Σε πάνελ με θέμα “Το ανεκμετάλλευτο δυναμικό της πρωτοβουλίας των 3 θαλασσών” (From Sea to Shining Seas: The Untapped Potential of the 3 Seas Initiative) μετείχε ο υφυπουργός Εξωτερικών Τάσος Χατζηβασιλείου στο πλαίσιο του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, ο οποίος επισήμανε ότι η χώρα μας έχει μετατραπεί σε έναν ενεργειακό κόμβο στην περιοχή μας.
Ο κ.Χατζηβασιλείου στην τοποθέτηση του τόνισε μεταξύ άλλων ότι η χώρα μας συμμετείχε στην πρωτοβουλία των “3 θαλασσών” επειδή θέλουμε να προωθήσει την ολοκλήρωση της Ευρώπης, και σημείωσε ότι «πρέπει να γεφυρώσουμε το αναπτυξιακό χάσμα μεταξύ ισχυρότερων και λιγότερο προηγμένων οικονομιών στη γειτονιά μας, ενώ ταυτόχρονα, πρέπει να ενθαρρύνουμε τη βιωσιμότητα». Αναφέρθηκε στην οικονομική ανάπτυξη στις οικονομίες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και είπε ότι η Ελλάδα είναι εδώ για να βοηθήσει να χτιστούν όλοι οι κρίκοι που λείπουν. «Επειδή έχουμε πολλούς ελλείποντες κρίκους σε ολόκληρη την Ευρώπη και ιδίως μεταξύ των πλουσιότερων και των φτωχότερων μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης» είπε και αναφέρθηκε στον τομέα μεταφοράς ενέργειας, επισημαίνοντας ότι η ενέργεια, οι μεταφορές και οι ψηφιακές τεχνολογίες είναι οι κύριοι τομείς στους οποίους μπορούμε να οικοδομήσουμε όλοι μαζί για να συνδέσουμε τη Βαλτική, την Αδριατική, τη Μαύρη Θάλασσα.
Ο κ. Χατζηβασιλείου εξέφρασε την πεποίθηση ότι η Ελλάδα φέρνει σημαντικό οικονομικό και πολιτικό βάρος στην όλη ιδέα, γιατί πρώτον είναι το παλαιότερο μέλος του ΝΑΤΟ της ΕΕ στη γειτονιά, οπότε είναι πάροχος ασφάλειας στην περιοχή. «Είμαστε λοιπόν ένας πάροχος ασφάλειας σε έναν τομέα που είχε γράψει πολλή ιστορία, το ξέρετε αυτό, ειδικά τις προηγούμενες δεκαετίες και τον προηγούμενο αιώνα. Έτσι, η Ελλάδα είναι ένας πραγματικός πυλώνας σταθερότητας εδώ στη γειτονιά» είπε.
Υπογράμμισε ότι ένας άλλος λόγος είναι ότι η Ελλάδα έχει γίνει ένας μεγάλος ενεργειακός κόμβος για ολόκληρη την περιοχή. Σημείωσε ότι η κυβέρνηση έχει επενδύσει πολλά χρήματα για την κατασκευή ενεργειακών υποδομών σε ολόκληρη τη χώρα και ανέφερε μεταξύ άλλων την Αλεξανδρούπολη με τη μονάδα FSRU. «Η Ελλάδα έχει γίνει ένας μεγάλος ενεργειακός κόμβος για ολόκληρη την περιοχή. Γνωρίζετε ότι η κυβέρνηση έχει επενδύσει πολλά χρήματα για την κατασκευή ενεργειακών υποδομών σε ολόκληρη τη χώρα. Ξεκινήστε από την Αλεξανδρούπολη με τη μονάδα FSRU και όλες τις ενεργειακές υποδομές που έχουμε κατασκευάσει εκεί. Πηγαίνετε στη Ρεβυθούσα και ξέρετε ότι έχουμε δύο μεγάλα έργα τώρα. Το πρώτο είναι το καλώδιο μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου και το δεύτερο είναι η διασύνδεση μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ. Η Ελλάδα λοιπόν είναι εδώ. Για να καλύψει το κενό και να βοηθήσει όλους τους γείτονές της να επωφεληθούν από τη δική της ενεργειακή επάρκεια» είπε ο κ.Χατζηβασιλείου.
Ο τρίτος λόγος, είπε, είναι ότι η Ελλάδα είναι εδώ για να παρέχει και ενεργειακή ασφάλεια στους φίλους της που έχουν ανάγκη όπως η Ουκρανία. Σημείωσε ότι το πρώτο αμερικανικό φορτίο LNG πήγε μέσω της Ελλάδας στην Ουκρανία την παραμονή των Χριστουγέννων πριν από 3-4 μήνες, οπότε «αυτή είναι η μεγαλύτερη απόδειξη ότι η Ελλάδα είναι εδώ για να βοηθήσει όλους τους γείτονές της».
«Και ως σημαντικό μέλος της πρωτοβουλίας Three Seas, είναι έτοιμη να συνεργαστεί με όλους τους φίλους και να συμμετάσχει σε όλες τις μεγάλες συνέργειες με κοινό στόχο, τις οικονομίες των φτωχότερων μελών της ΕΕ να έρθουν πιο κοντά στις οικονομίες των πλουσιότερων μελών της ΕΕ. Αυτός είναι ο στόχος μας και είμαστε εδώ για να συνεργαστούμε με τους φίλους και συνεργάτες μας» επισήμανε.
Αναφερόμενος στο θέμα της ασφάλειας διευκρίνισε ότι δεν είναι μόνο η σκληρή ισχύς αλλά, έχουμε την ήπια ισχύ, την ήπια ασφάλεια, που είναι η ενέργεια σήμερα, «ειδικά μετά την απαράδεκτη ρωσική εισβολή κατά της Ουκρανίας».
Σημείωσε ακόμη ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτού του μετασχηματισμού σε όλη την Ευρώπη, είναι «ο κόμβος και το κύριο σημείο εισόδου καθαρής ενέργειας στην ευρωπαϊκή αγορά». «Γιατί; Επειδή σήμερα είμαστε 8οι παγκοσμίως όσον αφορά τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας. Έτσι, η Ελλάδα είναι ένα καλό παράδειγμα αυτής της νέας ιδέας. Και πραγματικά πιστεύω ότι θα μπορούσαμε να διαδραματίσουμε κεντρικό ρόλο στην υλοποίηση αυτής της μεγάλης ιδέας της πρωτοβουλίας επαναφοράς σε ολόκληρη την ήπειρό μας» κατέληξε ο κ.Χατζηβασιλείου.
Ίαν Μπρεζίνσκι: Επικεφαλής του Brzezinski Group, μιας εταιρείας παροχής στρατηγικών συμβουλευτικών υπηρεσιών
Στη συνέχεια πήρε το λόγο ο Ίαν Μπρεζίνσκι, ο οποίο μεταξύ άλλων ανέφερε ότι η περιοχή από τη Βαλτική, τη Μαύρη έως και την Αδριατική θάλασσα, παρουσιάζει έλλειμμα υποδομών. Είχαν 1, 2 ή 3 μεγάλους ενεργειακούς διαδρόμους μεταφορών που πήγαιναν από ανατολικά προς δυτικά, που κατασκευάστηκαν κατά τη διάρκεια της σοβιετικής εποχής, αλλά τίποτα περισσότερο από αυτό. Και ακόμα και σήμερα χρειάζεται δύο έως τρεις έως τέσσερις φορές περισσότερος χρόνος για να πάει στον άξονα βορρά-νότου στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, όπως και στη Δυτική Ευρώπη. Ανέφερε ότι οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, με πληθυσμό περίπου 130 εκατομμυρίων, και με την προσθήκη της Ελλάδας, είναι μια περιοχή που έχει προβλεπόμενο ρυθμό ανάπτυξης 30% μέχρι το 2030. Είναι μια περιοχή που έχει τα υψηλότερα ποσοστά απόδοσης στην Ευρώπη είπε και προσέθεσε ότι ορισμένες από αυτές τις χώρες έχουν ποσοστά απόδοσης για ξένες επενδύσεις που είναι διψήφια. «Έτσι, όταν αντιμετωπίζετε ένα έλλειμμα υποδομών 500 δισεκατομμυρίων έως ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων, εάν το χτίσετε σε αυτήν την περιοχή στο σωστό μέρος με τη σωστή στρατηγική, θα αποδώσει. Και αυτό είναι το θέμα των “Τριών Θαλασσών”» προσέθεσε.
Ζμπίγκνιου Πιζάρσκι: Ιδρυτής και πρόεδρος του Casimir Pulaski Foundation, στην Πολωνία
Ο κ.Πιζάρσκι στην τοποθέτηση του αναφέρθηκε στη χώρα του την Πολωνία και είπε ότι έχει την πιο σταθερή οικονομική ανάπτυξη, ενώ ακόμη και κατά τη διάρκεια της κρίσης του 2008 η Πολωνία ήταν η μόνη χώρα στην Ευρώπη με “πράσινα χρώματα”. «Έχοντας ακόμη αύξηση του ΑΕΠ και προερχόμενοι από τη χώρα όπου χτίζουμε τον μεγαλύτερο στρατό ξηράς στην Ευρώπη, αυτό μιλάει από μόνο του, ότι δεν έχουμε μόνο προκλήσεις αλλά και υποχρεώσεις και ευκαιρίες, οι οποίες προέρχονται από την οικονομική δύναμη που οικοδομεί η Πολωνία».
Άσκησε κριτική στην πολιτική των Βρυξελλών αλλά και στις πολιτικές δυνάμεις της χώρας του οι οποίες δεν αξιοποίησαν όσο έπρεπε την ΕΕ για τα συμφέροντα την χώρας του, και είπε ότι αυτή τη στιγμή η Πολωνία στέκεται στο σταυροδρόμι και αξιολογεί ποια πρωτοβουλία σαν αυτή των “Τριών Θαλασσών” χρειάζεται και εκτίμησε ότι πρέπει να εγκαταλειφθεί η κληρονομιά της πρώην λαϊκιστικής κυβέρνησης «που θα υποστήριζε να συνεχίσουμε το ίδιο όπως με αυτές τις εθνικές ταυτότητες ή τις περιφερειακές ταυτότητες». «Τα συμφέροντά μας είναι εδώ, στις περιφέρειες, στην περιοχή. Και αν έχουμε αυτό το εργαλείο, ας μην το σπαταλήσουμε. Ας το χρησιμοποιήσουμε ως πρόσθετη πλατφόρμα άσκησης πίεσης για την ανάπτυξη αυτής της περιοχής όπου εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλο κενό. Δεν είναι κορεσμένο οικονομικά, δεν είναι κορεσμένο σε επίπεδο υποδομών. Επομένως, η Πολωνία πρέπει να έχει ηγετικό ρόλο, ηγετικό ρόλο σε αυτήν τη διαδικασία» κατέληξε.
Τζέημς Καραφάνο: Εμπειρογνώμονας Εθνικής Ασφάλειας και Εξωτερικής Πολιτικής, ιστορικός και δάσκαλος, καθώς και συγγραφέας και ερευνητής
Ο κ. Καραφάνο στην τοποθέτηση του απάντησε στις επικρίσεις που δέχθηκε η κυβέρνηση Τράμπ από άλλους ομιλητές, και είπε: «Έχω ακούσει πολλά για τον Ντόναλντ Τραμπ τις τελευταίες δύο ημέρες. Τα περισσότερα από αυτά είναι λάθος – και θα σας πω γιατί είναι λάθος. Είναι λάθος γιατί θεμελιωδώς παρερμηνεύουν. Η κατευθυντήρια δομή της εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ, η οποία βασίζεται στο αμερικανικό συμφέρον, και όχι στα καπέλα MAGA, είναι το τι είναι καλό για την Αμερική». Και τόνισε ότι δεν υπάρχει σενάριο όπου μια αδύναμη, διαιρεμένη και ευάλωτη Ευρώπη είναι προς το συμφέρον της Αμερικής. Προσέθεσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ζωτικό συμφέρον στην Ευρώπη που είναι ελεύθερη σταθερή, ευημερούσα και ασφαλής. Είπε ότι Πρόεδρος Τραμπ αγκάλιασε το έργο των “Τριών Θαλασσών” στην πρώτη θητεία του και επισήμανε ότι το νούμερο ένα είναι η ασφάλεια και είναι απολύτως ζωτικής σημασίας από την άποψη της ασφάλειας, εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν η Ευρώπη να κάνει περισσότερα από μόνη της γι’ αυτό.
Είπε ότι στην άμυνα της ανατολικής πλευράς, «κάθε ουγγιά υποδομής που χτίζουμε από βορρά προς νότο δεν έχει μόνο μια οικονομική διάσταση, έχει μια απολύτως ζωτική αλλά μια αδιαμφισβήτητη διάσταση ασφάλειας. Έτσι, αν θέλετε να αυξήσετε μαζικά τη στρατηγική αποτροπή χωρίς να βάλετε μια ακόμη αμερικανική μπότα στο έδαφος της Ευρώπης, αυτό το σχέδιο είναι κομμένο και ραμμένο για την προφανή ευημερία ενός άλλου, των Ηνωμένων Πολιτειών. Θέλει και χρειάζεται την Ευρώπη ως ισχυρό οικονομικό εταίρο».
Προσέθεσε ότι το βόρειο, νοτιοανατολικό και νότιο τμήμα της Ευρώπης, όπως συζητείται, έχει τεράστιο οικονομικό δυναμικό και έχει εξαιρετικά χαμηλές επιδόσεις και ο λόγος για τον οποίο υπολειτουργεί είναι απλός: «η υποδομή δεν υπάρχει. Πολλά από αυτά τα έθνη έχουν πραγματικά απίστευτα ισχυρές διμερείς σχέσεις με τις ΗΠΑ παραδοσιακά και με τη διοίκηση Τραμπα ειδικότερα, και θέλουμε αυτές οι περιοχές να είναι οικονομικά επιτυχημένες».
Είπε επίσης ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τρία ζωτικά θέατρα στον κόσμο, ο Ινδοειρηνικός, η Ευρώπη και η Μέση Ανατολή και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει, προσθέτοντας ότι η μείωση της ικανότητας της Κίνας και της Ρωσίας και του Ιράν να είναι αποσταθεροποιητικές σε οποιαδήποτε από αυτές τις περιοχές «είναι καλή για εμάς».
Χαρακτήρισε ως το πιο σημαντικό συστατικό της στρατηγικής της Αμερικής τους ενεργειακούς και οικονομικούς διαδρόμους, προσθέτοντας ότι το ΝΑΤΟ είναι ένα διευθετημένο ζήτημα και η Αμερική δεν το εγκαταλείπει, ενώ τα δασμολογικά πράγματα θα βρουν τον δρόμο τους.
Κατέληξε λέγοντας ότι δεν πρόκειται ποτέ να επιστρέψουμε σε έναν Ψυχρό Πόλεμο όπου ο καθένας θα έχει το δικό του μέρος τού κόσμου και δεν πρόκειται να δούμε την αναδημιουργία αυτοκρατορικών αυτοκρατοριών όπως το Ηνωμένο Βασίλειο. Κανείς δεν έχει τη δύναμη να το κάνει αυτό είπε. Η απάντηση στα ερωτήματα αυτά, προσέθεσε, είναι να δημιουργήσουμε διαδρόμους ελεύθερων και ανοιχτών χώρων που επιτρέπουν στους ανθρώπους να συνδέονται μεταξύ τους και να δημιουργούν την επιχείρηση που θέλουν. «Αυτή είναι η βαλβίδα ασφαλείας για την παγκόσμια ανάπτυξη, είναι η νέα μορφή παγκοσμιοποίησης», κατέληξε ο κ.Καραφάνο.
Κώστας Μελισσόπουλος