Η πρόσβαση των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε ευρωπαϊκά και εθνικά χρηματοδοτικά εργαλεία και η σημασία που έχει για την βιωσιμότητα και την ανάπτυξη αυτών των επιχειρήσεων, συζητήθηκαν σε πάνελ που οργανώθηκε στο «Second European Business Summit» που διεξάγεται στην Αθήνα.
Η γ.γ. ΕΣΠΑ, Βασιλική Παντελοπούλου είπε ότι πράγματι οι ΜμΕ αποτελούν τον πυρήνα της ελληνικής οικονομίας και απασχολούν το 85% των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα.
Αναφερόμενη στις δυσκολίες χρηματοδότησης που αντιμετωπίζουν οι ΜμΕ σημείωσε ότι αυτές «έχουν ληφθεί υπόψη στον σχεδιασμό του ΕΣΠΑ 2021-2027» και έκανε γνωστό ότι: «Το ΕΣΠΑ 2021-2027 έχει προϋπολογισμό 26,7 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 4,3 δισ. πηγαίνουν απευθείας στις ΜμΕ. Από τα 3,9 δισ. ευρώ του προγράμματος Ανταγωνιστικότητα, τα 2,3 δισ. (60%) πηγαίνουν απευθείας στις ΜμΕ». Πρόσθεσε ακόμη: «Από το πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα έχουμε διαθέσει 860 εκατ. ευρώ για την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα και έχουμε διαμορφώσει προγράμματα που στοχεύουν στην αντιμετώπιση δυσκολιών των ΜμΕ, όπως είναι η πρόσβαση, η ταχύτητα και τα αυστηρά τραπεζικά κριτήρια».
Σύμφωνα με την κ. Παντελοπούλου, «το Ταμείο Επιχειρηματικότητας (ΤΕΠΙΧ) που δίνει δάνεια στις επιχειρήσεις, είχε μεγάλη επιτυχία και το δανειακό σκέλος απορροφήθηκε κατά 100%». Η ίδια έκανε γνωστό ότι «το Ταμείο αναμένεται να ενισχυθεί με επιπλέον κονδύλια από το πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα και άλλες πηγές».
Αναφερόμενη στα ΠΕΠ, είπε ότι τα στοιχεία της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας δείχνουν ότι από το ΤΕΠΙΧ, το 43% των επιχειρήσεων που έχουν ενισχυθεί είναι νέες επιχειρήσεις που ενισχύονται για πρώτη φορά. Πρόσθεσε πως από τα Περιφερειακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ, από τα 26 δισ. έχουν δοθεί 8 δισ. ευρώ, και από αυτά, τα 800 εκατ. ευρώ είναι αποκλειστικά σε ΜμΕ
Αναφερόμενη στο Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης σε περιοχές απολιγνιτοποίησης, είπε ότι έχουν ήδη διατεθεί σε προκλήσεις για ΜμΕ 500 εκατ. ευρώ.
Καταλήγοντας τόνισε: «Το ΕΣΠΑ λοιπόν βοηθά τις ΜμΕ να αναπτυχθούν, να καινοτομήσουν, να βρουν τη θέση τους στην αγορά και να βρουν χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους».
«Η χρηματοδότηση είναι ένα από τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις που εκπροσωπεί η ΓΣΒΕΕ» είπε με τη σειρά του ο πρόεδρος της Συνομοσπονδίας, Γιώργος Καββαθάς. Επικαλέστηκε στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών σύμφωνα με τα οποία «περίπου 65.000 επιχειρήσεις σε ένα σύνολο που ξεπερνά τις 800.000 επιχειρήσεις και αυτοαπασχολούμενους, έχουν πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό. «Αυτό δείχνει ότι οι ΜμΕ και οι αυτοαπασχολούμενοι είναι αποκλεισμένοι από το τραπεζικό σύστημα», σχολίασε.
Ο κ. Καββαθάς υπενθύμισε ότι «η ΓΕΣΕΒΒΕ είχε τονίσει από το 2007 την ανάγκη ύπαρξης Τράπεζας Ειδικού Σκοπού για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις» και αναφερόμενος στη θεσμοθέτηση της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, επισήμανε πως «μέχρι σήμερα δεν λειτουργεί στο πλαίσιο που θέλαμε εμείς. Είναι απλά ένα bypass χρημάτων προερχομένων, είτε από εθνικούς, είτε από ευρωπαϊκούς πόρους, που κατευθύνονται στις συστημικές τράπεζες».
Σχετικά με τα ΠΕΠ από πόρους του ΕΣΠΑ, είπε ότι «εκεί έχουμε τεράστιο πρόβλημα. Υπάρχουν παράπονα ότι από τα προγράμματα των Περιφερειών λείπουν οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις». Τόνισε ότι στη νέα εποχή της ψηφιοποίησης και της πράσινης μετάβασης, είναι βέβαιο πως οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, χωρίς πόρους θα εξαφανιστούν από τον χάρτη». […]
«Για εμάς υπάρχει πρόβλημα οικονομικής δημοκρατίας. Σκεφτείτε ότι στην Ελλάδα το 99,9% των επιχειρήσεων είναι μικρομεσαίες, μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, ενώ στην Ευρώπη των 27 είναι το 99,8%, όμως τα κέντρα λήψης αποφάσεων, τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και στις Βρυξέλες, λαμβάνουν υπόψη τους το 0,1% και 0,2% αντίστοιχα»
Καταλήγοντας, ο κ. Καββαθάς ζήτησε να υπάρξει αλλαγή πολιτικής σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης – και στο στάδιο των ερωταπαντήσεων υποστήριξε πως «αν δεν υπήρχαν οι ΜμΕ θα έπρεπε να τις εφεύρουμε».
Ο αναπληρωτής διευθυντής της EBRD (Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης), Peter Sanfey, είπε ότι η EBRD, από τότε που ξεκίνησε την παρουσία της στην Ελλάδα το 2015, έχει επενδύσει πάνω από 8 δισ. ευρώ σε διάφορα project, όλα στον ιδιωτικό τομέα. Με αφορμή τη λήξη παρουσίας της τράπεζας στην Ελλάδα, στο τέλος του 2025, ο κ.Sanfey είπε πως «το μήνυμα που έχω να σας μεταφέρω είναι: Αν θέλετε να συνεπενδύσετε με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, θα πρέπει να κινηθείτε γρήγορα, διότι απομένουν 7 μήνες μέχρι τη λήξη της παρουσίας της EBRD στην Ελλάδα».
Ο ίδιος, περιγράφοντας τον τρόπο λειτουργίας της EBRD, είπε μεταξύ άλλων: «Αυτό που κάνουμε ως EBRD δεν έχει να κάνει μόνο με τη χρηματοδότηση, αλλά και με το ότι παρέχουμε εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες σε όσους τις έχουν ανάγκη. Βλέπουμε ότι υπάρχουν εξαιρετικές ιδέες, εξαιρετικοί επιχειρηματίες και εταιρείες μικροχρηματοδότησης, αλλά οι ενδιαφερόμενοι δεν έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν ένα άρτιο project. Δηλαδή, δεν έχουν την ικανότητα να εξειδικεύσουν τις λεπτομέρειες προκειμένου να αναπτύξουν ένα σωστό business plan.» […] «Εμείς λοιπόν, παρέχουμε συμβουλευτικές υπηρεσίες σε νέες επιχειρήσεις. Ξεπερνούν τα 250 συμβουλευτικά έργα που ολοκληρώσαμε μέχρι σήμερα στην Ελλάδα. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, καλύπτοντας το 100% της δαπάνης αυτής της υπηρεσίας».
Ο βουλευτής και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής, Παύλος Γερουλάνος, περιέγραψε το περιβάλλον μέσα στο οποίο καλούνται να λειτουργήσουν οι ΜμΕ στην Ελλάδα. Τόνισε πως «εδώ και χρόνια δίνεται μια μάχη κατά των ΜμΕ, κι αυτό γιατί μια σειρά από μελέτες, αποφάνθηκαν ότι οι ελληνικές ΜμΕ πρέπει να κλείσουν για δύο λόγους: Πρώτον γιατί φοροδιαφεύγουν και δεύτερον γιατί δεν είναι ανταγωνιστικές».
«Αυτή τη νοοτροπία την επανάφερε και μάλιστα με μεγαλύτερη έμφαση το σχέδιο Πισσαρίδη» συνέχισε ο κ. Γερουλάνος, και, θέλοντας να αντικρούσει την παραπάνω επιχειρηματολογία, σημείωσε μεταξύ άλλων:
– Η ελληνική επιχειρηματικότητα αποτελούνταν ανέκαθεν, κατά κύριο λόγο, από μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις.
– Αν ακόμη υπάρχουν επιχειρήσεις που φοροδιαφεύγουν, αυτό είναι ξεκάθαρα ευθύνη του κράτους, ιδιαίτερα σήμερα, που οι υπηρεσίες έχουν τα εργαλεία να κυνηγήσουν τη φοροδιαφυγή.
Αναφερόμενος στο επιχείρημα ότι οι ελληνικές και οι ευρωπαϊκές ΜμΕ δεν είναι ανταγωνιστικές, ανέλυσε το περιβάλλον μέσα στο οποίο καλούνται να είναι ανταγωνιστικές. Είπε μεταξύ άλλων πως «οι ελληνικές και ευρωπαϊκές ΜμΕ έχουν απέναντί τους επιχειρήσεις που δεν σέβονται τους ίδιους περιβαλλοντικούς κανόνες που ισχύουν στην Ευρώπη». Ανέφερε για παράδειγμα ότι «ενώ στην Ελλάδα απαγορεύεται να δίνουμε ορμόνες στα ψάρια, κανείς δεν ελέγχει τους Τούρκους αν προωθούν ψάρια με ορμόνες» και ότι «εμείς πρέπει να σεβόμαστε και πολύ σωστά, τις εργασιακές σχέσεις, όμως δεν υπάρχει κανένα κριτήριο για εισαγωγή προϊόντων από επιχειρήσεις και χώρες που δεν σέβονται τις εργασιακές σχέσεις».
Κατά τον κ. Γερουλάνο «οι ΜμΕ ανταγωνίζονται μονοπώλια και ολιγοπώλια – κι αυτό δεν συμβαίνει μόνο στον πρωτογενή τομέα αλλά παντού. Πίσω από αυτές τις επιχειρήσεις είναι κράτη. Την ίδια ώρα, η υποστήριξη των ελληνικών επιχειρήσεων από το κράτος είναι από μηδαμινή έως αρνητική. Ενώ χειροκροτούμε την ψηφιοποίηση, αυξάνουμε την γραφειοκρατία. Αυτό είναι καταπληκτικό επίτευγμα. Άρα είναι λάθος οι συνθήκες μέσα στις οποίες ανταγωνίζονται οι ελληνικές επιχειρήσεις».
Κλείνοντας, ο κ. Γερουλάνος διερωτήθηκε: «Τι θέλουμε να κάνουμε; Να σκοτώσουμε την επιχειρηματικότητα που άντεξε στην περίοδο της οικονομικής κρίσης και της πανδημίας και να κάνουμε τον μικρομεσαίο επιχειρηματία υπάλληλο σε μία μεγάλη επιχείρηση;
Μπ.Γιαν.
* Σημειώνεται πως τo ΑΠΕ-ΜΠΕ είναι COMMUNICATION SUPPORTER του « Second European Business Summit – How can Greek SMEs fuel innovation, competitiveness and prosperity in a volatile global economy?»