για εμάς που γράφουμε, άλλωστε, η γραφή με τη ζωή είναι (τρομερά) συγκοινωνούντα δοχεία!», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Στ. Τενεκετζή, ιδρύτρια της Electra Social Company που οργανώνει και συντονίζει εκπαιδευτικά προγράμματα και βιωματικές δράσεις. Τα προγράμματα που σχεδίασε έχουν εγκριθεί από το Υπουργείο Παιδείας και το Υπουργείο Πολιτισμού.
Και τι ακριβώς θα κάνουν όσοι συμμετάσχουν στο εργαστήριο στις 28 και 29/3 στο Μικρό Πολυτεχνείο; «Το εργαστήριο περιλαμβάνει δύο δυναμικά στάδια: τη συγγραφή ενός spoken word ποιήματος και την παρουσίασή του μπροστά στο κοινό. Ξεκινώντας από τους ποιητές που άγγιξαν θεματικές όπως ο τόπος, η μνήμη και η ταυτότητα, αναζητούμε τον τρόπο που οι λέξεις τους συνομιλούν μαζί μας σήμερα. Πώς ηχούν οι φράσεις τους στη δική μας πραγματικότητα; Μπορούμε να βρούμε ένα νέο συλλογικό λεξιλόγιο που να μας εκφράζει πιο άμεσα; Και αν ναι, πώς μπορούμε να μας γνωρίσουμε καλύτερα μέσα από αυτό; Η παρουσίαση των ποιητικών έργων, που θα είναι ανοιχτή στο κοινό, θα γίνει στις 29/3 στο θέατρο Calderone», απαντά στην ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ η Στ. Τενεκετζή.
Η ίδια αναφέρεται και στον στόχο του ανοικτού σεμιναρίου και του εργαστηρίου: «Να διασκεδάσουμε μέσα από μια πιο συνειδητή σχέση με τη γλώσσα. Είμαστε κατά βάθος οι λέξεις μας. Σκοπός είναι να αντιληφθούμε τι λέμε και πώς το λέμε. Το λέμε για παράδειγμα με τον τρόπο που θα θέλαμε να το πούμε ή έτσι όπως έχουμε συνηθίσει ή γενικότερα συνηθίζεται; Γι’ αυτό μπαίνει ο διάλογος με το ‘συλλογικό’ λεξιλόγιο στο εργαστήριο. Για να αναρωτηθούμε πραγματικά αν αυτό που συνηθίζεται επί της ουσίας μάς αφορά. Είναι θέμα ελευθερίας. Της ύπαρξης στο σύνολό της που ξεκινάει φυσικά από την ελευθερία λόγου. Στόχος μας γενικότερα (και από ό,τι λένε οι συμμετέχοντες, τον πετυχαίνουμε) είναι να δούμε με τα μάτια μας, βιωματικά δηλαδή, τα οφέλη της δημιουργικής διαδικασίας στη σκέψη μας, στα γραπτά μας, στις αποφάσεις μας, στις σχέσεις μας. Αν δούμε από πρώτο χέρι τα οφέλη της -για τη δημιουργική διαδικασία πάντα μιλάμε- με τον τρόπο που μας ταιριάζει πιο πολύ και σχεδόν αυτόματα, της δίνουμε μια πιο κεντρική θέση στην καθημερινότητά μας και όλα τότε αλλάζουν».
Μέθοδος Keywords
Η συζήτηση στράφηκε και γύρω από τη μέθοδο γραφής του «μη δομημένου λόγου» ή Keywords (https://www.electrasocial.gr/copy-of-keywords ) που έχει αναπτύξει μετά από προσωπική έρευνα πάνω στο ενεργητικό και παθητικό λεξιλόγιο. Η μέθοδος, που τελειοποιήθηκε πρόσφατα μέσω του προγράμματος «My Keywords_είμαι οι λέξεις μου», χρηματοδοτήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και υλοποιήθηκε με το Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο για σχολεία της Θεσσαλονίκης.
«Η έρευνα ξεκίνησε το 2016, ενώ το 2020, τα πιλοτικά μαθήματα στο Ελληνικό Σχολείο του Λονδίνου και η επαφή με δίγλωσσους μαθητές, ήταν καθοριστικά για την εξέλιξή της. Συνοπτικά, η μέθοδος στηρίζεται σε δύο άξονες:
Πρώτον, στον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου. Η εστίαση σε λέξεις-κλειδιά βοηθά στην κατανόηση, οργάνωση και απομνημόνευση πληροφοριών. Έρευνες δείχνουν ότι ο εγκέφαλος δεν αποθηκεύει προτάσεις αυτούσιες αλλά μεμονωμένες λέξεις ως ξεχωριστές μονάδες. Έτσι, ανακαλούμε λέξεις χωρίς να θυμόμαστε ολόκληρες φράσεις. Η αποθήκευσή τους είναι προσωπική, βασισμένη στις εμπειρίες και τη μνήμη μας, δημιουργώντας ένα μοναδικό σημασιολογικό δίκτυο.
Δεύτερον, στη λειτουργία της γλώσσας ως φορέα πληροφοριών και συναισθημάτων. Από την προϊστορική εποχή, παράλληλα με τη μεταφορά πληροφοριών, η συναισθηματική έκφραση ήταν εξίσου κρίσιμη για την κοινωνική επιβίωση. Ωστόσο, πολιτισμικές και επιστημονικές εξελίξεις έδωσαν έμφαση στη λογική, μειώνοντας τη σημασία του συναισθήματος στη γλώσσα. Η συναισθηματική έκφραση (ή αλλιώς αυτοέκφραση) στα Keywords αποκαθιστά αυτή τη δυναμική, διευκολύνοντας την αυθεντική επικοινωνία. Η επιλογή της προφορικής ποίησης συντελεί προς αυτήν την κατεύθυνση», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Και συνεχίζει ως προς τα οφέλη αυτής της γραφής: «Η μέθοδος Keywords, που με μια φράση θα μπορούσε να αποδοθεί ως ‘απογείωσε τη γραφή σου, ξεκλείδωσε τη σκέψη σου’, ενδυναμώνει με απολαυστικό τρόπο, ενώ καλλιεργεί κοινωνικές δεξιότητες, ενισχύει την εμπιστοσύνη στην προσωπική άποψη, τη συναισθηματική νοημοσύνη και τη σύνδεση με τον εαυτό και το σύνολο. Αυτά είναι πολύτιμα όταν επιδιώκουμε μια αλλαγή στη ζωή μας και συναντάμε δυσκολίες. Στην εφηβεία και την τρίτη ηλικία, η συναισθηματική αλλαγή είναι αναπόφευκτη. Όσο πιο δυναμικά συμβεί, τόσο καλύτερα. Η μέθοδος λειτουργεί ως γέφυρα που βοηθά κάθε άτομο να αλλάξει οπτική και να προχωρήσει», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Στέλλα Τενεκετζή, που όνειρό της, «και όχι μακρινό, είναι να μπει η μέθοδος μέσα στο τυπικό σύστημα εκπαίδευσης, σε κάθε βαθμίδα. Έχουμε αρχίσει να οικοδομούμε προτάσεις για το πώς θα μπορούσε να συμβεί. Διάθεσή μας, εννοώ της ομάδας που δουλεύουμε πάνω στα Keywords, είναι να βρούμε τον εύκολο δρόμο. Να μην είναι ακατόρθωτο ή δύσκολο για το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας. Να είναι κάτι εύκολο μιας και είναι μετρήσιμα ωφέλιμο. Είμαι σίγουρη, θα συμβεί!», καταλήγει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Το ανοιχτό μάθημα, που θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 26 Μαρτίου, στις 8.30 μμ., είναι δωρεάν και διαρκεί 2 ώρες. Για να κρατήσετε τη θέση σας επικοινωνήστε τηλεφωνικά με το Μικρό Πολυτεχνείο (210.324.3306 – 210.325.2998). Το εργαστήριο θα πραγματοποιηθεί στις 28 και 29 Μαρτίου, με ανοιχτή spoken word performance το βράδυ στις 29 Μαρτίου στο θέατρο Calderone.
Ελένη Μάρκου