Μαρούλια, λάχανα, παντζάρια, κουνουπίδι και μπρόκολο φύτεψαν και καλλιεργούν στις αυλές των σχολείων τους εβδομήντα πέντε μαθητές και μαθήτριες της πρώτης, τρίτης και τετάρτης τάξης από τρία δημοτικά σχολεία της Θεσσαλονίκης, το 41ο, το 53ο και το 31ο. Για λίπασμα χρησιμοποίησαν πεσμένα φύλλα από τις αυλές, τα οποία μαζεύουν στο διάλειμμα και τα χρησιμοποιούν, εφαρμόζοντας παράλληλα μια καλή πρακτική, αυτή της αναγεννητικής γεωργίας, που αξιοποιεί τη βιολογική ζωή της γης και των υδάτων του κόσμου.
Τα ίδια παιδιά, μαζί με τους γονείς και τους κηδεμόνες τους, πριν από λίγο καιρό είχαν συγκεντρωθεί στο σχολείο, για να προετοιμάσουν τη διαδικασία. «Δεν φέραμε απλώς ένα κουτί που το τοποθετήσαμε στις αυλές. Τα παιδιά, οι γονείς τους και τα μέλη της σχολικής κοινότητας, πάνω από τετρακόσια άτομα συνολικά, έπιασαν πριόνια, έκοψαν ξύλα, λιμάρανε, βιδώσανε και κέρδισαν μια εμπειρία, χαρακτηριστικό παράδειγμα της ανάδειξης των σχολικών αυλών ως προνομιακών δημόσιων χώρων για την προώθηση στόχων όπως η αστική βιωσιμότητα και η κλιματική ουδετερότητα», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η υπεύθυνη Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων της περιβαλλοντικής οργάνωσης Μαμαγαία, Δομνίκη Βαγιάτη.
Συναντήσεις για τα έμφυλα ζητήματα
Η ίδια διευκρινίζει ότι τα παραπάνω έγιναν στο πλαίσιο του προγράμματος Genderyard, μέσω του οποίου αξιοποιήθηκαν περιβαλλοντικές πρακτικές από τη δημιουργία λαχανόκηπων, και έγιναν συναντήσεις με αντικείμενο τα έμφυλα ζητήματα, την εξομάλυνσή τους και τους ρόλους στη σχολική κοινότητα. «Δείξαμε στα παιδιά τη διαφορά μεταξύ βιολογικού και κοινωνικού φύλου μέσα από παρατηρήσεις σε ζώα και φυτά. Παίξαμε παιχνίδια ρόλων. Τους ζητήσαμε να ζωγραφίσουν ένα άτομο που μαγειρεύει, ασχολείται με τη φροντίδα των φυτών ή την πολιτική. Από τις αναπαραστάσεις που πήραμε διαπιστώσαμε ότι υπήρχαν και μπαμπάδες που μαγείρευαν και γυναίκες κηπουροί αλλά λιγότερες γυναίκες που ασχολούνται με την πολιτική. Προέκυψαν επίσης διαφωνίες μεταξύ των παιδιών, αντιλήψεις και σκέψεις γύρω από όλα αυτά. Η αλήθεια είναι ότι τα παιδιά δεν ξεκινούν τη ζωή τους με κάποιον διαχωρισμό. Οι διαχωρισμοί προκύπτουν αργότερα μέσα από αλληλεπιδράσεις είτε στο παιχνίδι, είτε στο μάθημα, είτε από την επίδραση των ενηλίκων» σημειώνει η κ. Βαγιάτη.
Τα μονοπάτια της τροφής… food trails
Ένα βήμα παραπέρα, μαθητές και μαθήτριες μελέτησαν τη σχολική αυλή, είδανε πού παίζουν τα αγόρια και πού παίζουν τα κορίτσια, βγήκαν από τα όρια της αυλής του σχολείου τους στον αστικό χώρο και χαρτογράφησαν τη γειτονιά, κρίνοντας αν η πόλη είναι σχεδιασμένη για το δικό τους ύψος και πώς μπορεί οι ενήλικες να σχεδιάζουν πόλεις που δεν είναι φιλικές στα παιδιά. Επισκέφθηκαν, επίσης, τον αστικό αμπελώνα του Δήμου Θεσσαλονίκης, όπου συμμετείχαν σε εργαστήριο για τη βιώσιμη τροφή, στο πλαίσιο του έργου «Food trails», που υλοποίησε ο Δήμος σε συνεργασία με την Μαμαγαία. Βοήθησαν, τέλος, τις κοινότητες να οικειοποιηθούν τα φυτεμένα δώματα που διαθέτει ο δήμος και έζησαν πώς είναι ένας χώρος πρασίνου, αστικής καλλιέργειας και οινοποιίας.
Στα οφέλη των παραπάνω δράσεων, η υπεύθυνη Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων της Μαμαγαία, περιλαμβάνει τη δυνατότητα της ενασχόλησης με το πράσινο να δημιουργεί ένα πιο συμπεριληπτικό πεδίο, ώστε αγόρια και κορίτσια να συνεργάζονται αλλά και τον θετικό ρόλο των σχολικών αυλών για την προώθηση της ισότητας των φύλων και της κλιματικής ουδετερότητας.
Τα παιδιά στο σχολείο δεν τρώνε τόσο συχνά φρούτα και λαχανικά
Όπως άλλωστε έγινε γνωστό, η Μαμαγαία υλοποίησε ερευνητική μελέτη στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Accting και εκπόνησε τον εκπαιδευτικό οδηγό Food4Schools, με στόχο την προώθηση βιώσιμων και συμπεριληπτικών διατροφικών συνηθειών στα σχολεία. Σε ό,τι αφορά τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών, η κ. Βαγιάτη επισημαίνει ότι «τα παιδιά τρώνε στο σχολείο πιο επεξεργασμένες τροφές ενώ δεν συναντάμε τόσο συχνά φρούτα και λαχανικά γιατί δεν προσφέρονται και στα ίδια τα κυλικεία που ξέρουν ότι αν φερουν κάτι πιο υγιεινό ή ακριβό μπορεί να μην πουληθεί». Σχολιάζει, ακόμη ότι «η τροφή δεν σχετίζεται άμεσα μόνο με την υγεία μας αλλά είναι ένα φαινόμενο με πολλές διαστάσεις και πολιτισμικές, οπότε πρέπει να προσεγγίζεται με αυτόν τρόπο και στην εκπαίδευση και στο πεδίο της πρακτικής εφαρμογής».
Για τον λόγο αυτό, όπως τονίζει, δημιουργήθηκε ένας εκπαιδευτικός οδηγός, ένα τροφοζάρι που ρίχνοντάς το τα παιδιά καατευθύνονται σε διάφορες κατηγορίες τροφής. Σε αυτές περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η ανθρώπινη υγεία, η διαπολιτισμικότητα, η πολιτική και η τέχνη ενώ κάθε κατηγορία παραπέμπει με ένα QR Code τον εκπαιδευτικό σε μια λίστα δραστηριοτήτων που μπορύν να γίνουν στη σχολική τάξη. Ο οδηγός θα είναι διαθέσιμος από τις 15 Νοεμβρίου.
Οι παραπάνω δράσεις, καθώς και μια έκθεση φωτογραφιών και χειροτεχνιών από μαθητές για έμφυλα ζητήματα, παρουσιάζονται απόψε σε εκδήλωση του Δήμου Θεσσαλονίκης και της Μαμαγαία στο δημαρχείο Θεσσαλονίκης.
Π. Γιούλτση