Τις εμπειρίες, τις σκέψεις και τα «μυστικά» του, αποκάλυψε στο κοινό του 64ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ένας …παραμυθάς. Ο συγγραφέας Δημοσθένης Παπαμάρκος, στο πλαίσιο του αφιερώματος του Φεστιβάλ στο Storytelling, έκανε μία ανοιχτή συζήτηση με το κοινό για την αφήγηση ως ένα παιχνίδι λόγου και σκιών, για τα διαφορετικά της είδη και πώς αυτά συνδιαλέγονται δημιουργώντας νέους τρόπους έκφρασης.
«Γύρω από τη φωτιά, μπροστά από τα φώτα» ήταν ο τίτλος του masterclass, που έδωσε χθες στην αίθουσα Παύλος Ζάννας του Ολύμπιον ο συγγραφέας του πολυδιαβασμένου -και βραβευμένου από την Ακαδημία Αθηνών, «Γκιακ».
«Ο κάθε άνθρωπος είναι αφηγητής αλλά και ακροατής μιας αφήγησης. Η κοινοτοπία της αφήγησης μας κάνει να πιστεύουμε ότι είναι μια απλή υπόθεση, αλλά αυτό είναι που την κάνει δύσκολη, όταν ερχόμαστε σε περίπλοκες αφηγήσεις, όπως λογοτεχνία, σινεμά ή θέατρο» σημείωσε ο κ. Παπαμάρκος, αφού έδωσε αρχικά τον ορισμό της αφήγησης. «Παράγεται από το ρήμα αφηγούμαι και σημαίνει καθοδηγώ από ένα σημείο, προηγούμαι, προπορεύομαι. Μια δεύτερη ερμηνεία είναι το διασαφηνίζω, λέω ή διηγούμαι. Αφηγητής είναι ο προπορευόμενος, αυτός που δείχνει τον δρόμο, ένα είδος χαρτογράφου θα λέγαμε» είπε χαρακτηριστικά.
Το είδος της αφήγησης που απασχολεί τον κινηματογράφο -σύμφωνα με τον ίδιο, είναι η κατασκευή ενός τρόπου ανάγνωσης του κόσμου που φεύγει από την κυριολεξία. «Η φαντασία μας είναι αυτή που γεμίζει τα κενά της επιστήμης κάθε συγχρονίας, αυτό που μ’ αρέσει να ονομάζω “εκεί που ξεφεύγει το πράγμα”, εκεί που έρχεται κάποιος πιο ευφάνταστος και θεωρεί πως μπορεί να προσθέσει τη δική του οπτική στην πραγματικότητα» επισήμανε. Τόνισε ακόμα ότι στην αφήγηση υπάρχει και το πολύ βασικό κομμάτι της απόλαυσης, ενώ μία καλή αφήγηση οφείλει να σε συνεπαίρνει συναισθηματικά, διαφορετικά -όπως είπε- δημιουργείς ένα ενημερωτικό κατασκεύασμα χωρίς αφηγηματική ισχύ.
Σε ερώτηση για το αν η αφήγηση εξυπηρετεί μια εσωτερική ανάγκη του αφηγητή ή του ακροατηρίου, απάντησε πως οι καλές αφηγήσεις κάνουν και τα δύο. «Ο αφηγητής κινείται από μια εσωτερική ανάγκη, αλλά αυτή η ιστορία δεν αποκλείει τους γύρω του, ικανοποιούνται και οι δύο λειτουργίες. Οι αφηγήσεις που έχουν ως αφετηρία δημιουργίας την ικανοποίηση του κοινού, συχνά αποτυγχάνουν γιατί η σχέση διάδρασης δεν είναι ειλικρινής. Για να επικοινωνήσεις, πρέπει να είσαι έντιμος και ειλικρινής, όπως και σε έναν διάλογο» τόνισε.
Το masterclass του Δημοσθένη Παπαμάρκου, ακολούθησε αυτά των Τζέρεμι Ποντέσουα, Παναγιώτη Χριστόπουλου και Δώρας Μασκλαβάνου, ενώ είναι προγραμματισμένο για σήμερα αυτό της συμβούλου σεναρίου και story editor Ρουθ Άτκινσον, σε συνεργασία με το Discovery Days – Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου του Λος Άντζελες. Οι πετυχημένοι συγγραφείς και σεναριογράφοι από την Ελλάδα και το εξωτερικό, φιλοξενούνται από το Φεστιβάλ για να παρουσιάσουν τη διαδικασία με την οποία οι ιστορίες ξεδιπλώνονται, με στόχο να δημιουργηθεί μια γέφυρα ανάμεσα στο κινηματογραφικό και το τηλεοπτικό σενάριο.
Βαρβάρα Καζαντζίδου