Στις δυσκολίες που θα πρέπει να αναμένουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κατά τον σχεδιασμό των στρατηγικών τους για τις μεταφορές, αλλά και στις δυνατότητες βελτίωσης του τομέα των μεταφορών σε διεθνές επίπεδο αναφέρθηκε η Μάγια Μπάκραν, αναπληρώτρια γενική διευθύντρια της Γενικής Διεύθυνσης για την κινητικότητα και τις μεταφορές (DG MOVE) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μιλώντας στο συνέδρειο του ECONOMIST, με τίτλο «Greece Transportation and Infrastructure Summit – Priorities for connectivity in Europe» που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 30 Απριλίου.
Όπως τόνισε η κ. Μπάκραν, «είμαστε σε δύσκολους καιρούς, όμως έχουμε ένα συγκριτικό πλεονέκτημα, καθώς έχουμε να εξυπηρετήσουμε 400 εκατ. ανθρώπους», εντούτοις «πρέπει να είμαστε καλά συνδεδεμένοι μεταξύ μας».
Η κ. Μπάκραν, παρουσιάζοντας το Σχέδιο Δράσης, τόνισε πως η υπηρεσία της DG MOVE έχει ως προτεραιότητά της το θέμα της συνδεσιμότητας, «η οποία αποτελεί τη ραχοκοκαλιά για την ανάπτυξη της αγοράς» και παρουσίασε το τελευταίο, αναθεωρημένο, σχέδιο συνδεσιμότητας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.
Η ίδια επεσήμανε τις ποικίλες και σημαντικές δυσκολίες που έχει να αντιμετωπίσει το σχέδιο για την υλοποίησή του. «Από το Βrexit, την πανδημία της Covid, έως και τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία, τα προβληματα στη Μέση Ανατολή, που μαζί με τα ακραία καιρικά φαινόμενα έχουν επηρεάσει τη συνολική εικόνα, έχοντας δημιουργήσει ένα σοβαρό οικονομικό υπόβαθρο στο οποίο ακόμα δεν έχουμε προσαρμοστεί» ανέφερε.
Η κ. Μπάκραν τόνισε πως μαζί με το «γεωπολιτικό περιβάλλον υπάρχει κι η κλιματική αλλαγή, η οποία πλέον συμβαίνει οπουδήποτε» και για τον λόγο αυτό θα πρέπει παράλληλα «να προσπαθούμε να μειώνουμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακος, να έχουμε καλύτερες υποδομές, καλύτερες πολιτικές και για τα λιμάνια και για τις θαλάσσιες μεταφορές, να βρούμε συνέργειες μεταξύ όλων αυτών και των δικτύων ηλεκτρισμού». Τονίζοντας το πρόσφατο παράδειγμα του black out στην Ισπανία και την Πορτογαλία, η ευρωπαία αξιωματούχος τόνισε πως «αυτά δείχνουν ότι υπάρχουν ακόμα δυσκολίες και τα συστήματα θα πρέπει να μπορούν να αντέχουν ακραία καιρικά φαινόμενο», όμως, «δυστυχώς βλέπουμε ότι η συχνότητά τους αποτελεί μία σοβαρή απειλή για τα δίκτυα μας».
Στη συνέχεια αναφέρθηκε ιδιαίτερα, βάσει των τελευταίων γεγονότων στα Ανατολικά της ηπείρου μας, στη σημασία που έχει κάθε φορά η αμυντική κινητικότητα μαζί με την κινητικότητα των πολιτών. «Δύο τομείς που απαιτούν διαφορετική διαχείριση και αυτό δεν αφορά μόνο τις χώρες που είναι κοντά σε εμπόλεμες ζώνες, διότι ένας πύραυλος μπορεί να τρέξει χιλιάδες χιλιόμετρα σε μηδέν χρόνο» τόνισε. Όμως, επεσήμανε ότι «το ίδιο ισχύει και για τις απειλές και τη διαχείριση των ψηφιακών υποδομών με πρώτη και καλύτερη την αεροπλοΐα, όπου όλα γίνονται μέσω software. Πράγμα που σημαίνει ότι χρειάζονται πόροι, οικονομική συνεργασία ιδιωτικού και δημόσιου τομέα καθώς και το ρυθμιστικό πλαίσιο και τα χρηματοδοτικά εργαλεία».
Η ίδια επισήμανε πως «με τη συνδρομή του προγράμματος ήδη υπάρχουν γι’ αυτή την ενιαία αγορά μεταφορών οι πολιτικές, τα εργαλεία, όπως το Connecting facility, υπάρχουν οι κανονισμοί που είναι σε ισχύ από πέρυσι και στο επόμενο πολυετές πλαίσιο προϋπολογισμού θα έχουμε τη δυνατότητα να καλύψουμε και τα κενά που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην ενιαία αγορά, κάνοντας τα δίκτυά μας ακόμα πιο ισχυρά».
Επίσης, σημείωσε πόσο σημαντικό ρόλο παίζει και η «διοικητική ικανότητα που έχει κάθε κράτος, καθώς είναι αναγκαίες κι απαραίτητες και οι δαπάνες συντήρησης», προσθέτοντας πως από την πλευρά της ΕΕ «μαζί με τους φορείς υλοποίησης στο ERP δίνουμε τεχνική βοήθεια για το capacity building». Και υπογράμμισε πως κάποια κράτη (μεταξύ αυτών και η Ελλάδα) έχουν τη δυνατότητα καλύτερης απορρόφησης των ευρωπαϊκών κονδυλίων κι αυτά θα συμπεριληφθούν στον επόμενο πολυετή προϋπολογισμό, που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα καταθέσει τον Ιούλιο για διαβούλευση.
Όσον αφορά την περίπτωση της Γερμανίας, η οποία δέσμευσε δισεκ. ευρώ σε υποδομές μεταφορών, η κ. Μπάκραν αναφέρθηκε στη σημασία που έχει η χώρα αυτή η οποία γεωγραφικά βρίσκεται στο κέντρο της Ευρώπης, ελέγχοντας τον διάδρομο του Δούναβη, αλλά και άλλους πολλούς ευρωπαϊκούς διαδρόμους που τη διατρέχουν, ενώ αναφέρθηκε και στο ζήτημα της συντήρησης και της αναβάθμισης των υπαρχόντων οδών μεταφορών. Όπως πρόσθεσε, «θα πρέπει να δούμε και την ευρύτερη ευρωπαϊκή διάσταση, δηλαδή την ψηφιοποίηση της ενέργειας, κάτι πολύ δύσκολο να συντονισθεί στο πλαίσιο της πολιτικής των εκάστοτε εθνικών κρατών. Σε αυτό προσπαθεί να συμβάλει η αναθεώρηση του σχετικού κανονισμού και εμείς από την πλευρά μας κάνουμε ό,τι μπορούμε για τον καλύτερο συντονισμό».
Σε ό,τι αφορά τους διαδρόμους όπου εμπλέκεται η Ελλάδα και διαπερνούν οδούς από τη Βαλτική, τον Εύξεινο πόντο, έως το Αιγαίο και τα μεσο-μακροπρόθεσμα οφέλη τους, η ευρωπαία αξιωματούχος τόνισε πως «είναι το ίδιο για όλους τους διαδρόμους. Προβλέπεται η ολοκλήρωσή τους μέχρι το 2030 και ολοκλήρωση των comprehension network μέχρι το ’40». Όπως τόνισε, «δεν υπάρχει ειδικός προϋπολογισμός για έναν συγκεκριμένο διάδρομο, είναι όλοι μαζί στο ίδιο πακέτο και στους εθνικούς φακέλους τα κράτη μέλη έχουν την υποχρέωση να δουλέψουν και να χρηματοδοτήσουν αυτούς τους διαδρόμους από κοινού». «Εδώ μπαίνει και το θέμα των διασυνοριακών διαδρόμων και της συνεργασίας για δύο πολύ σημαντικούς διαδρόμους, αυτούς των Δυτικών και Ανατολικών Βαλκανίων, καθώς είναι τελικά ο διάδρομος, ο οποίος συνδέει τα Δυτικά Βαλκάνια με τη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη, δηλαδή αφορά και μη ενωσιακά κράτη, αλλά και την Ελβετία» υπογράμμισε.
Η κ. Μπάκραν πρόσθεσε πως «για την Ελλάδα υπάρχει επιπλέον ένας διάδρομος, ο οποίος θα διασχίζει τα Δυτικά Βαλκάνια, φθάνοντας στην Κροατία, τη Σλοβενία και την Ιταλία, καθώς οι χώρες της περιοχής αυτής βρίσκονται πλέον πολύ κοντά στις αγορές της Δυτικής Ευρώπης και τη Γερμανία». Όπως είπε, «θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως για όλα αυτά χρειάζονται επενδύσεις, όμως είμαστε πολύ αισιόδοξοι ότι θα έχουμε επενδύσεις». «Σε τελική ανάλυση αυτά δεν γίνονται σε ένα χρόνο, είναι τεράστια πρότζεκτ, χρειαζόμαστε όμως τη διαχειριστική ικανότητα και τη συνεργασία μεταξύ των κρατών-μελών» ανέφερε και κατέληξε λέγοντας πως «τις επόμενες δεκαετίες θα έχουμε πλέον ένα πλήρως εκσυγχρονισμένο δίκτυο το οποίο θα εξυπηρετεί τους πολίτες μας».
Γιώργης-Βύρων Δάβος