Πάνω από χίλιοι εξακόσιοι άνθρωποι, οι μισοί και πλέον από τους οποίους ήταν μέλη συμμοριών, έχασαν τη ζωή τους κατά τους τρεις πρώτους μήνες του 2025, καθώς εγκληματικές οργανώσεις εντείνουν ακόμη περισσότερο τις προσπάθειές τους να επεκτείνουν τον εδαφικό έλεγχό τους, ανακοίνωσε χθες Τετάρτη ο ΟΗΕ.
Μεταξύ της 1ης Ιανουαρίου και της 31ης Μαρτίου, «1.617 άνθρωποι σκοτώθηκαν και (σ.σ. άλλοι) 580 τραυματίστηκαν σε βίαια επεισόδια στα οποία ενεπλάκησαν συμμορίες, (σ.σ. παραστρατιωτικές) οργανώσεις νόμιμης άμυνας, ανένταχτα μέλη του πληθυσμού, καθώς και κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων των δυνάμεων ασφαλείας», σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση της πολιτικής αποστολής των Ηνωμένων Εθνών στη χώρα της Καραϊβικής (BINUH).
Οι αριθμοί αυτοί είναι μειωμένοι σε σύγκριση τόσο με το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο (1.741 νεκροί), όσο και με το πρώτο τρίμηνο του 2024 (2.505), όμως η ένταση της βίας δεν εξελίσσεται κατ’ ανάγκη με τρόπο γραμμικό, έχει διακυμάνσεις ανάλογα με τη δράση των συμμοριών και τις επιχειρήσεις των δυνάμεων επιβολής της τάξης.
«Μεταξύ του Ιανουαρίου και του Μαρτίου του 2025, παρά τους πολυάριθμους θανάτους στις τάξεις τους (936), οι συμμορίες ενέτειναν τις προσπάθειές τους να επεκτείνουν τον εδαφικό έλεγχό τους στη μητροπολιτική περιοχή της (σ.σ. πρωτεύουσας) Πορτ-ο-Πρενς και στα περίχωρά της», τονίζεται στην έκθεση (σελ. 5).
Στοχοποιήθηκαν ειδικά δυο συνοικίες «η κατάκτηση των οποίων θα διευκόλυνε το πέρασμά τους στην κοινότητα Πετιόν-Βιλ», που συγκαταλέγεται «στις τελευταίες περιοχές» οι οποίες παραμένουν αλώβητες από τη δράση συμμοριών και δεν έχουν περιέλθει υπό τον έλεγχό τους – εκεί έχουν την έδρα τους ξένες πρεσβείες, τράπεζες και κρατικοί θεσμοί.
Οι συμμορίες εξαπέλυσαν παράλληλα στα τέλη Μαρτίου «σφοδρές επιθέσεις» στις κοινότητες Μιρμπαλέ και Σο ντ’ Ο, στο κεντρικό τμήμα της χώρας, ώστε να «ελέγξουν την πρόσβαση στα σύνορα με τη Δομινικανή Δημοκρατία», πιο συγκεκριμένα τμήμα τους έκτασης «σχεδόν 70 χιλιομέτρων».
Ακόμη, ο ΟΗΕ υπογραμμίζει «τρεις δυναμικές των βίαιων επεισοδίων και των παραβάσεων του νόμου» που διακρίθηκαν καθαρά το 2024 και πλέον «εδραιώνονται»: τη βία που αποδίδεται σε ενέργειες συμμοριών (35% των θανάτων και των τραυματισμών), αυτή που οφείλεται σε επιχειρήσεις της αστυνομίας εναντίον συμμοριών και «εκτελέσεις» αποδιδόμενες σε αστυνομικούς (56%) και επίσης αυτή που συνδέεται με ενέργειες παραστρατιωτικών οργανώσεων νόμιμης άμυνας, ιδίως του κινήματος που έχει βαφτιστεί «Μπουά Καλέ» (9%).
Καθώς η αστυνομία, που βρίσκεται σε καθαρά μειονεκτική θέση, αποπειράται να ανακτήσει τον έλεγχο, η έκθεση εκφράζει ανησυχία για τουλάχιστον 65 «εξωδικαστικές εκτελέσεις» που έγιναν «με συνοπτικές διαδικασίες» ή κατά τρόπο «αυθαίρετο», συμπεριλαμβανομένων αυτών «δυο εφήβων», που αποδίδονται σε μέλη των δυνάμεων επιβολής της τάξης (σελ. 12-13).
Όταν «εκτελέστηκαν», τα θύματα ήταν άοπλα και δεν εμπλέκονταν σε βίαιες ενέργειες, υπογραμμίζεται στην έκθεση του ΟΗΕ.
Η Αϊτή, η φτωχότερη χώρα του δυτικού ημισφαιρίου, συνταράσσεται εδώ χρόνια από τη βία των συμμοριών, στις οποίες αποδίδονται φόνοι, βιασμοί, λεηλασίες και απαγωγές για λύτρα, κατάσταση που χειροτερεύει η αέναη πολιτική αστάθεια.
Το 2024, ο ΟΗΕ κατέγραψε πάνω από 5.600 ανθρωποκτονίες που συνδέονταν με τη δράση συμμοριών (+20% σε σύγκριση με το 2023), 1.500 απαγωγές, πάνω από 6.000 υποθέσεις έμφυλης βίας (το 69% ήταν σεξουαλικές επιθέσεις), καθώς και τρομακτική αύξηση (+70%) της εξαναγκαστικής στρατολόγησης παιδιών από ένοπλες ομάδες. Παράλληλα, πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι είναι πλέον εσωτερικά εκτοπισμένοι, αριθμός αυξημένος κατά 48% σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο του 2024.
Το πρώτο τρίμηνο του 2025, καταγράφτηκαν 319 υποθέσεις σεξουαλικές βίας με 333 επιζήσασες, ιδίως ομαδικοί βιασμοί, αριθμός αυξημένος κατά 254% σε σύγκριση με το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο, σημειώνεται ακόμη στην έκθεση της BINUH (σελ. 13-14).