Το Στρατηγικό Σχέδιο 2024-2027 για τον Απόδημο Ελληνισμό αποτέλεσε κεντρικό θέμα στη συζήτηση για την Ελληνική Διασπορά και τη σύνδεσή της με τη μητέρα πατρίδα (Connecting the Greek Diaspora with the Homeland: Keys to Unlocking Potential), που έγινε στο Οικονομικό Φόρουμ του Τορόντο III, διοργάνωση η οποία αποτελεί πρωτοβουλία του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, με τη συνεργασία του The Hellenic Initiative Canada, του Ελληνο-Καναδικού Εμπορικού Επιμελητηρίου και της ελληνικής πρεσβείας στην Οττάβα.
Στη συζήτηση, που συντόνισε ο πρόεδρος του Ελληνο-καναδικού Εμπορικού Επιμελητηρίου Κωνσταντίνος Κατσιγιάννης, τις θέσεις τους ανέπτυξαν η γενική γραμματέας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας, Μάιρα Μυρογιάννη, ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Εσωτερικών Αθανάσιος Μπαλέρμπας, ο συμπρόεδρος του Hellenic Initiative Canada John Sotos, ο εκτελεστικός διευθυντής του Hellenic American Leadership Council Endy Zemenides και η εκτελεστική διευθύντρια του Deon Policy Institute Αφροδίτη Ξύδη.
Η εφαρμογή του Στρατηγικού Σχεδίου για τον Απόδημο Ελληνισμό, η ενδυνάμωση των δεσμών του μητροπολιτικού κέντρου με την ελληνική Διασπορά, το σχέδιο καθιέρωσης της επιστολικής ψήφου και στις εθνικές εκλογές, η ενίσχυση της επικοινωνίας και η οικοδόμηση γεφυρών που θα συνδέουν την εθνική στρατηγική με πρωτοβουλίες και δράσεις που αναλαμβάνουν ομάδες, κοινότητες και ιδιώτες, η βελτίωση των υπηρεσιών που παρέχουν τα προξενεία, η απλοποίηση και ψηφιοποίηση διαδικασιών που σχετίζονται με την απόδοση ιθαγένειας αλλά και πιο απλές συναλλαγές των αποδήμων με το ελληνικό κράτος, οι προσδοκίες για τις ελληνικές έδρες σπουδών και άλλες δράσεις για την προώθηση της ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού ήταν τα επιμέρους θέματα, στα οποία αντάλλαξαν απόψεις οι συμμετέχοντες στη συζήτηση.
Μάιρα Μυρογιάννη: Πρέπει να ακούμε περισσότερο του ανθρώπους της Διασποράς, το Στρατηγικό Σχέδιο είναι μία πολύ καλή αρχή
«Το βασικό ζητούμενο του Στρατηγικού Σχεδίου για τον Απόδημο Ελληνισμό είναι η διευκόλυνση της επανασύνδεσης των Ελλήνων του εξωτερικού με την πατρίδα τους, παράλληλα με τη βελτίωση των υπηρεσιών μας στα προξενεία», επισήμανε η γενική γραμματέας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας.
«Μπορούμε και πρέπει να ακούμε περισσότερο τους ανθρώπους της Διασποράς, αλλά το Στρατηγικό Σχέδιο είναι μια πολύ καλή αρχή, κάναμε μια προσπάθεια μετά από πολλά χρόνια», είπε. Ξεκινώντας από την παρατήρηση άλλων ομιλητών ότι θεμελιώδες ζήτημα είναι ο ορισμός τού «τι είναι διασπορά», η κυρία Μυρογιάννη σημείωσε ότι «είμαστε διαφορετικοί άνθρωποι με διαφορετικές ανάγκες και διαφορετικές οπτικές γωνίες, διαφορετικές καταστάσεις ή μορφωτικά επίπεδα», άρα «πρέπει να εξετάσουμε τα πάντα και με όλους». Στο πλαίσιο αυτό αναφέρθηκε σε ειδικά προγράμματα που σχεδιάζονται για διάφορες κοινωνικές ομάδες, με έμφαση στη νεολαία, αλλά και μία πλατφόρμα «που θα συνδέει, όχι μόνο τις κοινότητες, αλλά και τους ανθρώπους από διαφορετικά πεδία, από τον ακαδημαϊκό χώρο, τους επιστήμονες, τους δικηγόρους κ.λπ.». «Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να εξετάσουμε τι συμβαίνει σε επίπεδο ιδιωτικής πρωτοβουλίας, επειδή έχουμε πολλούς ανθρώπους στη Διασπορά που εργάζονται για τη σύνδεση της πατρίδας με τους Έλληνες του εξωτερικού και αυτό είναι κάτι που πρέπει επίσης να αξιοποιήσουμε», επισήμανε.
Σχετικά με τις έδρες ελληνικών σπουδών η γενική γραμματέας επισήμανε πως υπάρχει πρόθεση ουσιαστικής ενίσχυσής τους. Η σημασία της συνέχισης τους, όπως εξήγησε, έγκειται στο ότι «όταν μιλάμε τη γλώσσα, έχουμε όλα τα στοιχεία του ελληνισμού». «Η νοοτροπία, ο τρόπος σκέψης, η κουλτούρα, η γλώσσα δεν είναι κάτι νομικό, είναι πράγματα που έχουμε στην καρδιά μας, και αυτό είναι που χρειαζόμαστε για να προσεγγίσουμε τους απόδημους», σημείωσε. Σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή των Ελλήνων του εξωτερικού στις εκλογές τόνισε ότι «είναι σημαντικό γιατί θέλουμε οι άνθρωποι να σχετίζονται περισσότερο με ό,τι συμβαίνει στη μητέρα πατρίδα».
Απαντώντας σε ερώτημα που τέθηκε από το κοινό στο τέλος της συζήτησης σχετικά με την ψηφιοποίηση διαδικασιών για τις οποίες οι απόδημοι μέχρι σήμερα εξυπηρετούνται διά ζώσης στα προξενεία η κυρία Μυρογιάννη ανέφερε ότι «πρόκειται να συνδέσουμε το gov.gr με τη Διασπορά, με υπηρεσίες της πλατφόρμας διαθέσιμες και για τους Έλληνες του εξωτερικού».
Αθανάσιος Μπαλέρμπας: Σύντομα στη Βουλή το νομοσχέδιο για την επιστολική ψήφο στις εθνικές εκλογές
Στην προσπάθεια που γίνεται για την απλοποίηση των διαδικασιών κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας αλλά και στον απολογισμό της διαδικασίας της επιστολικής ψηφοφορίας μέσω της οποίας οι Έλληνες του εξωτερικού συμμετείχαν στις τελευταίες ευρωεκλογές αναφέρθηκε ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Εσωτερικών.
«Έχουμε δύο είδη ελληνικής Διασποράς, όσους είναι ήδη Έλληνες πολίτες και τους ανθρώπους που θέλουν να γίνουν Έλληνες πολίτες επειδή έχουν ελληνική καταγωγή. Έχουμε σημειώσει μεγάλη πρόοδο προκειμένου να δώσουμε πληροφορίες στους ανθρώπους που θέλουν να γίνουν Έλληνες πολίτες», σημείωσε ο κ. Μπαλέρμπας, ενώ χαρακτήρισε «μοναδικό στο είδος του ως σύστημα ταχυδρομικής ψηφοφορίας», τη διαδικασία επιστολικής ψήφου που εφαρμόστηκε στις προηγούμενες ευρωεκλογές.
«Πιστεύω ότι η κυβέρνηση σύντομα θα έλθει στη Βουλή και θα ζητήσει και από τα άλλα κόμματα να ψηφίσουν, με ειδική πλειοψηφία 200 ψήφων, το νομοσχέδιο για την επιστολική ψήφο και στις εθνικές εκλογές, ώστε και οι Έλληνες πολίτες του εξωτερικού να μπορούν να ψηφίσουν στις εθνικές εκλογές». Η φιλοσοφία της επιστολικής ψήφου, όπως εξήγησε, αφορά στο «να αρθούν όλα τα πρακτικά εμπόδια και να δοθεί στους Έλληνες πολίτες σε όλον τον κόσμο η δυνατότητα να ασκήσουν το αναμφισβήτητο δημοκρατικό τους δικαίωμα, να εκφράσουν τη γνώμη τους για το πού πρέπει να κατευθυνθεί η χώρα τους». «Εκμεταλλευτείτε, λοιπόν, τις προσπάθειές μας για να σας δώσουμε μια καθαρή φωνή και μια φωνή με επιρροή», είπε.
«Κάνουμε βήματα για να ενισχύσουμε τους δεσμούς μας με την ελληνική διασπορά και είμαστε πρόθυμοι να ακούσουμε και να συμβουλευτούμε τη Διασπορά. Πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να προσφέρουμε υπηρεσίες στους Έλληνες πολίτες στο εξωτερικό που τους κάνουν να νιώθουν ότι είναι μέρος της κοινωνίας μας», πρόσθεσε ο κ. Μπαλέρμπας, ενώ αναφέρθηκε και σε άλλες σχεδιαζόμενες πρωτοβουλίες όπως την καθιέρωση κάρτας καταγωγής, που θα μπορούσε να επιτρέψει σε άτομα ελληνικής καταγωγής που δεν αιτούνται την κτήση ιθαγένειας, να έχουν ειδικά προνόμια στην Ελλάδα, όπως το να διαμένουν για όσο διάστημα επιθυμούν προκειμένου να συναλλάσσονται με το κράτος, τις τράπεζες κλπ.
J.Sotos: Ανάγκη να βελτιωθούν οι δυνατότητες αλληλεπίδρασης των αποδήμων με το ελληνικό κράτος
Την άποψη ότι το δικαίωμα ψήφου δεν αποτελεί το μοναδικό θέμα που απασχολεί τους αποδήμους στις σχέσεις τους με το ελληνικό κράτος, διατύπωσε ο συμπρόεδρος του Hellenic Initiative Canada John Sotos. «Πολλά πράγματα συμβαίνουν μεταξύ των πολιτών και του κράτους σε τακτική βάση, και έχει ιδιαίτερη σημασία η ικανότητα ενός πολίτη να επικοινωνεί, να υπάρχει αλληλεπίδραση και κάποιο είδος διαθέσιμης διαδικασίας», είπε ο κ. Sotos, μιλώντας για προβλήματα που αντιμετωπίζει η διασπορά και σημαντικές καθυστερήσεις «όποτε χρειάζεται να αλληλεπιδράσει με το ελληνικό κράτος, είτε πρόκειται για διαβατήρια, είτε για μετεγκατάσταση στην Ελλάδα, εάν θέλουν να ζήσουν και να εργαστούν εκεί ή να επενδύσουν στην Ελλάδα και τέτοιου είδους ζητήματα».
Στο πλαίσιο αυτό μίλησε για την ανάγκη καλύτερης στελέχωσης των προξενείων και ψηφιοποίησης διαδικασιών, ώστε να είναι πολύ πιο αποτελεσματικές. «Ο Καναδάς είναι μια τεράστια χώρα και, για παράδειγμα, το προξενείο στο Τορόντο εξυπηρετεί μια περιοχή που είναι πιθανώς δέκα φορές μεγαλύτερη από την ελληνική ηπειρωτική χώρα. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να ταξιδέψουν και τα αεροπορικά ταξίδια στην πραγματικότητα δεν είναι καν εύκολα διαθέσιμα για πολλά από αυτά τα μέρη», εξήγησε, σημειώνοντας ότι θα ήταν ευκταίο να υπάρχει η δυνατότητα υποβολής προτάσεων από τους χρήστες των υπηρεσιών του κράτους, προς εκείνους που τις σχεδιάζουν.
Αναφερόμενος στο Στρατηγικό Σχέδιο για τον Απόδημο Ελληνισμό επισήμανε ότι «η υλοποίηση και ο προϋπολογισμός είναι ένα πολύ σημαντικό τμήμα για την εφαρμογή του, εάν υπάρχει κατάλληλος προϋπολογισμός για να το υποστηρίξει, τουλάχιστον για να ξεκινήσει».
E. Zemenides: Υπάρχει διαφορά μεταξύ τακτικής και στρατηγικής για τη Διασπορά
Υπάρχει ένα βαθύτερο και θεμελιώδες ζήτημα του «ποιοι είμαστε», είπε ο εκτελεστικός διευθυντής του Hellenic American Leadership Council Endy Zemenides, αμφισβητώντας ότι οποιαδήποτε σχέδιο για την Διασπορά μπορεί να απαντήσει σε αυτό.
«Υπάρχουν δύο είδη πολιτών στη Διασπορά. Υπάρχουν εκείνοι που είναι Έλληνες πολίτες και αυτοί που θέλουν να γίνουν Έλληνες πολίτες. Δεν ξέρω αν ταιριάζω σε καμία από τις δύο κατηγορίες. Τώρα ξέρω ότι δεν πρόκειται να γίνω Έλληνας πολίτης και αυτό γιατί παίζω έναν συγκεκριμένο ρόλο στις Ηνωμένες Πολιτείες», σημείωσε, εκφράζοντας την άποψη ότι πυρήνας του Στρατηγικού Σχεδίου που παρουσιάστηκε είναι «να κάνουμε τους Έλληνες του εξωτερικού να ψηφίσουν στην Ελλάδα».
«Αν αυτός είναι ο υπ αριθμόν ένα σκοπός που αποκλείει άλλα πράγματα, δεν είμαστε απαραίτητα Διασπορά. Δεν είμαστε εκλογική περιφέρεια. Κάποιοι από εσάς μπορεί να αισθάνεστε σαν εκλογική περιφέρεια. Δεν νιώθω εκλογική περιφέρεια», είπε και αντέτεινε: «Εγώ νιώθω σαν γέφυρα. Είμαι συνδεδεμένος με όλους σας γιατί είμαστε όλοι Έλληνες. Αλλά δεν πρόκειται να γίνω πολίτης». Υπενθυμίζοντας την υπόθεση του Τούρκου τηλεαστέρα γιατρού Μεχμέτ Οζ και την υποψηφιότητα για την είσοδό του στο Κογκρέσο διερωτήθηκε: «Θα προτιμούσατε κάποιον που θα μπορεί να ψηφίζει στην Ελλάδα όλη του τη ζωή ή να είναι γερουσιαστής στη Γερουσία των Ηνωμένων Πολιτειών;».
Ο κ. Zemenides αναγνώρισε ότι «υπήρξαν εκπληκτικές επιτυχίες τακτικής, όχι μόνο από ένα υπουργείο, αλλά πολλά υπουργεία, όπως και σε επίπεδο πρωθυπουργού, ο οποίος έχει αλληλεπιδράσει προσωπικά με τη Διασπορά περισσότερο από κάθε πρωθυπουργό», παρατηρώντας ωστόσο ότι «αυτές είναι νίκες τακτικής» και «υπάρχει διαφορά μεταξύ στρατηγικής και τακτικής, και προσποιούμαστε ότι μιλάμε για στρατηγική, και μιλάμε μόνο για τακτική». Στο πλαίσιο αυτό προέτρεψε το ελληνικό κράτος να χρησιμοποιήσει ως γέφυρα τους ανθρώπους που έχουν επιρροή, είτε αυτοί προέρχονται από τον ακαδημαϊκό χώρο, τις επενδύσεις, δεξαμενές σκέψης κ.λπ.
Α.Ξυδή: Να αξιοποιήσουμε και άλλες πηγές χρηματοδότησης δράσεων και πρωτοβουλιών της ομογένειας
Η εκτελεστική διευθύντρια του Deon Policy Institute Αφροδίτη Ξύδη αναφέρθηκε στην ανάγκη αξιοποίησης όλων των διαύλων επικοινωνίας των ελληνικών κοινοτήτων -μεταξύ τους και με το ελληνικό κράτος, στον ρόλο που διαδραμάτιζε κάποτε σε μεγαλύτερο βαθμό η Εκκλησιά, καθώς και στη σημασία κατάρτισης μητρώου ομάδων και φορέων.
Σε ό,τι αφορά το Στρατηγικό Σχέδιο 2024-2027 για τον Απόδημο Ελληνισμό τόνισε ότι «σημαντική ερώτηση για αυτό το σχέδιο είναι από πού θα προέλθουν τα χρήματα και πόσα χρήματα θα είναι αυτά». «Ο τρόπος που σκεφτόμαστε αυτά τα σχέδια είναι πως πρόκειται για έναν προϋπολογισμό που παρέχουν τα κράτη. Επίσης αυτός ο προϋπολογισμός μειώθηκε σημαντικά τα προηγούμενα χρόνια. Κατά τη διάρκεια της κρίσης αυτός ο προϋπολογισμός σχεδόν εξαλείφθηκε», είπε, εξηγώντας ότι «κάτι για το οποίο δεν έχουμε καταβάλει επαρκή προσπάθεια είναι να αναζητήσουμε τρόπους για να αξιοποιήσουμε άλλες πηγές χρηματοδότησης, καθώς και να δούμε πώς μπορούμε να βοηθήσουμε το κράτος, ώστε να γίνει καταλύτης στην ευόδωση συνεργιών που πρέπει να γίνουν, βρίσκοντας μέρος της χρηματοδότησης μέσω ιδιωτικών πηγών». Ως τέτοιο παράδειγμα αναφέρθηκε στις έδρες ελληνικών σπουδών στα ξένα πανεπιστήμια. Σε αυτές τις έδρες, όπως διευκρίνισε, μπορούν να υπηρετούν Έλληνες με υψηλά προσόντα που ζουν στο εξωτερικό, αλλά δεν θα έπρεπε απαραιτήτως η χρηματοδότηση των εδρών να είναι κρατική.«Δεν νομίζω ότι σκεφτόμαστε αρκετά πού μπορούμε να βρούμε τα χρήματα, πώς να τα αξιοποιήσουμε, πώς μπορούμε να έχουμε εμείς έναν βοηθητικό ρόλο, αντί το κράτος να είναι ο παράγοντας για όλα τα πράγματα που πρέπει να συμβούν», παρατήρησε.
Σμαρώ Αβραμίδου