Μερικά χρόνια πριν, μία ελληνική τηλεοπτική σειρά μάς μίλησε για τη «λέξη που δε λέμε». Για τα αντανακλαστικά σιωπής και εσωστρέφειας της κοινωνίας μας απέναντι στον αυτισμό. Αντανακλαστικά που «βαραίνουν» και απομονώνουν τους ανθρώπους που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού και το οικογενειακό και κοινωνικό τους περιβάλλον. Όταν όμως πραγματοποιούνται δράσεις που φέρνουν στο φως πτυχές των ιδιαιτεροτήτων των ανθρώπων αυτών και τρόπους στήριξής τους, φαίνεται η «δίψα» της κοινότητας αυτής για μοίρασμα εμπειριών, για πρακτική βοήθεια στην καθημερινότητά τους, αλλά επίσης ευαισθητοποιείται ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας που συνειδητοποιεί και κατανοεί τι μπορεί να συμβαίνει σε κάποια από τις διπλανές μας πόρτες.
Για τη λέξη αυτή «που δε λέμε», το Ίδρυμα Ωνάση αποφάσισε ήδη πριν από οχτώ χρόνια να μιλήσει και να δημιουργήσει εργαστήρια, στο πλαίσιο της δράσης «Η μουσική αγαπάει τον αυτισμό», όπου επικοινωνώντας μέσω της μουσικής, οι ήχοι και τα μουσικά όργανα βοηθούν τα παιδιά που συμμετέχουν να απελευθερώσουν τα συναισθήματά τους και να αναπτύξουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες.
Τι συνέβη όμως, φέτος, όταν ο κορονοϊός χτύπησε την πόρτα όλων μας; Η πανδημία αποτέλεσε και αποτελεί πρόκληση για όλους, πόσο μάλλον για τα άτομα με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος. Έτσι, το Ίδρυμα Ωνάση προχώρησε ένα βήμα ακόμη μπροστά: πραγματοποίησε διαδικτυακές δράσεις και -δημιούργησε εκπαιδευτικό υλικό με θέμα το πώς η πανδημία επηρεάζει τη ζωή των ανθρώπων με ΔΑΦ και τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να τους στηρίξουμε.
«Η ανταπόκριση του κόσμου ήταν συγκινητική», ανέφερε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Χριστίνα Παναγιωτάκου, υπεύθυνη των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Ιδρύματος Ωνάση.
«Η αρχή έγινε με το εκπαιδευτικό υλικό που δημιουργήσαμε και αναρτήσαμε διαδικτυακά, που περιλαμβάνει πρακτικές συμβουλές και οδηγίες για το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί κάθε ερώτηση, φόβος ή ανησυχία», ανέφερε η κ. Παναγιωτάκου και πρόσθεσε: «Στη συνέχεια, δημιουργήσαμε ένα βίντεο, με τίτλο “Κορονοϊός και Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος” σε σκηνοθεσία του Χρήστου Σαρρή, με τη συμμετοχή διακεκριμένων ομιλητριών, της Αγγελικής Γενά, της Κατίγκως Χατζηπατέρα-Γιαννούλη και της Κατερίνας Δροσινού».
«Μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα το βίντεο ξεπέρασε τα 5.000 views, κάτι που σημαίνει ότι ο κόσμος αποζητά τέτοιου είδους πληροφορίες και υλικό», πρόσθεσε.
Στη συνέχεια, το βίντεο και το εκπαιδευτικό υλικό αποτέλεσαν την αφορμή για την οργάνωση ενός webinar, ενός διαδικτυακού σεμιναρίου. «Γενικότερα, φροντίζουμε όλα τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα να ταξιδεύουν σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Το webinar που διοργανώσαμε, με livestream, είχε μεγάλη συμμετοχή εκπαιδευτικών, θεραπευτών, ατόμων και συλλόγων που στηρίζουν οικογένειες με άτομο με αυτισμό, έδωσε την ευκαιρία να το παρακολουθήσουν εξ αποστάσεως άτομα από την Καστοριά έως την Κάλυμνο, από τη Σύμη μέχρι τα Σιάτιστα και από τα Τρίκαλα έως την Κρήτη», επεσήμανε η κ. Παναγιωτάκου.
Το webinar είναι, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, «ο κατάλληλος χώρος» για να λύσει ο καθένας τις απορίες του και να θέσει τους προβληματισμούς του.
«Όλα αυτά μας έδειξαν ότι ο κόσμος “διψάει” για καθοδήγηση και γνώση», επεσήμανε.
Ο κορονοϊός ως αφορμή
Το Ίδρυμα Ωνάση θα συνεχίσει τις δράσεις του για τη Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) πιστεύοντας πως είναι πολύ σημαντική η ενημέρωση της κοινωνίας συνολικά, ώστε όλοι να είναι σε θέση να κατανοήσουν τον συνάνθρωπό τους, καθώς κάποιες συμπεριφορές και αντιδράσεις μπορεί να οφείλονται στη Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος.
«Ο κορονοϊός αποτέλεσε την αφορμή και μας έδειξε το δρόμο για το πώς θα συνεχίσουμε», είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Παναγιωτάκου, τονίζοντας ότι οι δράσεις για τα άτομα με ΔΑΦ έχουν πολύ δρόμο ακόμα μπροστά.
«Στόχος μας είναι να έρθουμε σε επαφή με πολλές ομάδες κοινού και η δημιουργία νέου περιεχομένου, που θα λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά», επεσήμανε.
Όπως τόνισε, σύντομα θα είναι διαθέσιμο και νέο υλικό.
Μεταξύ άλλων, μία δισκογραφική δουλειά σε μουσική Δημήτρη Παπαδημητρίου και στίχους Μιχάλη Γκανά, με τραγούδια που αναφέρονται στα συναισθήματα και στις κοινωνικές δεξιότητες. Επιπρόσθετα, σύντομα θα είναι διαθέσιμο ενημερωτικό υλικό για το προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας για το τί σημαίνει αυτισμός καθώς και για ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν ασθενείς με Διαταραχή του Αυτιστικού Φάσματος. Οι δράσεις όμως θα επεκταθούν και σε πιο ευαίσθητα θέματα, όπως η σεξουαλική αγωγή σε εφήβους με ΔΑΦ.
Διαθέσιμο υλικό online
Το βίντεο «Κορονοϊός και Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος» σε σκηνοθεσία Χρήστου Σαρρή, με τη συμμετοχή διακεκριμένων ομιλητριών: Αγγελική Γενά (Κλινική Ψυχολόγος, Καθηγήτρια Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Αθηνών), Κατίγκω Χατζηπατέρα-Γιαννούλη (Κλινική Ψυχολόγος, Καθηγήτρια Ψυχολογίας, American College of Greece, Deree College) και Κατερίνα Δροσινού (Ειδική Παιδαγωγός), είναι διαθέσιμο στον σύνδεσμο: https://www.youtube.com/watch?v=JJG_n_8Q0WI
Το εκπαιδευτικό υλικό βρίσκεται στον σύνδεσμο:
https://www.onassis.org/el/initiatives/onassis-special-education/world-autism-midst-pandemic
(«2 Κοινωνικές Ιστορίες», «Ο κοινωνικός μου κύκλος», «Καρτέλα αυτο-καταγραφής», «5 συμβουλές για εφήβους και ενήλικες με αυτισμό»).
Και τέλος, το webinar που υλοποιήθηκε για εκπαιδευτικούς και επαγγελματίες ψυχικής Υγείας με την εισηγήτρια Κατερίνα Δροσινού, Ειδική Παιδαγωγό, βρίσκονται στον σύνδεσμο: https://www.onassis.org/el/initiatives/onassis-special-education/world-autism-midst-pandemic/webinar-coronavirus-and-autism-spectrum-disorder