Μια μπάλα φτιαγμένη από ένα παλιό κομμάτι εφημερίδας, επιμελώς σχηματοποιημένη, μικρά και μεγαλύτερα χάρτινα κουτιά από σούπερ μάρκετ, όπου θα μπει ο στόχος με τη χρήση γλωσσοπίεστρου (το ξυλάκι του γιατρού), είναι τα κομμάτια ενός παιχνιδιού που κατασκευάζει με με πάθος, αγάπη, μεράκι και εξ ολοκλήρου με ανακυκλώσιμα υλικά ο Χρήστος Κεβρεκίδης, συνταξιούχος νηπιαγωγός από τη Θεσσαλονίκη και μάλιστα ο πρώτος άνδρας νηπιαγωγός στην Ελλάδα. Το συγκεκριμένο παιχνίδι λέγεται καταπέλτης και είναι ένα από τα δεκάδες εκπαιδευτικά παιχνίδια που παίρνουν «σάρκα και οστά» στα χέρια του κ. Κεβρεκίδη.
Συλλέκτης παλιών παιχνιδιών για πολλά χρόνια αλλά κυρίως κατασκευαστής εδώ και τέσσερις δεκαετίες, ο συνταξιούχος νηπιαγωγός πιστεύει ακράδαντα πως το παιχνίδι είναι για όλες τις ηλικίες και αποτελεί απόδειξη του ανθρώπου να δημιουργεί πολιτισμό.
Με συνοδοιπόρο σε αυτό το θαυμαστό ταξίδι στον κόσμο του παιχνιδιού τη σύζυγό του και με την εμπειρία που έχουν αποκομίσει και οι δύο ως εκπαιδευτικοί και σχολικοί σύμβουλοι, κατασκεύασαν παιχνίδια βασισμένα σε δικές τους ιδέες ή μετεξέλιξαν ήδη υπάρχοντα, όπως ένα χάρτινο φλίπερ από κουτιά αποθήκευσης, λαβύρινθους και πολλά, που έχουν συγκεκριμένους στόχους και μαθηματικές έννοιες της φυσικής της χημείας. Μάλιστα, όπως λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Κεβρεκίδης, χρησιμοποίησε και τη γνώση από τις σπουδές του ως τεχνολόγος μηχανολόγος μηχανικός για την κατασκευή των παιχνιδιών.
«Περίπου διακόσια παιχνίδια κατασκευάσαμε μέχρι σήμερα και είναι όλα από φτηνά, χρησιμοποιημένα ή υπάρχοντα καθημερινά αντικείμενα. Από σούπερ μάρκετ και φαρμακεία παίρνουμε την πρώτη ύλη. Κουτιά, ακρυλικά φύλλα από ταμπέλες ακρυλικές, πλαστικά από διαφημίσεις και, μάλιστα, τα υλικά τα χρησιμοποιούσαμε έτσι όπως είναι και δεν τα καλλωπίζουμε αλλά τα αφήναμε ακόμη και με το προϊόν αναγραφόμενο για να δείξουμε ότι μπορούν να φτιάξουν παιχνίδια και οι γονείς με απλά υλικά και με σχεδόν μηδενικό κόστος» σημειώνει ο κατασκευαστής των οικολογικών παιχνιδιών.
Όπως λέει, όλα τα παιχνίδια έχουν σαφείς εκπαιδευτικούς και παιδαγωγικούς στόχους ώστε να καλλιεργούν τόσο τις νοητικές ικανότητες και τη λεπτή ή αδρή κινητικότητα, όσο και τη φαντασία, αλλά και τη δημιουργική και κριτική σκέψη των παιδιών. Πολλά, δε, από αυτά απευθύνονται σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες.
«Στην εποχή της υπερβολικής χρήσης των ηλεκτρονικών μέσων, τα παιδιά καλούνται να ασχοληθούν με πραγματικά υλικά και αντικείμενα, αντί για την εικονική πραγματικότητα. Βεβαίως φροντίσαμε ώστε τα παιχνίδια να πληρούν τους κανόνες ασφαλείας των παιχνιδιών και γι’ αυτό επιλέξαμε τα κατάλληλα υλικά και επιδιώξαμε τα παιχνίδια να μην είναι ανταγωνιστικά. Επιπλέον σεβαστήκαμε τη διαφορετικότητα και τον προσωπικό ρυθμό εξέλιξης του κάθε παιδιού» σημειώνει ο συνταξιούχος νηπιαγωγός και εξηγεί ότι μέσα από τα παιχνίδια που έχει φτιάξει, το κάθε παιδί έχει να ανταγωνιστεί τον εαυτό του, δηλαδή τις προηγούμενες του προσπάθειες, ενώ τα ίδια παιχνίδια μπορούν να παιχτούν με διαφορετικούς τρόπους και επιτρέπουν στα παιδιά να εφεύρουν νέους, δικούς τους κανόνες παιχνιδιού.
Οι κατασκευές – παιχνίδια του έμπειρου νηπιαγωγού, που έχει περάσει από πολλές αίθουσες και έχει διδάξει και παίξει με εκατοντάδες παιδιά, αποφεύγουν και τον έμφυλο διαχωρισμό των παιχνιδιών, δηλαδή το διαχωρισμό τους σε αγορίστικα και κοριτσίστικα παιχνίδια. Αντιπροτείνουν παιχνίδια που περιέχουν μέσα τους κρυμμένα «μυστικά» της Φυσικής και των Μαθηματικών, τα οποία καλούνται τα παιδιά να ανακαλύψουν. Φυσικά, η ικανότητά τους αυτή είναι ανάλογη με την ηλικία τους. Οι μεγαλύτερες ηλικίες κατανοούν και προσδιορίζουν την αιτία, ενώ οι μικρότερες αντιλαμβάνονται διαισθητικά τον τρόπο του σωστού χειρισμού και μεγαλώνοντας θα αποκρυπτογραφούν βαθμιαία τις έννοιες, τις αρχές και τις σχέσεις τους.
Για τον ίδιο, η κατασκευή των παιχνιδιών αποτελεί πρόκληση για περισσότερη διερεύνηση, απαιτεί προσωπική εμπλοκή, συνεργασία, αλληλοβοήθεια, διάχυση της τεχνογνωσίας των πιο έμπειρων, διερεύνηση των υλικών. Με το παιχνίδι διασφαλίζεται, όπως λέει, τόσο η ολόπλευρη ανάπτυξη των παιδιών, όσο και η θετική μετέπειτα στάση τους προς τη μάθηση και αναγνωρίζεται ως η αποτελεσματικότερη διδακτική μέθοδος για τη νοητική εξέλιξη, αλλά και την ψυχολογική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών.
Τα παιχνίδια του κ. Κεβρεκίδη από ανακυκλώσιμα υλικά έχουν φιλοξενηθεί σε εκθέσεις στο παρελθόν και ο ίδιος ο κατασκευαστής τους ονειρεύεται να μπουν και στα σχολεία καθώς έχει σκοπό, αν καταφέρει να κάνει πολλά κομμάτια, να τα χαρίσει σε παιδιά νηπιαγωγείων και δημοτικών, όταν φτιάξουν και άλλα.
«Εμείς δεν είμαστε έμποροι ή κατασκευαστική εταιρεία για να έχουμε ποσότητες και μεγάλο αριθμό παιχνιδιών. Υπάρχει ένα εργοστάσιο που έχει “ φύρα” δική του από πλαστικά και ακρυλικά φύλλα, που είναι η βάση μας για πολλά παιχνίδια και ελπίζω να ολοκληρωθεί η συνεργασία μας και να μας δώσει τελικά το υλικό που χρειαζόμαστε ώστε να φτιάξουμε αρκετά παιχνίδια και να φτάσουν πρώτα σε σχολεία ειδικής αγωγής. Όταν αυτό συμβεί θα περιμένουμε με μεγάλη ανυπομονησία να μας πουν οι εκπαιδευτικοί πώς ανταποκρίθηκαν τα παιδιά με τα παιχνίδια μας και αν πρέπει κάτι να αλλάξουμε, θα το κάνουμε» σημειώνει ο κ. Κεβρεκίδης.
Ο συνταξιούχος νηπιαγωγός έχει στην κατοχή του και μια μεγάλη συλλογή από παλιά παιχνίδια, κάποια από το 1940 (τσίγκινα αυτοκινητάκια με μεταλλικούς διαδρόμους και παιχνίδια από εταιρείες που δεν υπάρχουν εδώ και πολλά χρόνια). Φροντίζει, ωστόσο, όσο αυτό είναι δυνατό να εμπλουτίζει τη συλλογή του, και έχει συγγράψει και δύο βιβλία σχετικά με το παιχνίδι και το παιδαγωγικό υλικό.
Αναστασία Τελιανίδου
*Τις φωτογραφίες παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Κεβρεκίδης