Στο παραγωγικό μοντέλο που έχει ανάγκη η Ελλάδα αναφέρθηκε ο καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Yale Κωνσταντίνος Μεγίρ, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ στη διάρκεια του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
Μιλώντας στην κάμερα του ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Μεγίρ τόνισε πως «η Ελλάδα έχει κάνει πάρα πολύ μεγάλα βήματα μπροστά και ξεφύγαμε κυριολεκτικά από το χείλος του γκρεμού και την καταστροφή με την πιθανή έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρώ. Και πρέπει να χαιρόμαστε γι’ αυτό. Αλλά εμείς ως οικονομολόγοι δεν είμαστε εδώ απλά για να δώσουμε συγχαρητήρια για το παρελθόν, αλλά να περιγράψουμε ένα όραμα για το μέλλον. Κι αυτό το οποίο παρατηρούμε είναι ότι υπάρχει μια ανισόρροπη ανάπτυξη, ειδικά σε τομείς πολύ χαμηλής παραγωγικότητας. Δηλαδή αν κοιτάξουμε την παραγωγικότητα συνολικά στην Ελλάδα, θα δούμε ότι κατ’ αρχάς δεν αυξάνεται μετά την κρίση, είναι λίγο πολύ σταθερή. Και κατά δεύτερον είναι χαμηλότερη από σχεδόν όλες τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πλην της Βουλγαρίας. Δηλαδή μας έχει ξεπεράσει ακόμη και η Ρουμανία. Και αυτό οφείλεται στην ανισόρροπη ανάπτυξη σε τομείς οι οποίοι δεν είναι στα όρια της τεχνολογίας και της γνώσης. Είναι περισσότερο τουρισμός, εστίαση κ.λπ. Οι οποίοι βέβαια είναι πολύ σημαντικοί τομείς για την Ελλάδα, αλλά δεν μπορούμε να βασιζόμαστε μόνο σε αυτούς.
Για το εάν αυτού του είδους η ανάπτυξη είναι μονομερής, ο κ. Μεγίρ υπογράμμισε πως «είναι καταρχήν και τελείως ανασφαλές. Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι κάποια στιγμή θα υπάρχει μια κανονικότητα στην Τουρκία, τότε αυτή αναγκαστικά θα τραβήξει πάρα πολύ τουρισμό. Αυτή τη στιγμή εμείς έχουμε μια πολύ μεγάλη αύξηση, όχι μόνο λόγω των δικών μας προσπαθειών, αλλά και όλων των αρνητικών επιπτώσεων που υπάρχουν στον περίγυρο. Δεύτερον, και πιο μακροπρόθεσμα, αν θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον όπου οι νέοι θα έχουν σημαντικές καριέρες και θα θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα, πρέπει να μπορούμε να υποσχεθούμε ένα σημαντικό βιοτικό επίπεδο και αυτό δεν μπορεί να το παραδώσουμε με τέτοιου είδους ανάπτυξη σε τομείς χαμηλής παραγωγικότητας. Ένα πράγμα που θέλω να τονίσω είναι ότι εμείς πιστεύουμε ότι αυτή η ισόρροπη ανάπτυξη δεν οφείλεται σε απλά συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας, πχ το κλίμα. Βέβαια, βοηθάει κι αυτό, αλλά είναι και οι στρεβλώσεις. Και αν συγκρίνουμε με άλλες χώρες σαν την Ισπανία που έχουν πάρα πολύ τουρισμό και αντίστοιχα συγκριτικά πλεονεκτήματα […] αλλά έχουν δημιουργήσει συνθήκες ανάπτυξης σε άλλους τομείς υψηλής παραγωγικότητας».
Όσον αφορά την καινοτόμο οικονομία, ο καθηγητής τόνισε «καταρχήν υπάρχουν αυτά τα διαγνωστικά σας που σας είπα. Ότι υπάρχει μια πάρα πολύ μεγάλη έμφαση σε τομείς χαμηλής παραγωγικότητας και κατά συνέπεια πρέπει να αναπτύξουμε τις συνθήκες για να αυξηθούν οι παραγωγικοί τομείς. Αυτό εδράζεται σε τρεις άξονες. Κατ’ αρχήν υπάρχουν οι άμεσοι άξονες που υποστηρίζουν τη βιομηχανία. Για παράδειγμα, τι κίνητρα έχεις για επενδύσεις πχ ταχείες αποσβέσεις. Τι κίνητρα έχεις για καινοτομία πχ φορολογικές πιστώσεις για καινοτομία και έρευνα. Μετά υπάρχει η εκπαίδευση και η εκπαίδευση στην Ελλάδα πάσχει σε όλα τα επίπεδα. Πρέπει να αναβαθμίσουμε και την προσχολική εκπαίδευση και το Δημοτικό και το Γυμνάσιο, αλλά επίσης έχουμε ουσιαστικά καταργήσει την τεχνική εκπαίδευση, με αυτή την δήθεν αναβάθμιση των ΤΕΙ σε πανεπιστήμια. Έχουμε αλλάξει τελείως την έμφαση και δεν έχουμε αυτή την αυτή την παραγωγή των τεχνικών, που χρειάζεται για να στηρίξει το οικοδόμημα, τη μεταποίηση και μετά τα πανεπιστήμια. Πρέπει να τα επαναδιεκδικήσουμε».
Όσον αφορά τη σύνδεση της αγοράς εργασίας με το εκπαιδευτικό σύστημα, ο κ. Μεγίρ τόνισε πως «κατ’ αρχήν πιστεύω ότι εάν ξανά-ισορροπήσουμε την κατάσταση με την τεχνική παιδεία, τα πανεπιστήμια θα μπορούν να συγκεντρωθούν πολύ περισσότερο στο να εκπαιδεύουν άτομα σε τομείς οι οποίοι έχουν υψηλή ζήτηση στη βιομηχανία. Δεύτερον, αν διεκδικήσουμε τα πανεπιστήμια από τους διάφορους εξτρεμιστές κ.λπ. και γίνουν κέντρα αριστείας και γνώσης, όπου οι φοιτητές θα θέλουν να μένουν εκεί και να και να συμμετέχουν στην παραγωγή της γνώσης και όχι απλώς να πηγαίνουν για μαθήματα, δημιουργείς κάποια παραγωγή γνώσης και στα οποία η βιομηχανία μπορεί να αρχίσει να συμμετέχει λίγο περισσότερο, δίνοντας πόρους και προσλαμβάνοντας, αλλά και με διαλέξεις. Και γενικά να υπάρχει αυτή η διασύνδεση είναι και διανοητικό περιβάλλον το οποίο θα δημιουργήσει μια έντονη διασύνδεση μεταξύ καθηγητών, φοιτητών και βιομηχανίας. Και να γίνουν κέντρα αριστείας πραγματικά δηλαδή και να είναι πραγματικά ανταγωνιστικά».
Στο κατά πόσο βιώσιμο είναι το σημερινό οικονομικό μοντέλο στην Ελλάδα κι εάν αρκεί για να εξυπηρετήσει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας ενόψει και του χρέους μετά το 2032, ο κ. Μεγίρ υπογράμμισε: «Κατά τη γνώμη μου σίγουρα όχι. Ειδικά αν θέλουμε αυτό να συμβαδίσει με υψηλό βιοτικό επίπεδο. Βέβαια, εντάξει, μπορεί να φορολογήσεις τους πάντες και να πληρώσεις το χρέος, αλλά αυτό θα συμπιέσει το βιοτικό επίπεδο ανεπανόρθωτα. Θα αυξήσει τη ροή των Ελλήνων να φεύγουν στο εξωτερικό. Δηλαδή αυτοί που για παράδειγμα πάνε στο Πολυτεχνείο και αποκτούν μια κατά τεκμήριο καλή εκπαίδευση σε κάποιο τεχνικό τομέα, τι θα κάνουν αν δεν υπάρχουν δουλειές στην Ελλάδα ή αν στην Ελλάδα αμείβουν τόσο χαμηλά σε σχέση με αυτά που θα βγάλεις σε γειτονικές χώρες;».
Για το εάν δεν ήσαν επαρκείς οι μεταρρυθμίσεις, ο καθηγητής απάντησε: «Κάπου σταμάτησε το τρένο. Βέβαια γίνανε κάποιες μεταρρυθμίσεις. Αν κοιτάξετε την έκθεση Πισσαρίδη θα δείτε ότι ναι, έχουμε προσπαθήσει να πιάσουμε όλους τομείς από την εκπαίδευση, το ανθρώπινο δυναμικό στην καινοτομία, στη δικαιοσύνη, στην εκπαίδευση. Αν δεν τα πιάσουμε όλα αυτά, δεν θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε. Διότι δεν αρκεί απλώς φτιάξεις ένα τομέα, όλοι αυτοί οι τομείς είναι συμπληρωματικοί. Για παράδειγμα, αν πάρουμε τη δικαιοσύνη. Για να φτιάξει μια εταιρία υψηλής τεχνολογίας, συνήθως χρειάζεσαι συμβόλαια περίπλοκα. Αν δεν υπάρχει τρόπος να εφαρμοστούν αυτά τα συμβόλαια, σε περίπτωση που δεν συμφωνούν και επιπλέον, το υπογραμμίζω με ταχείς ρυθμούς, τότε δεν θα υπάρχουν αυτές οι επενδύσεις. Κι εάν δε το βλέπουμε το πρόβλημα, όλο θα ανακύπτει αυτό. Δε θα υπάρχει κανείς με τέτοια συμβόλαια που θα θέλει να έρθει εδώ. Έχω την αίσθηση ότι πρέπει κάποιος πολιτικός να αποφασίσει ότι δεν πειράζει, ας χάσω την καριέρα μου, ας μείνω 4 χρόνια και ας πετύχω κάποια πράγματα. Η άποψή μου είναι ότι αυτός ο πολιτικός ή η πολιτικός θα αμειφθεί και θα μείνει παραπάνω από 4 χρόνια αν πάρει το ρίσκο να κάνει ριζικές τομές προς αυτήν την κατεύθυνση. Υπάρχουν παραδείγματα στην ευρωπαϊκή ιστορία. Είτε συμφωνούμε είτε διαφωνούμε με τα συγκεκριμένα άτομα. Όπως η Μάργκαρετ Θάτσερ, η οποία αποφάσισε να κάνει ορισμένα πράγματα τα οποία θεωρούσε σημαντικά και τα έκανε και ακολούθησε μια εκρηκτική ανάπτυξη στη Βρετανία».
Τη συνέντευξη μπορείτε να την παρακολουθήσετε και στον σύνδεσμο https://youtu.be/CvtLd6jiw-8
K Μεγίρ: «Πρέπει να αναπτύξουμε συνθήκες για να αυξηθούν οι υψηλοί παραγωγικοί τομείς»
©amna.gr