«Δεν εγκαταλείψαμε ποτέ τη Λιβύη, αντιθέτως, προσπαθήσαμε να αποκαταστήσουμε μια ισορροπία στην εξωτερική μας πολιτική», σημείωσε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης σε συνέντευξή σε διαδικτυακή εκπομπή του protothema.gr.
Όπως διευκρίνισε, υπήρχε μια σχετική ανισορροπία, επειδή η Δυτική Λιβύη ήταν αρκετά πιο προσκολλημένη σε ξένους παράγοντες και «προσπαθήσαμε να αποκαταστήσουμε αυτή τη σχέση και στις δύο πλευρές, νομίζω με σχετική επιτυχία».
«Ενεργοποιήσαμε όλους τους διαύλους τους διπλωματικούς και στις δύο πλευρές. Ενεργοποιήσαμε το προξενείο μας στη Βεγγάζη και την πρεσβεία μας στην Τρίπολη, έτσι ώστε να οικοδομηθεί μία βασική σχέση διπλωματικής εμπιστοσύνης. Η Λιβύη αποτελεί μία χώρα, η οποία είναι πολύ σημαντική για την Ελλάδα», επισήμανε.
Ο ίδιος θα επισκεφθεί τη Βεγγάζη στις 6 Ιουλίου, ενώ στις 15 Ιουλίου θα βρεθεί στην Τρίπολη. Όπως επισήμανε, ήταν δύσκολο να συμπέσουν οι ημερομηνίες λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων.
«Δεν είναι μόνο η πολιτική πίεση που μπορείς να ασκείς σε διπλωματικό επίπεδο στην ίδια τη χώρα. Θα πρέπει να γίνει μια πολυδιάστατη προσέγγιση. Η Λιβύη έχει την ιδιαιτερότητα ότι είναι ένα κράτος το οποίο de facto έχει δύο εξουσίες. Και όχι μόνο αυτό, αλλά υποφέρει από άτακτες μάχες, οι οποίες γίνονται από παραστρατιωτικές οργανώσεις».
Επισήμανε πως «η Ελλάδα δεν θα μπει ποτέ σε μια λογική πλειοδοσίας και εξαγοράς. Η δική μας λογική στηρίζεται περισσότερο στις αρχές της Ελλάδας, του αξιόπιστου εταίρου». Σημείωσε δε πως το «τουρκολιβυκό μνημόνιο», ανεξαρτήτως του ποιος το κυρώνει, είναι εξ ορισμού ανυπόστατο και άκυρο. «Όχι μόνο επειδή μπορεί να προέρχεται από μη νομιμοποιημένη Αρχή, αλλά επιπλέον επειδή αντίκειται κατά την ουσία του στο Διεθνές Δίκαιο. Εδώ η γραμμή, η οποία έχει χαραχθεί για την οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας, δεν έχει καμία ανταπόκριση στο Διεθνές Δίκαιο, διότι δεν έχουν αντικείμενες ακτές. Άρα, ανεξαρτήτως του ποιος υπογράφει, ποιος έχει τη νομιμοποίηση, δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα».
Σημείωσε δε πως με πρωτοβουλία της Ελλάδας τις τελευταίες ημέρες είχε εκτενείς συζητήσεις δια ζώσης με τον επίτροπο Μετανάστευσης, με την επίτροπο Μεσογείου, με το Γραφείο της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Από την πίεση αυτή έχουμε απτά αποτελέσματα, ενώ ο επίτροπος Μετανάστευσης, συνοδευόμενος από υπουργούς των γειτονικών κρατών και της Ελλάδας, θα επισκεφθεί την ερχόμενη Τρίτη τη Βεγγάζη και την Τρίπολη, έτσι ώστε να ασκήσει και αυτός με τη σειρά του την πίεση σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό κομμάτι.
Ο κ. Γεραπετρίτης ανέφερε πως το μεταναστευτικό είναι ένα ζήτημα πράγματι πολύ σημαντικό για τη χώρα μας και για την Ευρώπη συνολικά, ενώ δεν είναι μόνο ζήτημα της Λιβύης, «αυτή τη στιγμή αρκεί μόνο να δει κάποιος τον χάρτη της Υποσαχάριας Αφρικής».
«Όσο περισσότερο έχουμε μια αστάθεια στην Αφρική, τόσο περισσότερο ο Νότιος Διάδρομος από τη Λιβύη θα ενεργοποιείται», επισήμανε, αλλά προσέθεσε πως «το ζήτημα του μεταναστευτικού είναι ένα θέμα, το οποίο το χειριζόμαστε. Ήδη έχουμε πάρει πολύ σκληρές αποφάσεις. Πήραμε την απόφαση να υπάρξει επιτήρηση των συνόρων έξω από τα χωρικά ύδατα της Λιβύης. Διότι επειδή πρόκειται για μια ανοιχτή θάλασσα, δεν θέλουμε επ’ ουδενί να διακινδυνεύσουμε ζωές στη Μεσόγειο. Για τον λόγο αυτό, με υπεύθυνη πολιτική, για την οποία ενημερώσαμε και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχουμε αποφασίσει να υπάρξει μία πολύ αυστηρή επιτήρηση. Και θέλω να πω ότι μέχρι στιγμής αποδίδει καρπούς».
Σημείωσε πως η Ελλάδα «δεν έχει χάσει το παιχνίδι της Λιβύης», αλλά είναι «πάντοτε στην πρώτη γραμμή της ουσιαστικής διαπραγμάτευσης».
«Θα ζητήσω από τις δυο πλευρές της Λιβύης να ξεκινήσουμε τις συζητήσεις και για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Είναι μια συζήτηση, η οποία δυστυχώς διακόπηκε τα τελευταία χρόνια και βεβαίως διακόπηκε οριστικά για την τετραετία που ακολούθησε με την υπογραφή του «τουρκολιβυκού μνημονίου» και την αποστολή του «μνημονίου» αυτού στον ΟΗΕ. Εμείς είμαστε στη διάθεση να συζητήσουμε. Η Ελλάδα πήρε αμέσως τα μέτρα εκείνα τα οποία όφειλε να πάρει, όχι μόνο σε ενημέρωση, αλλά και με την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία».
Σύντομα οι ανακοινώσεις για τα θαλάσσια πάρκα
Ο κ. Γεραπετρίτης ανέφερε πως «οι ανακοινώσεις για τα θαλάσσια πάρκα σε Ιόνιο και Νότιο Αιγαίο θα γίνουν πολύ σύντομα», ενώ υπενθύμισε πως ο πρωθυπουργός είχε υποσχθεί 8.000 τετραγωνικά θαλάσσιο πάρκο στο Αιγαίο. «Αυτό το πάρκο χαράσσεται με βάση αμιγώς περιβαλλοντικά κριτήρια, δεν είναι γεωπολιτικό το πάρκο, είναι περιβαλλοντικό».
«Οι δράσεις αυτές, οι οποίες γίνονται για την ενάσκηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, θα προκαλέσουν αντίδραση», σημείωσε και προσέθεσε: «Η Ελλάδα ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα στο πεδίο. Θεωρούμε ότι είναι σημαντική η κριτική, η οποία γίνεται καλόπιστα για να μπορέσουμε να βελτιωθούμε. Από την άλλη πλευρά, καλή η κριτική, αλλά καλή και η αυτοκριτική. Διότι τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό τον έφερε αυτή η κυβέρνηση ενόσω ήταν υπερήμερος από δεκαετίες. Τα θαλάσσια πάρκα τα έφερε αυτή η κυβέρνηση, την Chevron και την Exxon, την προκήρυξη των οικοπέδων την έφερε αυτή η κυβέρνηση».
«Υπάρχει ένα θεμελιώδες παράδοξο στην κριτική», ανέφερε χαρακτηριστικά. «Μας γίνεται κριτική ότι δήθεν δεν ασκούμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα και αδρανούμε και μας γίνεται ταυτόχρονα μία κριτική ότι ενεργοποιούμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα και δεχόμαστε αντίδραση από γειτονικά κράτη».
«Εμείς δεν θα αδρανήσουμε ποτέ. Εκείνα τα οποία επί δεκαετίες παρέμεναν ανενεργά, εμείς τα ενεργοποιούμε, όχι σταδιακά, με σχέδιο και στρατηγική. Και αν είναι να υπάρχει αντίδραση εκ μέρους των γειτονικών κρατών, είναι καλοδεχούμενη αντίδραση. Πάντα υπάρχει μια διέξοδος στο Διεθνές Δίκαιο, ξέρετε. Και με τη Λιβύη και με την Τουρκία υπάρχει ο δρόμος του Διεθνούς Δικαίου, της Διεθνούς Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας και εν τέλει ο δρόμος του Διεθνούς Δικαστηρίου».
Επισήμανε ακόμη πως η Chevron έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον και ήταν εκείνη, η οποία παρακίνησε την Ελλάδα στο να προκηρύξει τα οικόπεδα.
«Το να έρχεται ένας αμερικανικός κολοσσός και να επενδύει στην Ελλάδα είναι ουσιαστικά όχι μόνο μία οικονομική επένδυση, αλλά είναι και μία επένδυση στην πολιτική σταθερότητα και, κυρίως, μία επένδυση στο Διεθνές Δίκαιο, το οποίο η Ελλάδα σέβεται και ασκεί».
Καλές διπλωματικές διόδους και με τη νέα αμερικανική Διοίκηση
«Έχουμε πάρα πολύ καλές διπλωματικές διόδους και με τη νέα αμερικανική Διοίκηση», ανέφερε ο κ. Γεραπετρίτης. «Νομίζω ότι πρέπει να είμαι από τους υπουργούς Εξωτερικών που είχε τις πλέον εκτενείς συζητήσεις με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών. Τις τελευταίες δύο εβδομάδες έχω μιλήσει με 16 υπουργούς Εξωτερικών από όλη την περιοχή. Έχω μιλήσει με όλους τους Άραβες της περιοχής. Η Ελλάδα έχει κεφάλαιο επειδή είναι αξιόπιστη και μπορεί να προσφέρει».
Απαντώντας στην κριτική ότι η Ελλάδα είναι προβλέψιμος σύμμαχος, σημείωσε ότι η Ελλάδα είναι μία χώρα, η οποία πάντοτε θα στηρίζεται στο Διεθνές Δίκαιο.
«Είμαι ο πιο διαβουλευτικός άνθρωπος», σημείωσε, «αλλά δεν θα αλλάξω ποτέ γνώμη εάν η κριτική, η οποία ασκείται γίνεται αμιγώς και μόνο από ιδιοτελή κίνητρα και με άγνοια των θεμάτων. Όχι επειδή πιστεύω ότι γνωρίζω τα πάντα. Το ακριβώς αντίθετο, γνωρίζω εκείνα, τα οποία μπορώ να κατέχω. Διότι θεωρώ ότι η ωφέλεια της πατρίδας μου δεν είναι το να προσαρμόζομαι στην κριτική που μου γίνεται».
«Θα μπορούσα να είμαι δημοφιλής», προσέθεσε. «Χρησιμοποιώντας μερικές φορές κραυγές, χρησιμοποιώντας φωνές, χρησιμοποιώντας απειλές, οι οποίες όμως θα ήταν κούφιες».
Ανέφερε δε πως ο κ. Σαμαράς έχει τις δικές του θέσεις και πεποιθήσεις, αλλά «έχει τραπεί σε έναν λόγο, ο οποίος πλέον δεν είναι πολιτικός, είναι προσωπικός και εξ αυτού του λόγου ο καθένας, ο οποίος τον ακούει μπορεί να το αξιολογεί».
«Αυτή τη στιγμή το κρίσιμο για την πατρίδα μου είναι να κοιτάει μπροστά και να έχει ειρήνη και ευημερία. Εκείνοι που μου προσάπτουν υποχωρητικότητα, ας μου πουν πού έχουμε χάσει», ανέφερε.
Στο ερώτημα γιατί πήρε παράταση η συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν, ανέφερε πως δεν έχουμε φτάσει στο επίπεδο εκείνο έτσι ώστε να μπορούμε να αγγίξουμε τα μεγάλα θέματα, τα οποία ανάγονται με την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.
«Όλοι εκείνοι, οι οποίοι μου προσάπτουν κατηγορίες, κάποια στιγμή άσκησαν εξουσία. Θα ήθελα να θυμηθούν πόσες φορές επιχειρήθηκε προσέγγιση με την Τουρκία και πόσες φορές είχαμε επιτυχή αποτελέσματα», σημείωσε. «Αυτό που έχουμε καταφέρει τα δύο τελευταία χρόνια, να μην προκαλούνται κρίσεις, να μην έχουμε καμία παραχώρηση, να υπάρχει μια λειτουργική σχέση που προλαμβάνει τις εντάσεις και, κυρίως, να μπορούμε να συνομιλούμε χωρίς κραυγές και φωνασκίες, δεν έχει ξανασυμβεί. Αν με ρωτάτε αν θα λύσουμε τα υποκείμενά μας προβλήματα, έχουμε πολύ δρόμο να το κάνουμε ακόμα. Μακάρι να φτάσουμε σε αυτό το σημείο. Δεν είναι κάτι, το οποίο είναι πολύ σύντομο», κατέληξε.