Σε μια εποχή, που τα ελληνικά νησιά αποτελούν δημοφιλείς προορισμούς και γεμίζουν ασφυχτικά από τουρίστες, αναδύεται από το παρελθόν μια Ελλάδα γεμάτη αυθεντικότητα, αθωότητα και ανεπιτήδευτη ομορφιά. Τότε, που οι κάτοικοι των νησιών αγωνίζονταν καθημερινά, με αξιοπρέπεια, για την επιβίωσή τους.
Οι εικόνες αυτές, που σήμερα φαντάζουν βγαλμένες σαν από μια άλλη εποχή, αναδύονται μέσα από το έργο του διεθνούς φήμης φωτογράφου Ρόμπερτ Μακέιμπ (Robert McCabe).
Η φωτογραφική έκθεση «Αναμνήσεις από το Αιγαίο», που διοργανώνεται από την ΑμΚΕ ΚΥΚΛΩΨ και φιλοξενείται στην Δράμα, στον εκθεσιακό χώρο του αρχοντικού Αναστασιάδη (Μαρμάρινο Σπίτι), προσκαλεί τους επισκέπτες σε ένα ταξίδι στο χρόνο. Μέσα από 80 μοναδικές φωτογραφικές εκτυπώσεις, ασπρόμαυρες και έγχρωμες, που αποτυπώνουν την Ελλάδα των δεκαετιών 1950 και 1960, πριν από τη μεγάλη τουριστική ανάπτυξη.
Ήταν η πρώτη φορά που οι άνθρωποι της ΑμΚΕ ΚΥΚΛΩΨ, που ίδρυσε ο μεγάλος ευεργέτης της Δράμας Άρης Θεοδωρίδης, διοργάνωσαν εκδήλωση για να εγκαινιάσουν μία από τις πολλές εκθέσεις που φιλοξενούνται στο αρχοντικό Αναστασιάδη. Η παρουσία, όμως, στην Δράμα του πολυβραβευμένου φωτογράφου και μεγάλου φιλέλληνα Ρόμπερτ Μακέιμπ (Robert McCabe), επέβαλε μια σεμνή εκδήλωση για να τιμηθεί ο ίδιος και το πολυσήμαντο έργο του. Παρά το γεγονός ότι διανύει το 91ο έτος της ηλικίας του, παραμένει ένα πολύ δραστήριος, προσιτός και σεμνός άνθρωπος, γεμάτος όρεξη για δημιουργία.
Στον ιδιαίτερα ζεστό λόγο του δεν έκρυψε την χαρά και τη συγκίνησή του που βρίσκεται στην Δράμα, όπου ήρθε για πρώτη φορά, αν και ταξίδεψε, όπως είπε, μέχρι σήμερα σχεδόν σε όλη την Ελλάδα. «Το Αιγαίο άλλαξε πολύ τα τελευταία 70 χρόνια», τόνισε, «κάθε φορά που θυμάμαι το ποίημα του Λόρδου Βύρωνα για τα χρώματα του δειλινού στο Αιγαίο, το μυαλό μου γυρνάει πάντα σ’ εκείνο το ηλιοβασίλεμα, στη Μύκονο».
«Οι φωτογραφίες αυτές, μέχρι τη δεκαετία του 1950», σημείωσε ο κ. Μακέιμπ, «σχεδόν αποτυπώνουν την εικόνα της Ελλάδας που ερχόταν από την αρχαιότητα, χωρίς υποδομές, χωρίς λιμάνια και δίκτυα κοινής ωφέλεια. Όλα γινόντουσαν τότε με τα καΐκια. Ήταν εκείνα τα δύσκολα, αλλά όμορφα χρόνια, που δεν υπήρχε ακόμα η ομοιογένεια της προόδου. Τότε, κάθε νησί, κάθε τόπος, είχε την δική του ξεχωριστή φυσιογνωμία και ταυτότητα».
Τα ελληνικά νησιά αποκαλύπτουν την κρυμμένη τους ομορφιά
Η δημοσιογράφος Μαργαρίτα Πουρνάρα, προλογίζοντας τον διακεκριμένο φωτογράφο, τόνισε πως ο Ρόμπερτ Μακέιμπ δεν γεννήθηκε Έλληνας, έγινε Έλληνας και μέσα από τη δουλειά του αγκάλιασε ολόκληρη την Ελλάδα. Αναφέρθηκε, επίσης, στις προσωπικές του αναμνήσεις από την Ελλάδα, όπως τις αποκόμισε από τα πολλά ταξίδια που έκανε.
«Ο Μακέιμπ πρόλαβε την Ελλάδα στην πιο αγνή της μορφή», σημείωσε η κ. Πουρνάρα και πρόσθεσε: «Όταν πήγε στη Σαντορίνη, στα μέσα της δεκαετίας του ’50 δεν υπήρχε καν η έννοια του τουρισμού. Ήταν ένα πολύ φτωχό νησί. Νομίζω ότι όλο το νησί είχε έξι τουρίστες. Είδε την πατρίδα μας να αλλάζει, να αλλάζει δραματικά και οι φωτογραφίες του σε αυτή την έκθεση τεκμηριώνουν τις αλλαγές. Τώρα, αν δει κάποιος το ποτήρι μισοάδειο, θα πει ότι χάσαμε ένα μεγάλο μέρος της αγνότητας που είχε κάποτε η Ελλάδα και ως προς την φιλοξενία και ως προς το τι ήταν δομημένο ή τι δεν ήταν δομημένο. Όμως, αν ρωτήσεις τον ίδιο τον Μακέιμπ, θεωρεί ότι γνώρισε μια φτωχή χώρα με πολύ αξιοπρεπείς κατοίκους που πάλευαν για την επιβίωσή τους και ήταν άνθρωποι του μόχθου. Μπορεί, μέσα σε αυτά τα χρόνια, η Ελλάδα να έχασε κάτι, αλλά κέρδισε κάτι άλλο, που λέγεται ευμάρεια, κοινωνική ένταξη, συμπερίληψη. Ο ίδιος δεν σχημάτισε ποτέ αρνητική εικόνα για τη χώρα μας. Όλη αυτή την αλλαγή την είδε ως μια μεγάλη εξέλιξη της Ελλάδας».
Για τη ζωή και το έργο του μεγάλου Αμερικανού φωτογράφου, που για πάνω από 65 χρόνια φωτογραφίζει την Ελλάδα, μίλησε το στέλεχος της ΑμΚΕ ΚΥΚΛΩΨ Κυριάκος Συφιλτζόγλου, ο οποίος τόνισε πως στον Ρόμπερτ Μακέιμπ απονεμήθηκε τιμητικά η ελληνική ιθαγένεια για τη μεγάλη του προσφορά στην Ελλάδα.
«Στα 25 νησιά του Αιγαίου που φωτογράφισε», υπογράμμισε ο κ. Συφιλτζόγλου, «αποτυπώνει την καθημερινή ζωή και τον μόχθο των ανθρώπων δίπλα και μέσα στην θάλασσα. Το μοναδικό που ίσως δεν άλλαξε σε αυτά τα 70 χρόνια είναι η αντανάκλαση του ήλιου στα νερά του Αιγαίου», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Μέσα από το βλέμμα του Ρόμπερτ Μακέιμπ, τα ελληνικά νησιά αποκαλύπτουν την κρυμμένη τους ομορφιά, εκείνη που συνυπήρχε με τη σκληρή καθημερινότητα των ανθρώπων τους. Στιγμές φαινομενικά απλές και εφήμερες, όπως η βόλτα του ψαρά στο λιμάνι ή η αναμονή στο καφενείο του χωριού, αποκτούν μια διαχρονική αξία, γεμάτη μνήμη και συναισθηματική φόρτιση. Αυτές οι εικόνες μας συνδέουν με μια Ελλάδα που δεν υπάρχει πια, μια Ελλάδα αυθεντική, ανόθευτη από τις πιέσεις του σύγχρονου κόσμου.
Ο ταλαντούχος Δραμινός φωτογράφος Κώστας Βιδάκης ανέλαβε την επιμέλεια και τον σχεδιασμό της φωτογραφικής έκθεσης «Αναμνήσεις από το Αιγαίο», όπως επίσης και του καλαίσθητου εντύπου που διανέμεται δωρεάν σε όλους τους επισκέπτες.
Η έκθεση θα φιλοξενείται στο «Μαρμάρινο Σπίτι» όλο το καλοκαίρι και θα ολοκληρωθεί στα τέλη Σεπτεμβρίου.
Ο Ρόμπερτ Μακέομπ θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς φωτογράφους, που αποτύπωσαν την Ελλάδα του 20ού αιώνα. Η δουλειά του συνέβαλε καθοριστικά στη διατήρηση της εικόνας μιας εποχής που άφησε πίσω της μια ανεξερεύνητη πλευρά της ελληνικής ιστορίας. Η σημασία του έργου του δεν περιορίζεται μόνο στην αισθητική του αξία, αλλά και στην ιστορική του διάσταση. Μέσα από τις φωτογραφίες του, έχουμε μια πολύτιμη εικόνα του παρελθόντος, καταγράφοντας μια Ελλάδα που δεν υπάρχει πια.