Η έλλειψη σωματικής άσκησης στα παιδιά αποτελεί σήμερα έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για την υγεία τους. Η αύξηση της καθιστικής ζωής και η μείωση της σωματικής δραστηριότητας, είτε λόγω της αυξημένης χρήσης ηλεκτρονικών συσκευών είτε εξαιτίας αλλαγών στον τρόπο ζωής, έχει οδηγήσει σε μια σειρά από προβλήματα υγείας που επηρεάζουν όχι μόνο τη σωματική κατάσταση των παιδιών αλλά και τη νοητική τους ανάπτυξη. Το ΑΠΕ-ΜΠΕ συζήτησε αυτό το σημαντικό ζήτημα με τον Δρ Ανδρέα Φλουρή, ο οποίος είναι καθηγητής Φυσιολογίας στο Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και σύμβουλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Οι επιπτώσεις της έλλειψης σωματικής άσκησης
Όπως αναφέρει ο Δρ Φλουρής, «η μειωμένη σωματική άσκηση στα παιδιά έχει συνδεθεί με την αύξηση των ποσοστών παιδικής παχυσαρκίας, καθώς και με χρόνιες παθήσεις όπως ο διαβήτης τύπου 2 και το μεταβολικό σύνδρομο. Τα προβλήματα αυτά δεν επηρεάζουν μόνο την υγεία των παιδιών στο παρόν, αλλά αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης καρδιοπαθειών, εγκεφαλικών επεισοδίων και άλλων μη μεταδοτικών ασθενειών στην ενήλικη ζωή. Επίσης, η έλλειψη άσκησης έχει συνδεθεί με νοητικά προβλήματα, όπως η χαμηλή αυτοεκτίμηση, οι δυσκολίες συγκέντρωσης, και η αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης άγχους και κατάθλιψης.»
Η σωματική δραστηριότητα ως προληπτικό εργαλείο
Συνεχίζοντας, ο καθηγητής εξηγεί ότι «η τακτική σωματική άσκηση δεν είναι απλώς μέσο πρόληψης των παραπάνω προβλημάτων, αλλά και ένας σημαντικός παράγοντας για τη βελτίωση της συνολικής υγείας και ανάπτυξης των παιδιών. Η άσκηση ενισχύει τη λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος, προάγει την ανάπτυξη μυών και οστών και βελτιώνει τις μεταβολικές διαδικασίες. Πέρα από τα σωματικά οφέλη, η σωματική δραστηριότητα ενισχύει επίσης τις νοητικές λειτουργίες και την ψυχική υγεία, βελτιώνοντας την ικανότητα μάθησης και την συγκέντρωση, όπως έχουν δείξει πολλές μελέτες του Εργαστηρίου μας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Επίσης, πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο British Columbiaστον Καναδά έδειξε ότι η σωματική δραστηριότητα ενισχύει τη λειτουργία του ιππόκαμπου, περιοχής του εγκεφάλου που συνδέεται με τη μνήμη και τη μάθηση.»
Παιδική άσκηση και κοινωνία
«Η ενσωμάτωση της σωματικής άσκησης στην καθημερινότητα των παιδιών», εξηγεί ο Δρ Φλουρής, «δεν είναι απλώς ζήτημα υγείας, αλλά αποτελεί προϋπόθεση για την ομαλή κοινωνική και ακαδημαϊκή ανάπτυξή τους. Πλειάδα μελετών έχουν δείξει ότι οι μαθήτριες και οι μαθητές που είναι πιο δραστήριοι σωματικά έχουν καλύτερες επιδόσεις στο σχολείο, υψηλότερη αυτοπεποίθηση και καλύτερη ψυχολογική ισορροπία. Επιπλέον, η σωματική δραστηριότητα βοηθά στην αποτροπή φαινομένων όπως η σχολική βία και ο εκφοβισμός, καθώς προάγει την ομαδικότητα και την αυτοπειθαρχία. Αυτά είναι ζητήματα που απασχολούν την ελληνική κοινωνία ολοένα και περισσότερο και θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά με την ενίσχυση της σωματικής δραστηριότητας των παιδιών μας.»
Προτάσεις για την ενθάρρυνση της σωματικής άσκησης
Ο Δρ Φλουρής εξηγεί ότι «η προώθηση της σωματικής δραστηριότητας στα παιδιά πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα τόσο των εκπαιδευτικών συστημάτων όσο και των οικογενειών. Είναι σημαντικό να δημιουργηθούν κατάλληλες υποδομές και προγράμματα που θα ενθαρρύνουν τα παιδιά να ασκούνται καθημερινά. Σύμφωνα με τις διεθνείς συστάσεις, τουλάχιστον 60 λεπτά σωματικής άσκησης την ημέρα είναι απαραίτητα για τη διατήρηση της υγείας και της καλής σωματικής και ψυχικής κατάστασης των παιδιών. Οι δραστηριότητες αυτές πρέπει να περιλαμβάνουν ασκήσεις που ενισχύουν την καρδιά, τους μύες και τα οστά». Συνεχίζοντας, ο ΔρΦλουρής τονίζει πως «η επένδυση στη σωματική δραστηριότητα των παιδιών σήμερα αποτελεί μια επένδυση για το μέλλον της κοινωνίας μας. Η καλλιέργεια ενός τρόπου ζωής που βασίζεται στην κίνηση και την άσκηση θα βοηθήσει τα παιδιά να μεγαλώσουν υγιή, ισορροπημένα και ικανά να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις του μέλλοντος. Επομένως, η σωματική άσκηση δεν πρέπει να θεωρείται πολυτέλεια αλλά απαραίτητη προϋπόθεση για την υγιή ανάπτυξη των παιδιών. Η έλλειψή της επιβαρύνει όχι μόνο την υγεία τους, αλλά και την κοινωνία στο σύνολό της, καθώς αυξάνει τα κόστη υγείας και μειώνει τη συνολική ευημερία. Επομένως, είναι καθήκον όλων μας να ενθαρρύνουμε τη σωματική άσκηση και να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον που προάγει την κίνηση και τη δραστηριότητα».
Αποστόλης Ζώης