Οι συνθήκες που διαμορφώνονται από τις τελευταίες εξελίξεις και επηρεάζουν τη γεωπολιτική στην περιοχή της Μέσης Ανατολικής αλλά και η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο βρέθηκε στο επίκεντρο της συζήτησης που είχαν ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, ‘Αρθρου Μίλερ, ο πρέσβης ε.τ. της Ελλάδας και πρώην γενικός γραμματέας του υπουργείου Εξωτερικών Γιώργος Παρασκευόπουλος και ο διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων και καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Κωνσταντίνος Φίλης με τον δημοσιογράφο Αθανάσιο Έλλις στο πλαίσιο της χθεσινής δεύτερης ημέρας των φετινών «Διαλόγων της Νισύρου».
Ο Γ. Παρασκευόπουλος εξήγησε ότι η σύγκρουση Ισραήλ και Ιράν «ήταν δεδομένο για πολλούς και αντικειμενικούς λόγους ότι δεν θα μπορούσε να αναδείξει νικητή» ενώ χαρακτήρισε «καταλυτική την παρέμβαση των ΗΠΑ μετά από πολλές δεκαετίες στη Μέση Ανατολή». Επισήμανε ότι «το Ιράν δεν έχει συμμάχους πλέον» (μετά τις εξελίξεις στη Συρία) αλλά υπογράμμισε ότι «το Ιράν δεν είναι Ιράκ, έχει τεράστια έκταση και 85 εκατομμύρια πλυθησμό».
Για τη σύγκρουση του Ιράν με το Ισραήλ, ο κύριος Παρασκευόπουλος είπε «ότι ο πόλεμος ήταν ασυνήθιστος δεδομένου ότι δεν είχαμε συγκρούσεις στο έδαφος».
«Υπάρχουν μπροστά δύο ενδεχόμενα» συνέχισε μιλώντας για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και ανέλυσε: «Το ένα είναι ότι όλη αυτή η ρευστοποίηση είναι επικίνδυνη. Ο χάρτης της Μέσης Ανατολής παραμένει ο ίδιος από την εποχή που χαράχθηκε με μόνη διαφοροποίηση την εισβολή των Τούρκων στην Αλεξανδρέτα. ‘Αρα, αυτό ευνοεί την Τουρκία με βάση τις διεκδικήσεις που έχει. Το δεύτερο ενδεχόμενο, που κατά την άποψή μου πρέπει να επιδιώξουμε, είναι πώς θα ρυμουλκύσουμε το Ιράν με μια συμφωνία στο θέμα των πυρηνικών».
«Η Ελλάδα», ξεκαθάρισε ο ίδιος, «έχει δύο ισχυρά σχήματα, τη συνεργασία με το Ισραήλ και την Αίγυπτο».
Από την πλευρά του, ο Κωνσταντίνος Φίλης διατύπωσε την άποψη ότι «εδώ καιρό παρατηρείται μια τάση συρρίκνωσης της παγκοσμιοποίησης υπέρ της λεγόμενης περιφερειοποίησης» και εξήγησε ότι «υπάρχουν περιφερειακά σχήματα ή χώρες όπου οι ΗΠΑ έχουν μειωμένο ενδιαφέρον για μια σειρά από λόγους». «Αυτές οι δυνάμεις έχουν φιλοδοξίες που είναι υπέρτερες ενδεχομένως των δυνατοτήτων τους αλλά σε περιφερειακό επίπεδο μπορούν να ασκήσουν πολύ σημαντική επιρροή» τόνισε ο κύριος Φίλης φέρνωντας ως παράδειγμα τη Ρωσία, το Ιράν αλλά και τη Τουρκία.
Ειδικότερα για τα ελληνοτουρκικά, ο κύριος Φίλης εκτίμησε ότι «η διακυβέρνηση Τραμπ δείχνει μικρότερο ενδιαφέρον να εμπλακεί σε αυτά» μη δρώντας προορατικά «προτού, δηλαδή, μια ενδεχόμενη κρίση προκύψει» σε αντίθεση με τους προκατόχους του, που όπως είπε, «όταν έβλεπαν μια κρίση να εξελίσσεται έκαναν παρέμβαση».
«Ο Τραμπ», ανέφερε, «λειτουργεί περισσότερο με το ένστικτο στην εξωτερική πολιτική και με το προσωπικό συμφέρον, είτε είναι συμφωνίες, είτε είναι κάτι διαφορετικό το οποίο όμως συνδέει με το εθνικό συμφέρον». «Συνήθως», πρόσθεσε, «αυτό είναι μια πρακτική που ακολουθούν οι αυταρχικοί ηγέτες. Συνδέεουν την προσωπική τους άποψη με την εθνική ώστε όποιος πηγαίνει απέναντί τους να θεωρείται εχθρός του έθνους».
Για το τουρκολυβικό μνημόνιο, ο κύριος Φίλης τόνισε ότι η Ελλάδα «θα το έχει στο σβέρκο της αυτή τη συμφωνία». Όπως είπε, ο λόγος είναι ότι η Τουρκία, σφετεριζόμενη δικαιώματα της Ελλάδας με το τουρκολυβικό αλλά και της Κύπρου με συμφωνίες που προτείνει στην Αίγυπτο, στη Συρία και στο Λίβανο, «προσφέρει μεγαλύτερη οικονομική ζώνη σε αυτές τις χώρες από αυτή που θα δικαιούνταν εάν έκαναν νόμιμες συμφωνίες».
«Επομένως», αναρωτήθηκε, «ποιος Λίβυος ηγέτης θα αποτολμήσει να αλλάξει την παράνομη συμφωνία με την Τουρκία για να κάνει μια συμφωνία με την Ελλάδα, που θα είναι νόμιμη αλλά θα αφαιρεί οικονομική ζώνη από τη Λιβύη;»
Ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, ‘Αρθρουρ Μίλερ, αποτίμησε ότι οι αλλαγές που βιώνουμε είναι σημαντικές και μεγάλες λέγοντας ότι «πριν είκοσι χρόνια η κουβέντα σε ένα συνέδριο στην Ελλάδα θα ήταν σχετικά με την Κύπρο και την Τουρκία, ενώ τώρα, γίνεται για το Ισραήλ, τη Συρία, την Αίγυπτο, τη Λιβυή, το Ιράν και την Ελλάδα και την Κύπρο με την Τουρκία».
«Κάποιοι θα το αποδώσουν στην ενέργεια. Προσωπικά, θεωρώ ότι κάτι άλλο αλλάζει» είπε και ανέλυσε: «Τρία πράγματα αλλάζουν. Πρώτον, αλλάζουν οι παραδοσιακές πολιτικές δομές στο Δυτικό Κόσμο. Δεύτερον, οι ιδέες και πολιτικές του παρελθόντος εκλαμβάνονται πλέον από τον κόσμο ως μη αποδοτικές. Και τρίτον, οι λαϊκιστές δεν απαιτείται να έχουν ξεκάθαρες πολιτικές».
«Στην Ελλάδα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κύριος Μίλερ, «ο κόσμος απέρριψε πριν μερικά χρόνια τα πολιτικά κόμματα, τις παραδοσιακές πολιτικές. Το είδαμε να συμβαίνει».
Οι «Διάλογοι της Νισύρου» διοργανώθηκαν από τις 3 έως τις 6 Ιουλίου στο νησί της Νισύρου με θέμα: «Η Ανατολική Μεσόγειος στη δίνη των γεωπολιτικών αλλαγών».