Τριάντα χρόνια ζωής κλείνει φέτος το τμήμα γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Κι όπως οι άνθρωποί του λένε, στη διάρκεια των 30 αυτών χρόνων έχει να επιδείξει πλούσιο εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο. Αλλά και μια πολύ ουσιαστική προσφορά στην τοπική κοινωνία.
Το τμήμα γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου είναι το πρώτο τέτοιο τμήμα στην Ελλάδα. Ιδρύθηκε το 1994 επαναφέροντας την επιστήμη της γεωγραφίας στη χώρα όπου γεννήθηκε. Σπουδαίοι φιλόσοφοι όπως ο Ηρόδοτος, ο Ερατοσθένης, ο Πυθέας, ο Στράβωνας, ο Πτολεμαίος ήταν εκείνοι που ουσιαστικά ξεκίνησαν την επιστήμη παγκοσμίως. «Αλλά χρειάστηκε να περιμένουμε μέχρι το 1994 για να ιδρυθεί το πρώτο τμήμα γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του τμήματος καθηγητής Θανάσης Κίζος.
«Συνεχίζοντας την πλούσια διεθνή γεωγραφική επιστημονική παράδοση και αξιοποιώντας σύγχρονα εργαλεία και προσεγγίσεις, το τμήμα γεωγραφίας διακρίνεται για την υψηλή ποιότητα της ακαδημαϊκής του παρουσίας σε ένα εκπαιδευτικό ερευνητικό περιβάλλον που εμπνέει φοιτητές και φοιτήτριες για να αντιμετωπίσουν τις σύνθετες και πολύπλοκες προκλήσεις του μέλλοντος, με έμφαση στην ανάπτυξη σκέψης, την εξεύρεση λύσεων και την λήψη αποφάσεων» λέει για τα 30χρονα του τμήματος ο κοσμήτορας της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου καθηγητής Νίκος Ζούρος.
Η έρευνα στο τμήμα γεωγραφίας εστιάζει στους τομείς της Φυσικής Γεωγραφίας, της Ανθρωπογεωγραφίας, της Γεωπληροφορικής και του Σχεδιασμού του Χώρου. Αναλύει κοινωνικά φαινόμενα και περιβαλλοντικά προβλήματα κάτω από την οπτική του χώρου και του ρόλου του στη διαμόρφωσή τους, εφαρμόζοντας ποικίλες μεθοδολογικές προσεγγίσεις, μεθόδους ανάλυσης, και εργαλεία.
Πολλά ερευνητικά έργα του αναγνωρίζονται διεθνώς και συμβάλλουν στην κατανόηση και επίλυση των παγκόσμιων προκλήσεων σε ευρεία γκάμα θεμάτων, από την προστασία του περιβάλλοντος και της γεωπολιτισμικής μας κληρονομιάς έως την ανάπτυξη βιώσιμων πόλεων, και από τη μετανάστευση στην κλιματική αλλαγή και στην αντιμετώπιση περιβαλλοντικών κινδύνων και καταστροφών.
Tο Τμήμα Γεωγραφίας περιλαμβάνει όμως, τη μόνη έδρα UNESCO που έχει αναγνωρισθεί μέχρι σήμερα στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Η έδρα UNESCO για τα γεωπάρκα και την αειφόρο ανάπτυξη των νησιωτικών και παράκτιων περιοχών αναγνωρίσθηκε το 2020 στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου, με στόχο την υποστήριξη της επιστημονικής έρευνας, της εκπαίδευσης και της διεθνούς συνεργασίας για τη δημιουργία και τη διαχείριση Γεωπάρκων, ιδίως σε νησιωτικές και παράκτιες περιοχές, συμβάλλοντας στην αειφόρο οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των κοινοτήτων τους.
Οι προπτυχιακές σπουδές στο Τμήμα Γεωγραφίας επιδιώκουν να επιτύχουν τους τρεις παρακάτω στόχους :
Ο πρώτος στόχος αφορά στην απόκτηση και εμπέδωση επιστημονικού και ερευνητικού υπόβαθρου, το οποίο επιτρέπει στους απόφοιτους γεωγράφους να συνεχίσουν και να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της Γεωγραφίας και της γεωγραφικής έρευνας.
Ο δεύτερος στόχος αφορά στην εκπαίδευση γεωγράφων, οι οποίοι θα απασχοληθούν στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες, σε εφαρμογές γεωγραφικού περιεχομένου και χαρακτήρα.
Ο τρίτος στόχος αφορά στη δημιουργία αποφοίτων, οι οποίοι θα στελεχώσουν την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση για τη διδασκαλία του μαθήματος της Γεωγραφίας στη σύγχρονη και επίκαιρη μορφή του.
Αυτοί οι τρεις στόχοι αποτελούν τους άξονες συγκρότησης του προγράμματος προπτυχιακών σπουδών, το οποίο αναθεωρείται διαρκώς με σκοπό τη συνεχή ενημέρωση και τελειοποίηση του στο πνεύμα των ευρύτερων επιστημονικών, τεχνολογικών και κοινωνικοοικονομικών εξελίξεων.
Εκτός από το Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών, το Τμήμα Γεωγραφίας προσφέρει επίσης και τα παρακάτω προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών:
Γεωγραφία και Εφαρμοσμένη Γεωπληροφορική, Ανθρωπογεωγραφία, Ανάπτυξη και Σχεδιασμός του Χώρου, το διιδρυματικό πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών Φυσικοί Κίνδυνοι και Αντιμετώπιση Καταστροφών, το οποίο υλοποιείται σε συνεργασία με το Τμήμα Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και το Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου και το διθνές Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών ERASMUS MUNDUS .
«Η έρευνα στο Τμήμα Γεωγραφίας, λέει ο κ. Θανάσης Κίζος, αφορά πολλά κοινωνικά και περιβαλλοντικά φαινόμενα και το πώς ο χώρος τα διαμορφώνει, ενώ χρησιμοποιεί πολύ διαφορετικά εργαλεία και μεθόδους ανάλυσης. Πολλά ερευνητικά έργα του αναγνωρίζονται διεθνώς και συμβάλλουν στην κατανόηση των παγκόσμιων προκλήσεων σε ευρεία γκάμα θεμάτων, από την προστασία του περιβάλλοντος και της γεωπολιτιστικής μας κληρονομιάς έως την ανάπτυξη βιώσιμων πόλεων, από τη μετανάστευση στην κλιματική αλλαγή και στην αντιμετώπιση περιβαλλοντικών κινδύνων και καταστροφών».
Στο Τμήμα λειτουργούν επίσης και πολλά ερευνητικά εργαστήρια που καλύπτουν διάφορα θεματικά πεδία της Γεωγραφίας.
«Κατά τη διάρκεια του σημαντικού φετινού έτους, το Τμήμα Γεωγραφίας τιμάει το παρελθόν του και σκιαγραφεί το μέλλον του με σειρά εκδηλώσεων και δράσεων, συμπεριλαμβανομένων διαλέξεων, ομιλιών και εκθέσεων στους χώρους του Τμήματος και όχι μόνο» καταλήγει ο κ. Θανάσης Κίζος.
Σ. Μπαλάσκας