Με αφορμή την ψήφιση, την περασμένη Τετάρτη, της Σύμβασης Δωρεάς μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, του Κοινωφελούς Ιδρύματος «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Σ. ΩΝΑΣΗΣ» για τη λειτουργία των Δημόσιων Ωνάσειων Σχολείων, ο πρόεδρος του Ιδρύματος, Αντώνης Σ. Παπαδημητρίου μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για την πρωτοβουλία που έρχεται να αλλάξει τα δεδομένα για 22 σχολικές μονάδες της επικράτειας, με στόχο, όπως ανέφερε, να προσφερθεί «ένα σύγχρονο, αναβαθμισμένο εκπαιδευτικό περιβάλλον που θα αγαπηθεί από καθηγητές, γονείς και κυρίως από τους μαθητές».
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τις αμφιβολίες που εκφράστηκαν και στη Βουλή, αλλά και από την ΟΛΜΕ για παρέκκλιση από το γενικό πρόγραμμα σπουδών και παρέμβαση στο εκπαιδευτικό έργο, ο κ. Παπαδημητρίου ξεκαθάρισε ότι το Ίδρυμα «δεν παρεμβαίνει στο καθ’ εαυτό εκπαιδευτικό έργο» και πρόσθεσε: «Συνεργαζόμαστε με το κράτος, αλλά δεν το υποκαθιστούμε. Συμπράττουμε με την Πολιτεία, ώστε να διασφαλιστεί η εύρυθμη υλοποίηση του προγράμματος».
Όσο για το τι θα γίνει με το πέρας της 12ετίας, που είναι ο χρονικός ορίζοντας της Σύμβασης, ο κ. Παπαδημητρίου επεσήμανε ότι το Ίδρυμα Ωνάση «ουδέποτε εγκατέλειψε τα προγράμματά του». «Ως ίδρυμα υιοθετούμε και επενδύουμε στις πρωτοβουλίες μας», τόνισε και παράλληλα επεσήμανε ότι η πρωτοβουλία για τη δημιουργία των ΔΗΜ.Ω.Σ. αποτελεί «ακόμη μία απόδειξη» της δέσμευσης του Ιδρύματος απέναντι στους πολίτες.
Ο κ. Παπαδημητρίου αναφέρθηκε και στις βελτιωτικές διατάξεις που ήρθαν ως αποτέλεσμα της «γόνιμης», όπως την χαρακτήρισε, συζήτησης στη Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής: «Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που η τελική κατάταξη των παιδιών που θα φοιτήσουν στα ΔΗΜ.Ω.Σ., διαμορφώνεται βάσει και της περιοχής διαμονής, με το 40-60% των μαθητών που θα φοιτούν στα ΔΗΜ.Ω.Σ. να προέρχονται από το δημοτικό διαμέρισμα όπου λειτουργεί το συγκεκριμένο σχολείο. Αν συνυπολογίσετε στα παραπάνω και την πρόβλεψη για δωρεάν παρακολούθηση ψηφιακών φροντιστηριακών μαθημάτων για τα παιδιά της ΣΤ’ Δημοτικού, με στόχο να μπορέσουν ν’ ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των κατατακτήριων εξετάσεων, αλλά και την πρόβλεψη για διευκόλυνση εισαγωγής στα νεότερα αδέλφια των παιδιών που ήδη φοιτούν στα σχολεία αυτά, γίνεται κατανοητό ότι οι ευκαιρίες εισαγωγής για τους μαθητές από τις τοπικές κοινωνίες είναι ενισχυμένες».
Μάλιστα, ο κ. Παπαδημητρίου έκανε ιδιαίτερη μνεία στη σημασία της ώσμωσης στη συνολική αναβάθμιση της δημόσιας εκπαίδευσης. «Στόχος μας είναι να προσφέρουμε ένα σύγχρονο, αναβαθμισμένο εκπαιδευτικό περιβάλλον που θα αγαπηθεί από καθηγητές, γονείς και κυρίως από τους μαθητές», εξήγησε και σημείωσε ότι μέσω των ΔΗΜΩΣ δημιουργείται ένα δίκτυο σχολείων που προάγει τη συνεργασία και την αριστεία, σε περιοχές όπου μέχρι τώρα γονείς και μαθητές δεν είχαν αντίστοιχες ευκαιρίες. «Καθήκον μας είναι να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας ώστε κάθε παιδί να μπορεί να ονειρεύεται και να διεκδικεί το μέλλον του, με την υποστήριξη που του αξίζει», τόνισε.
Για αυτόν τον λόγο, τα ΔΗΜΩΣ αφορούν περιοχές που αντιμετωπίζουν σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις και υπάρχει μέριμνα για την αλληλεπίδραση με τα υπόλοιπα δημόσια σχολεία της κάθε περιοχής. «Έχουμε προβλέψει ώστε, στους Ομίλους και στα Σύνολα να μπορούν να συμμετέχουν και μαθητές άλλων δημόσιων σχολικών μονάδων της ίδιας γεωγραφικής περιοχής, κατόπιν αίτησης και έγκρισής τους από τον διευθυντή του εκάστοτε ΔΗΜΩΣ», εξήγησε.
Τέλος, ο κ. Παπαδημητρίου ανέφερε ότι το Ίδρυμα Ωνάση εμπνεύστηκε την ιδέα για τη δημιουργία των Δημόσιων Ωνάσειων Σχολείων «ακούγοντας την ίδια την κοινωνία».
«Διαμορφώσαμε μια πρόταση που όχι μόνο προσφέρει ακόμη περισσότερες ευκαιρίες, αλλά αναβαθμίζει τις υποδομές και εξοπλίζει τους μαθητές με δεξιότητες που απαιτούνται για το μέλλον», επεσήμανε ενώ παράλληλα υπολόγισε ότι στα επόμενα δώδεκα χρόνια, περίπου 22.000 μαθητές θα αποφοιτήσουν από τα ΔΗΜΩΣ στον Κολωνό, το Μενίδι, το Πέραμα, το Περιστέρι και την Κυψέλη, τον Εύοσμο, την Ξηροκρήνη, την Κοζάνη, το Ηράκλειο, τη Ρόδο και την Ξάνθη.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη του Αντώνη Σ. Παπαδημητρίου, Προέδρου Ιδρύματος «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Σ. ΩΝΑΣΗΣ» στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και την Αθηνά Καστρινάκη:
ΕΡ: Πώς προέκυψε η ιδέα για τα Δημόσια Ωνάσεια Σχολεία; Τι ανάγκες έρχονται να καλύψουν;
ΑΠ: Αναζητώντας διαρκώς την καινοτομία, το Ίδρυμα Ωνάση εμπνεύστηκε την ιδέα για τη δημιουργία των Δημόσιων Ωνάσειων Σχολείων (ΔΗΜ.Ω.Σ.), ακούγοντας την ίδια την κοινωνία. Γνωρίζουμε ότι στην Ελλάδα, πολλές οικογένειες αναζητούν περισσότερες και καλύτερες εκπαιδευτικές ευκαιρίες για τα παιδιά τους. Η διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση για Πρότυπα και Πειραματικά σχολεία είναι χαρακτηριστική: μόνο το 2024, κατατέθηκαν πάνω από 20.300 αιτήσεις για μόλις 4.800 διαθέσιμες θέσεις στα υπάρχοντα σχολεία. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει την πάγια ανάγκη των ελληνικών οικογενειών για εκπαιδευτικές μονάδες υψηλής ποιότητας που προάγουν την αριστεία και την καινοτομία.
Ανταποκρινόμενοι σε αυτή την ανάγκη, διαμορφώσαμε μια πρόταση που όχι μόνο προσφέρει ακόμη περισσότερες ευκαιρίες, αλλά αναβαθμίζει τις υποδομές και εξοπλίζει τους μαθητές με δεξιότητες που απαιτούνται για το μέλλον. Παρουσιάσαμε την πρωτοβουλία μας στο Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού και η ανταπόκριση ήταν άμεση. Ο Πρωθυπουργός και ο Υπουργός Παιδείας υποστήριξαν με ενθουσιασμό το εγχείρημα, και τους είμαστε ευγνώμονες γι’ αυτό.
ΕΡ: Με ποιον τρόπο θα εμπλακεί το Ίδρυμα στη λειτουργία τους και για πόσο χρονικό διάστημα; Έχουν εκφραστεί αμφιβολίες για παρέκκλιση από το γενικό πρόγραμμα σπουδών και παρέμβαση στο εκπαιδευτικό έργο αλλά και για τη συνέχιση της δωρεάν παιδείας πέραν της 12ετιας. Πώς απαντάτε σε αυτές;
ΑΠ: To Ίδρυμα Ωνάση δεν παρεμβαίνει στο καθ’ εαυτό εκπαιδευτικό έργο, το οποίο είναι στην ευθύνη της Πολιτείας και στην περίπτωση των ΔΗΜ.Ω.Σ. την ευθύνη εφαρμογής θα την έχει η Διοικούσα Επιτροπή.
Με αίσθημα ευθύνης και τιμής, εμείς αναλαμβάνουμε να προσφέρουμε 160 εκατομμύρια ευρώ για τα επόμενα 12 σχολικά έτη, προκειμένου να στηρίξουμε τα 22 ΔΗΜ.Ω.Σ. που έχουν ανακοινωθεί. Αυτό το ποσό περιλαμβάνει τη συνολική αναβάθμιση και βελτίωση των κτηριακών υποδομών, διαθέτοντας έως 1.000.000 ευρώ ανά σχολική μονάδα, καθώς και την ενίσχυση δράσεων και την κάλυψη δαπανών με έως 500.000 ευρώ ανά σχολική μονάδα ετησίως. Ως Ίδρυμα, καλύπτουμε την πρόσθετη αμοιβή των εκπαιδευτικών και του διοικητικού προσωπικού για την επιπλέον απασχόλησή τους, καθώς και τις δαπάνες για τη λειτουργία των Ομίλων και των Συνόλων. Παράλληλα, έχουμε δεσμεύσει 6.000.000 ευρώ για την κάλυψη τυχόν έκτακτων δαπανών που θα προκύψουν κατά τη λειτουργία του Δικτύου των ΔΗΜ.Ω.Σ. και παρέχουμε πόρους για την επιμόρφωση του εκπαιδευτικού προσωπικού, είτε μέσω συμμετοχής σε εκπαιδευτικά προγράμματα στην Ελλάδα και το εξωτερικό είτε μέσω υποτροφιών.
Από εκεί και πέρα, η λειτουργία των ΔΗΜ.Ω.Σ. ρυθμίζεται μέσω σύμβασης συνεργασίας μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του Ιδρύματος Ωνάση, ακολουθώντας το επιτυχημένο πρότυπο του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, το οποίο από το 1993 έχει μεταμορφώσει τη δημόσια υγεία στην Ελλάδα. Το Δίκτυο των ΔΗΜ.Ω.Σ. θα διοικείται από μια εννεαμελή Επιτροπή, με πέντε μέλη να ορίζονται από το Υπουργείο Παιδείας και τέσσερα μέλη από το Ίδρυμα Ωνάση.
Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι συνεργαζόμαστε με το κράτος, αλλά δεν το υποκαθιστούμε. Αναλαμβάνοντας το χρέος που μας αναλογεί και το οποίο αντιστοιχεί στην έννοια της κοινωφέλειας που καθορίζει την αποστολή μας, συμπράττουμε με την Πολιτεία, ώστε να διασφαλιστεί η εύρυθμη υλοποίηση του προγράμματος.
Όσον αφορά το πρόγραμμα σπουδών των ΔΗΜ.Ω.Σ., θα σημειώσω απλά ότι στόχος μας είναι να προσφέρουμε ένα σύγχρονο, αναβαθμισμένο εκπαιδευτικό περιβάλλον που θα αγαπηθεί από καθηγητές, γονείς και κυρίως από τους μαθητές. Αποστολή αυτού του νέου μοντέλου σχολείων είναι η παροχή δημόσιας, δωρεάν παιδείας υψηλής ποιότητας που θα συμβάλει στην ολόπλευρη και ισόρροπη ανάπτυξη των μαθητών, συνδυάζοντας την αξιοπιστία με την καινοτομία, παρέχοντας ίσες ευκαιρίες και ανεξάντλητη δημιουργική έμπνευση για το μέλλον.
Τέλος, σχετικά με το πέρας της δωδεκαετίας, σας διαβεβαιώ ότι το Ίδρυμα Ωνάση ουδέποτε εγκατέλειψε τα προγράμματά του. Για παράδειγμα, χωρίς καμία νομική δέσμευση υποστηρίζουμε το Ωνάσειο Νοσοκομείο επί 30 χρόνια. Το λέω για να καταλάβετε ότι εμείς ως ίδρυμα υιοθετούμε και επενδύουμε στις πρωτοβουλίες μας.
ΕΡ: Με βάση ποια κριτήρια έγιναν οι επιλογές των 11 περιοχών και του συνολικού αριθμού των σχολείων;
ΑΠ: Από τη πρώτη στιγμή, στόχος μας ήταν να δώσουμε σε περισσότερους μαθητές από περιοχές που έχουν μεγάλη ανάγκη, τις ευκαιρίες που δικαιούνται και μέχρι τώρα δεν είχαν στη διάθεσή τους. Στόχος είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά των συγκεκριμένων γειτονιών.
Σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, επιλέξαμε να ενισχύσουμε 22 σχολεία – 10 Γυμνάσια και Λύκεια στην Περιφέρεια Αττικής και 12 στην υπόλοιπη Ελλάδα- σε περιοχές που αντιμετωπίζουν σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις. Στα επόμενα δώδεκα χρόνια, υπολογίζουμε ότι περίπου 22.000 μαθητές θα αποφοιτήσουν από τα ΔΗΜ.Ω.Σ. στον Κολωνό, το Μενίδι, το Πέραμα, το Περιστέρι και την Κυψέλη, τον Εύοσμο, την Ξηροκρήνη, την Κοζάνη, το Ηράκλειο, τη Ρόδο και την Ξάνθη.
Λάβαμε επίσης υπόψη δύο βασικά κριτήρια: Πρώτον, να μην υπάρχουν άλλα Πρότυπα ή Πειραματικά σχολεία σε κοντινή απόσταση, ώστε να ενισχύσουμε περιοχές που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Δεύτερον, να διασφαλίζεται η γεωγραφική εγγύτητα μεταξύ των Γυμνασίων και Λυκείων που επελέγησαν, διευκολύνοντας τόσο τη μεταξύ τους συνεργασία όσο και τη σύνδεσή τους με Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα.
Μεριμνήσαμε επίσης και για την αλληλεπίδραση με τα υπόλοιπα δημόσια σχολεία της κάθε περιοχής. Συγκεκριμένα, έχουμε προβλέψει ώστε, στους Ομίλους και στα Σύνολα να μπορούν να συμμετέχουν και μαθητές άλλων δημόσιων σχολικών μονάδων της ίδιας γεωγραφικής περιοχής, κατόπιν αίτησης και έγκρισής τους από τον Διευθυντή του εκάστοτε ΔΗΜ.Ω.Σ.
Στόχος είναι να επιτύχουμε την επιθυμητή ώσμωση που θα βοηθήσει συνολικά στην αναβάθμιση της δημόσιας εκπαίδευσης.
Με τους παραπάνω τρόπους, δημιουργούμε ένα δίκτυο σχολείων που προάγει τη συνεργασία και την αριστεία, σε περιοχές όπου μέχρι τώρα γονείς και μαθητές δεν είχαν αντίστοιχες ευκαιρίες.
Καθήκον μας είναι να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας ώστε κάθε παιδί να μπορεί να ονειρεύεται και να διεκδικεί το μέλλον του, με την υποστήριξη που του αξίζει χωρίς να χρειάζεται να κάνει ακριβές, φροντιστηριακές προετοιμασίες για να επιτύχει στις κατατακτήριες εξετάσεις.
ΕΡ: Κατά τη συζήτηση στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα έγιναν κάποιες προσθήκες στη Σύμβαση, προκειμένου να εξασφαλιστεί η εντοπιότητα στην εισαγωγή των μαθητών στα σχολεία, αλλά και η διάχυση των θετικών αποτελεσμάτων στις τοπικές κοινωνίες των ΔΗΜΩΣ. Θεωρείτε ότι οι επιπλέον «ασφαλιστικές δικλείδες» είναι αρκετές ώστε να διασφαλιστεί ότι οι ωφελούμενοι θα είναι πραγματικά οι κάτοικοι των περιοχών των ΔΗΜΩΣ;
ΑΠ: Ήταν πράγματι πολύ γόνιμη η συζήτηση στην Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής. Υποδεχθήκαμε με μεγάλη χαρά τις προσθήκες που έγιναν και ενισχύουν την εντοπιότητα, καθώς, όπως ανέφερα και προηγουμένως, βασικό κριτήριο της πρωτοβουλίας ήταν να δοθούν ευκαιρίες σε μαθητές που ζουν στις συγκεκριμένες περιοχές, οι οποίες αντιμετωπίζουν κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις. Είμαστε, λοιπόν, ιδιαίτερα χαρούμενοι που η τελική κατάταξη των παιδιών που θα φοιτήσουν στα ΔΗΜ.Ω.Σ., διαμορφώνεται βάσει και της περιοχής διαμονής, με το 40-60% των μαθητών που θα φοιτούν στα ΔΗΜ.Ω.Σ. να προέρχονται από το δημοτικό διαμέρισμα όπου λειτουργεί το συγκεκριμένο σχολείο. Αν συνυπολογίσετε στα παραπάνω και την πρόβλεψη για δωρεάν παρακολούθηση ψηφιακών φροντιστηριακών μαθημάτων για τα παιδιά της ΣΤ’ Δημοτικού, με στόχο να μπορέσουν ν’ ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των κατατακτήριων εξετάσεων, αλλά και την πρόβλεψη για διευκόλυνση εισαγωγής στα νεότερα αδέλφια των παιδιών που ήδη φοιτούν στα σχολεία αυτά, γίνεται κατανοητό ότι ο ευκαιρίες εισαγωγής για τους μαθητές από τις τοπικές κοινωνίες είναι ενισχυμένες.
ΕΡ: Πώς σχολιάζετε τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας της κύρωσης της σύμβασης στη Βουλή την περασμένη Τετάρτη;
ΑΠ: Είναι ιδιαίτερη η χαρά μας που το συγκεκριμένο νομοσχέδιο υπερψηφίστηκε – και μάλιστα με συναίνεση που αντανακλά τα 2/3 της Βουλής (Νέα Δημοκρατία, ΠΑΣΟΚ και Πλεύση Ελευθερίας). Είμαστε υπερήφανοι που, με δική μας πρωτοβουλία και σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, θα δούμε να υλοποιείται μια πρωτοβουλία που βοηθήσει τα παιδιά ν’ αγαπήσουν ξανά το σχολείο. Εμείς ως Ίδρυμα Ωνάση δηλώνουμε ότι θα παραμείνουμε στο πλευρό της Πολιτείας, σημειώνοντας ότι κάθε δωρεά αποτελεί δέσμευση που τιμάμε διαχρονικά, με όλες μας τις δυνάμεις.
ΕΡ: Τι σημαίνουν για εσάς τα Δημόσια Ωνάσεια Σχολεία;
ΑΠ: Κλείνοντας φέτος 50 χρόνια ενεργής παρουσίας και κάνοντας έναν σύντομο απολογισμό, διαπιστώνει κανείς ότι το Ίδρυμα Ωνάση υπήρξε πάντοτε στο πλευρό των πολιτών που ζητούσαν μεγαλύτερη πρόσβαση στην Υγεία, τον Πολιτισμό και την Παιδεία. Αυτό αποδεικνύεται από τις 7.800 υποτροφίες μεταπτυχιακών σπουδών που έχουμε παράσχει από το 1978, αλλά και από το ολοκληρωμένο και πλήρως ψηφιακό Ωνάσειο Νοσοκομείο, το οποίο με το νέο Ωνάσειο Εθνικό Μεταμοσχευτικό Κέντρο και το Ωνάσειο Παίδων θα παραδώσουμε στην Πολιτεία την άνοιξη του 2025. Το ίδιο αποδεικνύεται και μέσα από τις πρωτοποριακές δράσεις μας στον σύγχρονο πολιτισμό, όπως και την υποστήριξη καλλιτεχνών και δημιουργών, με επίκεντρο τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, που φέτος συμπληρώνει 15 χρόνια λειτουργίας.
Ακούγοντας τις ανάγκες μιας κοινωνίας που συνεχώς ονειρεύεται και εξελίσσεται, η πρωτοβουλία μας για τη δημιουργία των ΔΗΜ.Ω.Σ. αποτελεί ακόμη μια απόδειξη της δέσμευσής μας απέναντι στους πολίτες. Θέτοντας τον άνθρωπο στο κέντρο, στεκόμαστε αρωγοί της Πολιτείας, για μια Παιδεία που συνδυάζεται με τον ουμανισμό και προάγει τον διάλογο. Γιατί στο Ίδρυμα Ωνάση θεωρούμε ότι ο καλύτερος τρόπος για να τιμήσουμε το παρελθόν είναι να πράξουμε στο παρόν σκεπτόμενοι το μέλλον.
Αθηνά Καστρινάκη