Γράφει ο
Χάρης Χηνιάδης
Μαιευτήρας Γυναικολόγος
Ειδικός στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή
Μονάδα ΥΓΕΙΑ IVF Εμβρυογένεσις
Πολλές γυναίκες πιστεύουν ότι τα φάρμακα της εξωσωματικής προκαλούν καρκίνο, ιδιαίτερα του μαστού, και διστάζουν να τα πάρουν ή ακόμα και να προβούν εξολοκλήρου στη θεραπεία της εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Η αλήθεια είναι ότι για πολλά χρόνια υπήρχε αυτός ο μύθος γύρω από τα φάρμακα που χρησιμοποιούμε για την διέγερση των ωοθηκών στην εξωσωματική. Έχουμε γνωρίσει ακόμα και γιατρούς, οι οποίοι προέτρεπαν τις γυναίκες να μην τα χρησιμοποιήσουν.
Η Εξωσωματική Γονιμοποίηση είναι μια ασφαλής διαδικασία, η οποία έχει σκοπό την διέγερση των ωοθηκών προκειμένου να συλλέξουμε όσα περισσότερα ωάρια μπορούμε, να τα γονιμοποιήσουμε με το σπέρμα και να δημιουργήσουμε έμβρυα, τα οποία μετά από ολιγοήμερη επώαση θα μεταφέρουμε πίσω στη μήτρα της μητέρας.
Πρακτικά τα φάρμακα που χρησιμοποιούμε είναι ίδια με τις ορμόνες που εκκρίνει ο εγκέφαλος κάθε μήνα για να γίνει η ωρίμανση του ωαρίου και η ωορρηξία, απλά τα χορηγούμε σε μεγαλύτερη ποσότητα προκειμένου να ωριμάσουν περισσότερα ωάρια.
Τα τελευταία 30 χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί δεκάδες μελέτες σχετικά με την ασφάλεια των φαρμάκων αυτών και ιδιαίτερα με την πιθανότητά που έχει μια γυναίκα να αναπτύξει κάποιο καρκίνο μετά την λήψη τους.
Έχουμε πλέον καταλήξει με ασφάλεια στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου για τις γυναίκες, οι οποίες πραγματοποιούν εξωσωματική γονιμοποίηση με ή χωρίς την λήψη των φαρμάκων αυτών. Τα αποτελέσματα αυτά, τα οποία είναι γνωστά εδώ και αρκετά χρόνια, έχουν αρχίσει να τα ενστερνίζονται και ιατροί άλλων ειδικοτήτων, όπως για παράδειγμα ογκολόγοι, οι οποίοι πλέον οδηγούν τις γυναίκες στη θεραπεία της εξωσωματικής για κατάψυξη ωαρίων ή εμβρύων πριν από μία χημειοθεραπεία.
Με λίγα λόγια ακόμα και σε γυναίκες οι οποίες πάσχουν από ορμονοεξαρτώμενο καρκίνο του μαστού μπορούμε με πρωτόκολλα τα οποία έχουν ελάχιστη διαφορά από αυτά που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή πρακτική της εξωσωματικής, να διεγείρουμε τις ωοθήκες τους, να πάρουμε ωάρια και να τα καταψύξουμε προκειμένου να διασώσουμε την γονιμότητα τους πριν από την απαιτούμενη χημειοθεραπεία που θα ακολουθήσει.
Επιπλέον, ακόμα και γυναίκες, οι οποίες έχουν νοσήσει στο παρελθόν με ορμονοεξαρτώμενο καρκίνο του μαστού μπορούν να προχωρήσουν με παρόμοια πρωτόκολλα στην θεραπεία εξωσωματικής γονιμοποίησης μετά από ένα διάστημα περίπου δύο ετών, φυσικά πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του ογκολόγου τους.
Γίνεται εμφανές λοιπόν ότι δεν πρέπει οι γυναίκες να διστάζουν να κάνουν χρήση των φαρμάκων, ούτε φυσικά και να ζητούν να προβούν σε θεραπεία με φυσικό κύκλο, χωρίς δηλαδή διέγερση των ωοθηκών. Αν μία γυναίκα έχει φυσιολογικές ωοθήκες, οι οποίες παράγουν αρκετά ωάρια, είναι λάθος να προβαίνει σε επαναλαμβανόμενες θεραπείες με φυσικό κύκλο, οι οποίες και δαπανηρές είναι και λιγότερο αποτελεσματικές και φυσικά πολύ πιο επιβαρυντικές ψυχολογικά.
Η θεραπεία με φυσικό κύκλο ή τροποποιημένο φυσικό κύκλο πρέπει να προτείνεται σε γυναίκες οι οποίες έχουν έκπτωση της ωοθηκικής λειτουργίας και δεν μπορούν να παράξουν περισσότερα ωάρια ακόμα και όταν οι ωοθήκες τους διεγερθούν με τα φάρμακα της εξωσωματικής.
Άλλο ένα ερώτημα το οποίο ακούμε συχνά στο πρώτο ραντεβού της εξωσωματικής είναι πότε μπορούν οι γυναίκες να επαναλάβουν την θεραπεία τους προκειμένου να «καθαρίσει» το σώμα τους από τις ορμόνες. Ούτε αυτό ισχύει.
Τα φάρμακα της εξωσωματικής γονιμοποίησης έχουν περιορισμένο χρόνο ημίσειας ζωής, το οποίο σημαίνει ότι πρέπει να λαμβάνονται σε πολύ συγκεκριμένες ώρες καθημερινά, αλλιώς τα επίπεδά τους στο αίμα και άρα η αποτελεσματικότητα τους, πέφτουν σημαντικά.
Τουτέστιν δεν υπάρχει ένα ελάχιστο διάστημα που πρέπει να περάσει προκειμένου να αποβληθούν τα φάρμακα αυτά. Προτείνουμε συχνά στις ασθενείς να περιμένουμε μεταξύ των θεραπειών εξωσωματικής γονιμοποίησης για την καλύτερη απόδοση των ωοθηκών και όχι λόγω των υψηλά επιπέδων φαρμάκων ή ορμονών στο αίμα. Άλλωστε συχνά χρησιμοποιούμε φάρμακα ξανά αμέσως μετά την ωοληψία προκειμένου να συλλέξουμε ωάρια για δεύτερη φορά μέσα σε ένα μήνα, ειδικά σε γυναίκες οι οποίες πρόκειται σύντομα να χειρουργηθούν για κακοήθεια.
Με όλα τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι οι γυναίκες δεν πρέπει να ανησυχούν για την υγεία τους λόγω της χρήσης των φαρμάκων. Αντίθετα η Εξωσωματική Γονιμοποίηση είναι μία ασφαλής διαδικασία, η οποία όταν γίνεται από έμπειρους και εκπαιδευμένους Γυναικολόγους Αναπαραγωγής σε εξειδικευμένες Μονάδες Υποβοήθησης Αναπαραγωγής, έχει εξαιρετικά αποτελέσματα και προσφέρει λύσεις και χαρά στον κόσμο των υπογόνιμων ζευγαριών.